Mercurius

Grote vallei ontdekt op Mercurius

Rembrandt en Mercurius
De beroemde schilder Rembrandt van Rijn met de naar hem vernoemde inslagkrater op Mercurius. credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Smithsonian Institution/Carnegie Institution of Washington.

Wetenschappers hebben een nieuwe grote vallei ontdekt op de planeet Mercurius die mogelijk het eerste bewijs is van het kromtrekken van de buitenste silicaathoudende schil van de planeet als gevolg van het krimpen van de planeet. De onderzoekers vonden de vallei door gebruik te maken van een nieuwe kaart die in hoge resolutie is gemaakt aan de hand van gegevens van de MESSENGER-sonde van de NASA. De bevindingen werden gepubliceerd in een artikel in de “Geophysical Research Letters”.

De meest waarschijnlijke verklaring voor de Grote vallei is het kromtrekken van de lithosfeer (de korst en het bovenste deel van de mantel) van Mercurius als een reactie op het samentrekken van de planeet. De lithosfeer van de Aarde is verdeeld in verschillende tektonische platen maar de lithosfeer van Mercurius bestaat uit één plaat. Het afkoelen van het binnenste van de planeet zorgt voor spanningen en samentrekkingen van die ene plaat. Daar waar samentrekkende krachten het grootste zijn wordt gesteente vanuit de korst omhoog gestuwd, op andere plaatsen zakken bodems van valleien naar beneden.

Ook op Aarde zijn er voorbeelden gevonden van het knikken van de lithosfeer waarbij zowel oceanische als continentale platen betrokken zijn maar dit is het eerste bewijs dat dit fenomeen zich ook op Mercurius voordoet.

De vallei is ongeveer 400 kilometer breed en de bodem bevindt zich tot 3 kilometer onder het omliggende terrein. De vallei is meer dan 1000 kilometer lang en strekt zich uit vanaf het Rembrandt bassin. Dit is één van de grootste en jongste inslagkraters op Mercurius.

Animatie in 3D perspectief van de grote Vallei op Mercurius uitgaande van data ie zijn verkregen door de ruimtesonde MESSENGER van de NASA. Credits: NASA/JHUAPL/Carnegie Institution of Washington/DLR

De vallei wordt begrenst door twee breuken die ook zijn ontstaan door het samentrekken van de planeet. De bodem van de vallei bevindt zich ver beneden het omliggende terrein en dit suggereert dat de bodem als gevolg van hetzelfde mechanisme is verzakt dat heeft gezorgd voor het ontstaan van de breuken.

De Grote Vallei op Mercurius is niet ontstaan als gevolg van het uit elkaar trekken van lithosferische platen als gevolg van plaattektoniek maar is het resultaat van het krimpen van een planeet die maar één plaat heeft, aldus de onderzoekers. Ofschoon je een dergelijk fenomeen verwacht op een planeet die aan het samentrekken is en die maar één tektonische plaat heft is het toch een verrassing als je een grote vallei ontdekt samen met de grootste en steilste rotswanden en één van de grootste inslagkraters op Mercurius.

Eerste publicatie: 17 november 2016
Bron: SciTechDaily

Meer over Mercurius