Het sterrenbeeld Globus Aerostaticus – de Luchtballon
Het sterrenbeeld Globus Aerostaticus, de luchtballon, verscheen in 1801 voor het eerst in de Uranographia van Johann Elert Bode. Het sterrenbeeld is echter al ouder want het werd heb in 1798 voorgesteld door de Franse astronoom Joseph Jérôme Lalande (1732 – 1807) die de uitvinding van de luchtballon door de gebroeders Montgolfier wilde eren. Globus Aerostaticus bevindt zich ten zuiden van het sterrenbeeld Capricornus – Steenbok naast de staart van het sterrenbeeld Piscis Austrinus – Zuidervis. In zijn Histoire Abrégée de l’ Astronomie schreef Lalande dat Louis Nicolas de Lacaille allerlei wetenschappelijke en aan kunst gerelateerde instrumenten aan de zuidelijke sterrenhemel had geplaatst. Lalande was van mening dat de grootste Franse uitvinding daarbij niet mocht ontbreken.
Tijdens een internationaal astronomisch congres dat in 1798 in de Duitse plaats Gotha werd gehouden gaf Lalande zijn suggestie door aan Bode. Die nam de suggestie over en als tegenprestatie nam hij de gelegenheid waar om zelf ook een sterrenbeeld voor te stellen. Dit was de drukpers van Gutenberg dis als de Officina Typographica aan de sterrenhemel werd geplaatst. Ten tijde van de conferentie in Gotha was Bode bezig aan kaart XV van zijn atlas. De luchtballon verscheen op kaart XVI en de drukpers op kaart XVIII. De geschiedenis laat zien dat de drukpers een grotere invloed heeft gehad dan de luchtballon maar beide sterrenbeelden hebben het aan de sterrenhemel niet overleefd.
De helderste ster van Globus Aerostatica werd door Bode met de letter a aangeduid. Deze ster had slechts een helderheid van magnitude 4,7. Flamsteed had de ster oorspronkelijk ingedeeld bij het sterrenbeeld Piscis Austrinus – Zuidervis maar tegenwoordig maakt de ster als epsilon Microscopii deel uit van het sterrenbeeld Microscopium. De ster epsilon Microscopii uit de Uranographia van Bode heeft nu geen Bayer-aanduiding meer.
Eerste publicatie: 29 juli 2009
Volledige revisie: 8 mei 2019
