Een jaar met 13 vrijdagen de dertiende?
Als we ooit eens de Internationale Vaste Kalender gaan gebruiken dan hebben we een jaar bestaande uit dertien maanden en iedere maand heeft dan een vrijdag de dertiende. Leuk? In dit artikel beschrijven we de opzet van dit kalendersysteem.
Internationale Vaste Kalender
Ieder kalenderjaar heeft minimaal één vrijdag de dertiende. Maximaal zijn er drie vrijdagen de dertiende mogelijk. In 2020 hebben we er 2: 13 maart 2020 en 13 november 2020. Zouden we echter ooit onze Gregoriaanse kalender willen vervangen door de Internationale Vaste Kalender dan heeft ieder jaar 13 maanden en iedere maand heeft een vrijdag de dertiende.
De maand die we nu gebruiken is losjes gebaseerd op de cyclus van de Maan om de Aarde. Maanden kunnen, en hebben ook, een verschillende lengte hebben. In tegenstelling tot de Gregoriaanse kalender zou een Internationale Vaste Kalender uit 13 maanden bestaan. Iedere maand heeft dan 28 dagen zodat een jaar in totaal 364 dagen telt. De namen van de dagen vallen dan iedere maand en ieder jaar op dezelfde datum. Als je op een maandag bent geboren dan ben je in dit kalendersysteem dus altijd op een maandag jarig. Dit kalendersysteem maakt gebruik van een zogenaamde “Jaardag”, dit is een speciale dag die buiten de week valt. Deze dag wordt tussen zaterdag 28 december en zondag 1 januari geplaatst. Omdat deze dag buiten de reguliere week van een jaar valt is het een dag zonder naam, een dag die “buiten de tijd” om gevierd kan worden.
Grappig? Lees vooral verder…
Als we een kalendersysteem hebben met 13 maanden dan hebben we er dus een nieuwe maand bij. Het Internationale vaste Kalendersysteem noemt deze maand Sol en wil dat deze maand tussen de maanden juni en juli wordt geplaatst.
Natuurlijk krijgt het Internationale Vaste Kalendersysteem ook te maken met schrikkeljaren. In een schrikkeljaar van 366 dagen valt de schrikkeldag een dag na zaterdag 28 juni en een dag voor zondag 1 sol. Net zoals de Jaardag valt de Schrikkeldag buiten de reguliere week en dus krijgt ook deze dag geen naam.
28 dagen in een maand
| Dagen van de week | In schrikkeljaren een Schrikkeldag in juni of een Jaardag in december |
||||||
| Zondag | Maandag | Dinsdag | Woensdag | Donderdag | Vrijdag | Zaterdag | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
Iedere maand in de 13 maanden kalender telt 28 dagen waarbij dus iedere maand een vrijdag de dertiende heeft. Credit: wikipedia
Gaan we deze kalender ooit gebruiken? Nou, dat is heel erg onwaarschijnlijk.
De Internationale Vaste Kalender, met zijn 13 maanden van 28 dagen en een extra naamloze dag aan het einde van het jaar, is nooit populair geweest. Het hoogtepunt lag in de jaren ’20 van de vorige eeuw
De kalender, die vergelijkbaar is met de positivistische kalender van Auguste Comte uit 1849, werd opgesteld door de Amerikaan Moses Cotsworth. Hij was werkzaam bij de North Eastern Railway. Cotsworth stoorde zich aan de onverklaarbare wisselende maandelijkse inkomsten gedurende de traditionele periode van 12 maanden. Het plan voor een andere kalender werd redelijk snel populair onder zakenmensen en dan vooral in de transport- en logistieke sector. Zijn grootste bondgenoot was echter George Eastman, de pionier op het gebied van fotografie. Kodak heeft deze kalender tot 1989 gebruikt.
| Vaste Kalender Maand | Overeenkomstige datums in de Gregoriaanse kalender | |
| Start op vaste dag 1 | Eindigt op vaste dag 28 of (29) | |
| Januari | 1 januari | 28 januari |
| Februari | 29 januari | 25 februari |
| Maart | 26 februari | 25 maart* |
| April | 26 maart* | 22 april* |
| Mei | 23 april* | 20 mei* |
| Juni | 21 mei* | 17 juni* |
| 17 juni (Schrikkeldag) | ||
| Sol | 18 juni | 15 juli |
| Juli | 16 juli | 12 augustus |
| Augustus | 13 augustus | 9 september |
| September | 10 september | 7 oktober |
| Oktober | 8 oktober | 4 november |
| November | 5 november | 2 december |
| December | 3 december | 30 december |
| 31 december (Jaardag) | ||
* De Gregoriaanse datums tussen maart en juni zijn tijdens een Gregoriaans schrikkeljaar een dag eerder. Credit: wikipedia
Volg de natuur
Toch zijn er nu nog steeds mensen die van mening zijn dat een kalender met 13 maanden beter overeenkomt met de cycli van zon en maan. De maan draait namelijk een volledige cyclus van 27,3 dagen voorlangs de sterrenbeelden van de dierenriem. Deze periode noemen we een siderische maand. Ook komt de 28-daagse maand goed overeen met de gemiddelde lengte van de menstruatiecyclus van vrouwen.
Maar als we dan toch bezig zijn met cycli uit de natuur dan zien we dat de maan maand, oftewel de synodische maand, dik twee dagen langer duurt dan de 27,3 dagen durende siderische maand. De tijd tussen twee opeenvolgende volle manen is ongeveer 29,5 dagen en dat is ongeveer 1,5 dag langer dan de voorgestelde 28 dagen durende kalendermaand.
Als we de Internationale Vaste Kalender ooit zouden accepteren dan zou dit betekenen dat iedere maand een Volle Maan heeft en er nooit meer twee keer een Volle Maan in een maand voor kan komen. Bovendien zouden we ook nooit meer een volledige cyclus van de Maan met al zijn fases in een maand kunnen zien.
Maar met deze 13 maanden kalender krijgen we wel zeker maanden die géén Volle Maan hebben. In de 19-jarige cyclus van Meton hebben we 247 kalendermaanden maar slechts 235 Volle Manen. Tijdens deze 19-jarige periode hebben we dus ongeveer om de 12 kalendermaanden een maand zonder Volle Maan.
In onze Gregoriaanse kalender kan alleen februari geen Volle Maan hebben. Dit was in februari 2018 voor het laatst. De volgende keer zal dat in februari 2037 zijn.
We kunnen aannemen dat volgens de Internationale Vaste Kalender er wel ooit eens een Volle Maan zal zijn op de Jaardag of de Schrikkeldag maar dat zal vermoedelijk erg weinig voorkomen.
Overigens
De eerstvolgende keren dat we meer dan een keer een vrijdag de 13de in een jaar hebben is in
- 2023: 13 januari en 13 oktober
- 2024: 13 september en 12 december
- 2026: 13 februari, 13 maart en 13 november
Eerste publicatie: 13 maart 2020
Bron: Earthsky, wikipedia