Buitenaards leven - exoplanetenSterren

Geen buitenaardse activiteit bij de ster van Tabby maar stof, gewoon stof …

KIC8462852 -  de ster van Tabby
Artist impression van de hypothetische onvolledig stofschijf om de ster KIC 8462852, ook bekend als de ster van Tabby. Credit: NASA/JPL-Caltech

In september 2015 trok de ster KIC 8462852 (de ster van Tabby) de aandacht van de wereld toen men er hele vreemde helderheidsvariaties waarnam. In de daaropvolgende jaren werden er verschillende studies uitgevoerd om dit vreemde gedrag proberen te verklaren. Er zijn heel veel speculaties geweest over de onverklaarbare helderheidsafnames waaronder een hele speculatieve over een buitenaardse megastructuur om de ster heen.

Na enkele jaren van opwinding en speculatie heeft de wetenschappelijke gemeenschap vermoedelijk een hele plausibele verklaring gevonden die alle buitenissige theorieën naar de prullenbak kan verwijzen. Volgens een nieuwe studie door is uitgevoerd door een team van meer dan 100 astronomen en werd geleid door professor Tabetha (Tabby) Boyajian, die ook de eerste ontdekking deed, lijkt het er nu sterk op dat de ster KIC 8462852 gedeeltelijk wordt bedekt door stof en niet door een buitenaardse megastructuur.

Het onderzoek, met als titel “The First Post-Kepler Bightness Dips of KIC 8462852” werd onlangs in het tijdschrift The Astrophysical Letters gepubliceerd. Het team bestond uit astronomen van het Institutio de Astrofísica de Canarias, de Universiteit van La Laguna uit Spanje, de American Association of Variable Star Observers en het Center for Exoplanets and Habitability van de universiteit van Warwick.

Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door een Kickstartercampagne die in 2016 werd gelanceerd. Deze campagne haalde meer dan $100.000 dollar op die gebruikt kon worden om waarneemtijd te kopen om zo meer informatie te verzamelen over KIC 8462852. Door samen te werken met het Las Cumbres Observatorium werden er met behulp van telescopen over de hele wereld spectroscopische gegevens verzameld van de ster.

Ze ontdekten dat het veranderende helderheidspatroon heel waarschijnlijk werd veroorzaakt door een wolk gas die om de ster draait. Deze gaswolk zou het onregelmatige helderheidspatroon goed kunnen verklaren.

De nieuwe gegevens laten zien dat verschillende kleuren licht met verschillende intensiteiten worden geblokkeerd dus wat er ook tussen ons end e ster door beweegt is niet ondoorzichtig zoals je zou verwachten bij een exoplaneet of een buitenaardse megastructuur.

De theorie dat KIC 8462852 door een dikke stofwolk wordt omringd is niet helemaal nieuw. Deze circumstellaire stofschijf was een van de vele theorieën die de laatste twee jaar zijn geopperd om het mysterieuze helderheidspatroon van de ster te verklaren. Andere ideeën waren kometen en asteroïden, de aanwezigheid van een hele grote planeet, een planeet met ringen of zelfs de restanten van een planeet die in het verleden door de ster was vernietigd.

Echter, al deze mogelijkheden waren niet waterdicht en ze waren allemaal gebaseerd op de eerste paar waargenomen dipjes in de lichtcurve van de ster. Het nieuwe onderzoek is gebaseerd op een continue waarneming gedurende een periode van 14 maanden. Deze periode duurde van maart 2016 tot december 2017. Tijdens deze waarneemperiode werden er vier nieuwe afnames van de helderheid van de ster waargenomen waarvan de eerste in mei 2017 plaatsvond.

Degenen de Kickstartercampagne hebben ondersteund konden namen voorstellen en kiezen voor de namen van deze periodes. De eerste twee helderheidsafnames werden Elsie en Celeste genoemd en de laatste twee werden Skara Brae en Angkor genoemd. Deze laatste twee zijn namen van verdwenen steden in Schotland en Cambodja. De eerste twee namen waren voor het team en KIC 8462852 zelf belangrijk.

De naam Elsie is een woordspeling van de letters L en C en dat is de afkorting voor lichtcurve en het is ook een verwijzing naar het Las Cumbres Observatorium. Elsie of L C is omgekeerd “C L”, “ciel” het Franse woord voor “hemels”. Celeste is de originele Latijnse naam waar het woord “ciel” van is afgeleid.

Locatie van tabby's Ster in het sterrenbeeld Cygnus - Zwaan
Tabby’s Ster bevindt zich in het sterrenbeeld Cygnus – Zwaan vlak bij het sterrenstelsel NGC 6866. Credit: Wikipedia, Roberto Mura, CC-BY SA 3.0

De helderheidsafnames die de namen van verdwenen steden dragen verwijzen naar de activiteit (die in een verleden plaatsvond) die astronomen waarnemen van de verre ster. Ze zijn oud want we kijken naar dingen die meer dan 1000 jaar geleden zijn gebeurd. Op een kosmische schaal gezien moeten het hele normale gebeurtenissen zijn die desondanks zeer interessant en vooral mysterieus zijn voor ons. Wat is er al die eeuwen geleden daar precies gebeurd?

Dit onderzoek laat ook zien hoe het astronomische werkveld aan het veranderen is. Het onderzoek werd uitgevoerd door een team astronomen die de beschikking hadden over een geavanceerd instrumentarium maar het onderzoek zou niet mogelijk zijn geweest zonder de ondersteuning van het grote publiek.

Ook de oorspronkelijke ontdekking was voor een groot deel mede te danken aan planetenjagers en amateurastronomen die hielpen met het onderzoeken van de gigantische hoeveelheid gegevens die de Keplermissie had verzameld. Zonder deze ondersteuning van het grote publiek was deze vreemde ster nooit gevonden en zonder de hulp van het grote publiek dat hielp om de enorme brij aan gegevens van het onlangs afgerond onderzoek door te spitten zouden we nauwelijks meer te weten zijn gekomen over KIC 8462852 en zijn vreemde gedrag. Er is nog steeds veel werk te verrichten en er moeten nog steeds veel vragen worden beantwoord maar het lijkt erop dat de belangrijkste vraag over de ster van Tabby is opgelost. Degenen die hoopten dat de Fermi Paradox opgelost zou worden zullen nog even geduld moeten hebben, vorige of laat zal dat wel een keer gaan gebeuren.

Voor nu is het goed te weten dat vreemde en mysterieuze gebeurtenissen in het heelal een natuurlijke verklaring hebben. Dat betekent niet dat we niet meer moeten speculeren of buitenaardse intelligenties, dergelijke fenomenen helpen ons om onderscheid te leren maken tussen natuurlijke fenomenen en artificiële fenomenen.

Zoals Carl Sagan het ooit uitdrukte: “De afwezigheid van bewijs is niet het bewijs van afwezigheid”.

Meer lezen: The Astrophysical Letters, LSU

 

Eerste publicatie: 7 januari 2017
Bron: diverse persberichten, LSU, The Astrophysical Journal Letters, UniverseToday