Ruimtevaartnieuws

Duitsland schakelt zwarte gatentelescoop op Russische satelliet uit

Na de Russische invasie in Oekraïne stopt Duitsland alle samenwerking, alleen de samenwerking in het ISS gaat door.

eROSITA aan boord van de Spectr-RG-satelliet
De Duitse eROSITA zwarte gatentelescoop aan boord van de door Rusland gebouwde Spectr-RG-satelliet is door Duitsland uitgeschakeld omdat de Duitsers de samenwerking met de Russen voorlopig hebben verbroken. Credit: German Aerospace Center

Een door Duitsland gebouwde ruimtetelescoop die de grootste kaart ooit van zwarte gaten in het heelal maakt is uitgeschakeld nadat Duitsland, als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne alle wetenschappelijke samenwerking met Rusland voorlopig heeft gestopt.

De zwarte gatentelescoop, eROSITA genaamd, werd in 2019 vanaf de lanceerbasis Baikonoer in Kazachstan gelanceerd. De telescoop maakt deel uit van de Russische Spectrum-Roentgen-Gamma satelliet. De missie werd gedeeltelijk gefinancierd door het Duitse ruimtevaartagentschap DLR en het Russische ruimtevaartagentschap Roscosmos.

Afgelopen week deelde een woordvoerder van het Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics, dat eROSITA bouwde en bedrijft, mede dat de telescoop op 26 februari 2022 in een veilige mode was geplaatst.

Dit werd gedaan nadat Duitsland op 25 februari 2022 aankondigde alle bestaande en langdurige wetenschappelijke samenwerking met Rusland met onmiddellijke ingang te stoppen.

Op 3 maart 2022 bevestigde DLR in een verklaring dat alle samenwerking met Rusland is gepauzeerd.

Duitsland werkte tijdens de Bion M missie al eerder samen met Rusland. Deze missie stuurde in 2013 45 muizen en verschillende hagedissen, vissen en slakkensoorten een maand lang de ruimte in.

De twee landen hebben ook samengewerkt aan de ontwikkeling van robotische technologieën voor de verkenning van de ruimte.

Het belangrijkste is misschien wel het feit dat Duitsland de grootste bijdrage levert aan het budget van het internationale ruimtestationpartnerschap dat verder Rusland, Japan en de Verenigde Staten omvat. Momenteel werkt de Duitse ESA-astronaut Matthias Maurer aan boord van het ISS samen met de Russische kosmonauten Pjotr Dubrov en Anton Shkaplerov. Verder bevinden de NASA-astronauten Kayla Barron, Mark Vande Hei, Raja Chari en Thomas Mashburn zich aan boord van het ISS.

Het ISS-partnerschap is jarenlang als boven de politiek beschouwd maar met de snel escalerende Russische agressie tegen Oekraïne zijn er vragen gerezen over de toekomst ervan. Rusland zei eerder dast het niet van plan is om samen te werken met westerse landen bij toekomstige ruimteverkenningen buiten het ISS.

Vooralsnog gaat de ISS-samenwerking onveranderd door. De Franse ruimtevaartorganisatie CNES zei in een verklaring van woensdag 2 maart 2022 dat de ISS-samenwerking onder ESA doorgaat “met de betrokkenheid van alle partners van het station”.

Hetzelfde geldt voor verschillende CNES/Roscosmos-onderzoekspartnerschappen aan boord van het ruimtestation die gericht zijn op ruimtegeneeskunde, aldus CNES in dezelfde verklaring.

CNES, dat de Europese ruimtehaven in Kourou in Frans-Guyana exploiteert, bekijkt momenteel de mogelijkheden om de door Rusland geleverde Sojoez-raketten in verschillende geplande Europese missies te vervangen door de eigen Vega of Ariane 5. Dat omvat de lancering van twee navigatiesatellieten van het Europese GPS-systeem Galileo die later dit jaar gepland stond.

De Europese lanceerder Arianespace gebruikt de Sojoez sinds 2011 als aanvulling op de lichte Vega-en de zware Ariane 5 draagraketten.

De aankondiging van CNES volgde op de Russische beslissingen eerder deze week om de lancering van de Sojoez vanuit Frans-Guyana onmiddellijk stop te zetten, in het licht van wat Rusland als westerse agressie beschouwde.

Volgens persbureau Reuters heeft Duitsland eind 2021 een Russische onderzoeker gearresteerd die aan een universiteit in Beieren werkte voor het lekken van informatie over het Ariane-lanceerprogramma naar de Russische inlichtingendienst. Duitsland was al eerder bekritiseerd vanwege zijn toegeeflijke houding ten opzichte van Rusland na de militaire annexatie van het voormalige Oekraïnse grondgebied van de Krim in 2014.

Eerste publicatie: 5 maart 2022
Bron: space.com & anderen