Astronomen

Wie was Galileo Galilei

Galileo Galilei
Galileo Galilei (1564 – 1642)

Galileo Galilei werd geboren in 1564 in de Italiaanse stad Pisa. In hetzelfde jaar werd ook William Shakespeare geboren en overleed Michelangelo. Galileo werd thuis door zijn vader opgevoed. Zijn vader was edelman en bekend om zijn muzikale studies. Toen hij 11 was werd hij naar het Benedictijnse klooster van Santa Maria di Vallombrosa gestuurd waar hij, net als de andere kinderen van adel, Latijn, Grieks, religie en muziek studeerde. In 1581 begon Galileo aan de universiteit van Pisa. Het was toen dat hij de leer van Aristoteles, met name die over vallende objecten, in twijfel begon te trekken. Aristoteles stelde dat objecten van een verschillend gewicht vallen met verschillende snelheden. Galileo merkte tijdens een hagelbui op dat hagelstenen die verschillend in grootte waren ogenschijnlijk allemaal tegelijkertijd de grond raakten. Zijn val-experimenten met ballen van verschillende grootte vanaf de Toren van Pisa resulteerden in nieuwe ideeën over fysica en over het feit dat de geldende wetten over de wetenschap ter discussie gesteld moesten worden.

Thermometer van Galileo
De thermometer van Galileo maakte gebruik van bollen die gevuld waren met verschillende vloeistoffen en gassen om zo de temperatuur af te lezen

De vele en gevarieerde prestaties van Galileo omvatten de sterrenkunde, de natuurkunde en de optica. Hij was tevens uitvinder, wiskundige en schrijver. Na een mislukt verblijf aan de universiteit verliet Galileo het formele onderwijs en studeerde hij op eigen gelegenheid wiskunde en natuurkunde. Hij werd benoemd tot professor aan de universiteit van Pisa en later aan de universiteit van Padua. Hij bleef tot 1610 in Padua waar hij studeerde, experimenteerde en bezig was met zijn uitvindingen. In 1632 had hij een geometrisch en militair kompas uitgevonden, patenteerde hij een machine om het niveau van water te verhogen en bouwde hij een thermometer. Ook maakte hij diverse kompassen en bouwde hij een telescoop. Veder schreef hij zijn controversiële werk “Sidereus Nuncius”. Over de telescoop schreef hij: Een bericht bereikte mijn oren dat een zekere Vlaming een spionnenglas heeft geconstrueerd….. Toen ik dit nieuws hoorde ben ik gaan nadenken over het probleem ….. Uiteindelijk, zonder inspanning te verrichten of geld uit te geven maakte ik voor mezelf een instrument dat zo goed is dat objecten wel duizend keer groter lijken en dertig keer dichterbij lijken te zijn dan ze in werkelijkheid zijn.

Dit nieuwe instrument, de telescoop (een woord dat overigens pas in 1610 voor het eerst werd gebruikt) leidde tot zijn roem, zijn verbanning en zijn gevangenneming.

Galileo Galileo aan zijn telescoop
Galileo Galileo aan zijn telescoop die ongeveer 20 keer vergrootte

Kijkende door zijn telescoop observeerde Galileo alles wat hij zag en maakte hij aantekeningen: de fases van de Maan, de melkweg, sterrenhopen en fenomenen die het beeld bevestigden dat de Aarde niet het middelpunt van het heelal is. In tegenstelling tot het dan gangbare Ptolemeïsche systeem stelde Galileo dat de Aarde slechts één van de vele lichamen was die ons zonnestelsel bevolken.

Galileo’s denkbeelden werden niet geaccepteerd door de machtige Rooms-Katholieke kerk en hij werd door de paus ter verantwoording geroepen. Galileo werd opgedragen om zijn denkbeelden op te geven maar hij gaf aan dat hij niet kon ontkennen wat hij had waargenomen. Het resultaat was dat hij voor de rest van zijn leven werd verbannen naar Siena. Toen hij 69 was kreeg hij toestemming om naar huis terug te gaan. De jaren er op nam zijn gezondheid af en werd hij nagenoeg volledig blind. Zijn enige hulp kreeg hij van zijn dochter Marie Celeste die in 1634 stierf. In 1642, het jaar dat Isaac Newton werd geboren, stierf Galileo.

Ofschoon Galileo vooral herinnerd wordt voor zowel zijn experimenten met de zwaartekracht als zijn astronomische waarnemingen is zijn ontwikkeling van de telescoop misschien wel zijn belangrijkste bijdrage aan de wetenschap. Andere wetenschappelijke gebieden waar zijn invloed merkbaar was zijn de mechanica, de microscopie en het magnetisme.

Kompas van Galileo
Eén van de vele militaire kompassen die Galileo bouwde en succesvol wist te verkopen

Eerste publicatie: 25 december 2013
Laatste keer gewijzigd op: 24 september 2016