Georg Joachim Rheticus (1514 – 1574)
Op 15 februari 1514 werd de Duitse wiskundige, cartograaf, arts, onderwijzer en instrumentmaker Georg Joachim von Lauchen geboren. We kennen hem beter als Georg Rheticus. Hij is bekend geworden om zijn goniometrische tabellen en als enige leerling van Nicolas Copernicus. Rheticus faciliteerde bij de publicatie van Copernicus’ beroemdste werk “revolutionibus orbium coelestium”.
Georg Rheticus was de zoon van een arts en ambtenaar. Hij kreeg les van zijn vader. Die werd, toen Georg 14 jaar was, beschuldigd van hekserij en onthoofd. De praktijk van zijn vader werd overgenomen door Achilles Gasser die ook de jonge Georg onder zijn hoede nam. Rheticus volgde de Latijnse school in Feldkirch en later in Zurich. Omstreeks 1533 studeerde Georg Rheticus aan de universiteit van Wittenberg. Daar behaalde hij drie jaar later zijn master diploma.
Rheticus werd aangesteld als docent wiskunde en astronomie aan de universiteit van Wittenberg. Hij werd toen gesteund door de Duitse filosoof en theoloog Philipp Melanchthon die hem ook hielp om de belangrijkste astronomen van die tijd te bestuderen. In 1538 reisde hij naar Neurenberg waar hij Johan Schöner en de drukker Petreius ontmoette. Ook bracht hij een bezoek aan Petrus Apianus. Hierna vertrok hij naar Tübingen om er Joachim Camerarius te ontmoeten. In de lente van 1539 arriveerde Rheticus in Frauenberg waar hij gedurende twee jaar samen met Nicolas Copernicus studeerde.
In 1539 werd de Narratio Prima gepubliceerd. Door velen wordt dit gezien als de beste introductie tot het werk van Copernicus. Het lukte Rheticus om de belangstelling van hertog Albert van Pruissen op te wekken en hij kreeg van hem toestemming om De Revolutionibus van Copernicus te publiceren. In 1541 keerde Rheticus terug naar de universiteit van Wittenberg waar hij tot decaan van de faculteit der kunsten werd gekozen. In datzelfde jaar publiceerde hij de goniometrische delen van De Revolutionibus van Copernicus en voegde hij tabellen van sinus en cosinus toe. Echter hij benoemde ze niet als dusdanig.
Een jaar later ruilde Rheticus Wittenberg in voor Neurenberg waar hij de supervisie op zich nam van het drukken van De Revolutionibus. Voordat dit werk klaar was vertrok hij alweer naar Leipzig alwaar hij als professor hogere wiskunde doceerde. In 1550 publiceerde hij een kalender en efemeriden. Dit herhaalde hij in 1551. Maar in 1551 werd hij ook gedwongen om uit Leipzig te vertrekken, er waren aanwijzingen van een homofiele relatie met een student. Zelfs Melanchthon keerde zich van hem af. Hij werd in Leipzig tot 101 jaar verbanning veroordeeld.
Rheticus slaagde er in om in Praag medicijnen te studeren en vertrok daarna naar Krakau waar hij zich als arts vestigde. Ondertussen bleef hij werken aan zijn beroemde trigonometrische tabellen en maakte hij instrumenten die hij gebruikte voor waarnemingen en experimenten. Hij kreeg veel waardering voor zijn tabellen met trigonometrische functies die tot op 10 decimalen nauwkeurig waren. De berekeningen va deze tabellen werden door zijn leerling Valentin Otho voltooid. Otho zorgde in 1596 ook voor publicatie in de Opus palatinum de triangulis.
Georg Rheticus overleed op 4 december 1574 te Košice in het huidige Slowakije. De maankrater Rhaeticus is naar hem vernoemd.
Eerste publicatie: 15 februari 2020
