Specials

Dongzhi – Het Chinese Winterfestival

Chinese zonnewijzer
Klassieke Chinese zonnewijzer

Het Chinese Winterfestival of Winter Solstice is een traditioneel Chinees festival. Het festival valt meestal op 21, 22 of 23 december in plaats van op een vaste dag. Op die dag heeft het noordelijk halfrond de kortste dag en de langste nacht. Daarna worden de dagen weer langer en de nachten korter.

In 2016 valt het Winter Festival op 21 december. Het is geen officiële vrije dag in China. De Chinese naam voor het festival is Dōngzhì (冬至, het begin van de winter).

Gedurende de Lente en Herfstperiode (770 – 476 v. Chr.) bepaalden de Chinezen met een antiek instrument, een Aarde-Zonnewijzer, de dag. In oude Chinese tijden was het een belangrijk festival, net zo belangrijk als het Lente Festival.

Tijdens de Zhou en Qin dynastieën (1046 – 207 v. Chr.) werd het Winter Solstice gezien als het begin van het nieuwe jaar. Dat gebruik leeft nog steeds voort en tegenwoordig wordt het Winter Festival ook wel Klein Nieuwjaar genoemd. Tijdens de Han dynastie (202 v. Chr. – 220 na Chr.) werd het een officieel feest waarbij mensen vrije dagen kregen. Hoogwaardigheidsbekleders hielden grote ceremonies en de gewone mensen gaven elkaar cadeaus. Tijdens de Tang en Song Dynastieën (618 – 1279) aanbaden de keizers de hemel en hun voorouders en werd er gebeden voor een goede oogst. Mensen stelden zich nederig op naar hun ouders en brachten offers voor hun voorouders. Tijdens de Ming en Qing Dynastieën (1368 – 1911) was het gebruikelijk dat de keizers de hemel aanbaden. De Tempel van de Hemel in Beijing is speciaal voor dat doel gebouwd.

Eten

Chinese balletjes van rijstmeel
balletjes gemaakt van meel van kleefrijst. Ze kunnen gevuld worden met sesampasta. Ze worden ook wel yuanxiao (冬節) genoemd.

Tijdens het Winter Festival worden er, vooral in het noordelijke deel van China, dumplings gegeten. Een legende verteld dat Zhang Zhongjing, een beroemde medische wetenschapper uit het einde van de Oostelijke Han-dynastie (25 – 220) toen hij in de winter terugkwam naar zijn stad zijn stadsgenoten aantrof in de kou en met honger. Velen hadden last van bevroren oren. Op het Winter Festival maakte hij Jiao Er voor hen gevuld met medicijnen en andere ingrediënten die de koude uit hun lijven verdreef. Later leerden de mensen om zelf dit eten te maken dat later evolueerde tot de dumplings die we kennen. De Chinezen kennen tegenwoordig nog een gezegde dat degene die tijdens het Winter Festival geen dumplings eet bevroren oren kan oplopen.

Tegenwoordig zijn er verschillende gebruiken in het noorden en het zuiden van China.

Noordelijke deel van China

Een populair gezegde in het noordelijk deel van China luidt: eet dumplings tijdens de Winter Solstice en noodles tijdens de Zomer Solstice. Als je die dag in China bent zorg dan dat je bijtijds in een restaurant bent want anders zijn de dumplings op.

Zuidelijk deel van China

In het zuidelijk deel van China zijn balletjes van kleefrijst (zoete dumplings) en tsampa (tsampa is een soort meel) populair. De ronde vorm van de hapjes symboliseert de familie reünie. Maar er zijn ook nog andere gebruiken. In het Jiangnan gebied wordt kleefrijst gegeten en in Hangzhou worden er allerlei soorten rijstcakes gemaakt.

Ook zijn er gebieden waar schapenvlees, noodles en wijn wordt gedronken om het Winter Festival te vieren. Dit is allemaal pittig eten dat ervoor zorgt dat men warm blijft en geen kou vat.

Gezegdes over de winter

Shu Jiu (de negen van de winter) is een algemeen gebruik na het festival. Het refereert aan de negen periodes van negen dagen die na de Winter Solstice volgen. Hierna wordt het warmer en volgt de lente. Een oud volksliedje beschrijft het als volgt:

Tijdens de eerste en tweede negen dagen kan men niet eens de handen in de koude lucht steken. Gedurende de derde en vierde negen dagen kan er op ijs worden gelopen en gedurende de vijfde en zesde negen dagen springen de wilgen aan de oevers weer uit en ijs smelt en water vloeit weer tijdens de zevende negen dagen. Tijdens de achtste negen dagen vliegen de ganzen terug naar het noorden en in de laatste negen kan het vee terug naar het land.

Iedere regio heeft wel zijn eigen gezegdes over het weer:

Zheijiang: als het mooi weer is op Winter Solstice dan zal de eerste maand van het nieuwe maan jaar regenachtig zijn maar omgekeerd ook: als het regen tijdens het Winter Festival zal de eerste maand van het nieuwe maan jaar zonnig zijn.

Heilongjiang: ls het zonnig is tijdens het Winter Festival dan zal het met Nieuw Jaar regenen. Als het regent tijdens het het midden Herfst Festival dan zal het Winter festival zonnig zijn.

Datums van het winter solstice

Jaar Winter Festival
2016 21 december
2017 22 december
2018 22 december
2019 22 december
2020 21 december

Eerste publicatie: 21 december 2016
Bron: travelguidechina.com