Waarnemen

De Winterzeshoek

De Winterzeshoek
De Winterzeshoek op 15 januari 22 uur.

De Winterzeshoek is een groot asterisme dat in de winter zichtbaar is. Het bestaat uit de heldere sterren Rigel van Orion, Aldebaran van de Stier, Capella van de Voerman, Castor en Pollux van de Tweelingen, Procyon van de Grote Hond en Sirius van de Kleine Hond. Sirius en Procyon maken ook deel uit van de Winterdriehoek, een kleiner asterisme dat ze vormen met de heldere ster Betelgeuze.

De Winterzeshoek is zichtbaar tussen december en maart. Het gebied van de Winterzeshoek omvat delen van de volgende sterrenbeelden: Voerman, Grote Hond, Kleine Hond, Tweelingen, Eenhoorn, Orion, Stier, Haas en Eridanus.

In Nederland is de Winterzeshoek zichtbaar vanaf eind December omstreeks 21 uur. Omstreeks 1 uur staat het asterisme dan op zijn hoogste punt aan de hemel. Eind januari is het asterisme rond 19 uur zichtbaar en wordt de maximale hoogte omstreeks 23 uur bereikt.

Sterren

De sterren die de Winterzeshoek vormen behoren tot de helderste sterren aan de hemel. Sirius is de helderste van alle sterren. Capella bezet de 6-de plaats, Rigel en Procyon zijn nummer 7 en nummer 8, Aldebaran staat op de 14-de plaats, Pollux staat 17-de en Castor 24-ste. Betelgeuze maakt geen deel uit van de Winterzeshoek maar staat in de buurt van het centrum is nummer 10.

Uitgaande van het sterrenbeeld Orion is de Winterzeshoek gemakkelijk te herkennen. Rigel is de rechtervoet van Orion en ook de zuidwestelijke hoek van de zeshoek. Naar links vinden we dan Sirius die de meest zuidelijke punt vormt. Vanuit Sirius gaan we met de klok mee naar Procyon. Vanuit Procyon gaan we naar boven toe naar Castor en Pollux in de Tweelingen. Deze sterren zijn bijna even helder en staan dicht bij elkaar. Vanuit Castor en Pollux gaan we naar Capella in het sterrenbeeld Voerman. Capella vormt de noordelijkste punt van de zeshoek en bevindt zich rechtsboven de Tweelingsterren. Aldebaran sluit dan de zeshoek. Aldebaran is gemakkelijk te vinden door een lijn naar boven te trekken vanuit de drie gordelsterren van Orion. Trek je vanuit de drie gordelsterren een lijn naar beneden toe dan kom je overigens bij Sirius uit.

Deepsky objecten

In de Winterzeshoek zijn verschillende mooie deep sky objecten te vinden. De Orion nevel (M42) is al zichtbaar in een verrekijker. M42 bevindt zich in het zwaard van Orion. Ook M43 bevindt zich in dit gebied. Astrofotografen kunnen op zoek gaan naar de beroemde Paardenkopnevel in Orion. In het sterrenbeeld Monoceros bevindt zich de Kerstboom cluster, de Rosette nevel met de open sterrenhoop NGC 2244. De Rosette nevel is te vinden door een lijn te trekken van Betelgeuze naar Procyon. Ook de Konusnevel bevindt zich langs deze denkbeeldige lijn.

In het sterrenbeeld Stier kunnen we op zoek gaan naar Messier 1, de beroemde Krab-nevel. In de Tweelingen is de grote open sterrenhoop Messier 35 te zien. Zoek de sterrenhoop ongeveer halverwege de lijn Tussen Aldebaran en Castor. In de Voerman tenslotte zijn de open sterrenhopen M36, M37 en M38 te zien.