Dwergsterrenstelsel verorbert een nog kleiner sterrenstelsel

Astronomen weten dat ons sterrenstelsel is gegroeid door het verorberen van kleinere sterrenstelsels. Een team van Nederlandse en Italiaanse astronomen heeft nu aangetoond dat een klein naburig sterrenstelsel van onze Melkweg een nog kleiner sterrenstelsel in zijn nabijheid heeft opgeslokt. De onderzoekers publiceren hun bevindingen binnenkort in het tijdschrift Nature Astronomy.

Volgens de leidende theorie zijn grote sterrenstelsels zoals het onze ontstaan door samensmeltingen met kleinere sterrenstelsels. De laatste jaren is hiervoor met behulp van de Gaia-satelliet inderdaad bewijs gevonden. Een Nederlands-Italiaans team van astronomen wilde de hypothese bewijzen dat kleine sterrenstelsels op hun beurt zijn gemaakt van nog kleinere sterrenstelsels.

Bolhopen

Om hun hypothese te testen bestudeerden de onderzoekers de Grote Magelhaanse Wolk, dit is een naburig sterrenstelsel van onze Melkweg. Ze keken in het bijzonder naar bolhopen. Bolhopen zijn groepen van duizenden tot miljoenen sterren. Het idee is dat de kern van een dergelijke bolhoop zelfs na miljoenen jaren van duwen en trekken in een sterrenstelsel nog intact is.

De onderzoekers analyseerden de chemische samenstelling van elf bolhopen. Deze data werden vergaard met behulp van de Very Large Telescope en de Magellan telescoop in Chili.

Van deze elf bolhopen die ze in de Magelhaanse Wolk bestudeerden was er eentje die een heel andere chemische samenstelling had. Dat was de bolhoop NGC 2005. Deze bolhoop bevat ongeveer 200.000 sterren en bevindt zich op een afstand van ongeveer 750 lichtjaar van het centrum van de Grote Magelhaanse Wolk. De sterren in deze bolhoop bevatten o.a. minder zink, koper, silicium en calcium dan de andere tien bolhopen.

Overblijfsel van een eerdere fusie

Uitgaande van de chemische samenstelling van NGC 2005 bepaalden de astronomen dat de bolhoop een overblijfsel moest zijn van een klein sterrenstelsel waarin de sterren zich langzaam hebben gevormd. Miljarden jaren geleden zou dit sterrenstelsel met de toen nog niet zo grote Grote Magelhaanse Wolk zijn versmolten. In loop van de tijd werd het merendeel van dit kleine sterrenstelsel uit elkaar getrokken en werden de meeste sterren verspreid, alleen de centrale bolhoop NGC 2005 bleef over.

Astronoom Davide Massari, die zowel in Italië als aan de universiteit van Groningen werkt zegt: “We zien een overblijfsel van een eerdere versmelting. En we hebben nu voor het eerst overtuigend aangetoond dat kleine sterrenstelsels die onze Melkweg omringen zijn opgebouwd uit nog kleine sterrenstelsels.”

Artikel: A relic from a past merger event in the Large Magellanic Cloud. Nature Astronomy.

Eerste publicatie: 18 oktober 2021
Bron: Nederlandse Onderzoeksschool Voor Astronomie (NOVA)