Zonnestelsel Nieuws

Had ons zonnestelsel vroeger twee zonnen?

Was onze Zon ooit deel van een dubbelster?
Een artist impression van een potentiële begeleider van de Zon waarvan theoretici denken dat die aanwezig was in de geboortecluster van de Zon en later is verdwenen. Als deze theorie klopt dan is dit aanvullend bewijs dat de Oortwolk is ontstaan zoals we die nu waarnemen en dat planeet Negen is ingevangen in plaats van ontstaan op dit plek. Credit: M. Weiss.

In een artikel dat onlangs is gepubliceerd in de “Astrophysical Journal Letters” laten de astrofysici Avi Loeb en Amir Siraj van de universiteit van Harvard zien dat een ster met gelijke massa als de Zon in de geboortecluster van de Zon, de verzameling sterren die samen met onze ster uit dezelfde dicht wolk van moleculair gas is ontstaan, op een afstand van 1000 Astronomische Eenheden de kans op het ontstaan van de waargenomen populatie objecten in de Oortwolk en het invangen van de veronderstelde planeet Negen kan hebben vergroot.

De meest gangbare theorie associeert de Oortwolk met het puin dat overbleef na het ontstaan van het zonnestelsel en zijn buren. Objecten werden door de planeten over grote afstanden  verspreid en sommigen werden uitgewisseld tussen de naburige sterren.

Maar een binair model zou het ontbrekende stukje in de puzzel kunnen zijn en zou voor wetenschappers niet als een verrassing moeten komen.

Eerdere modellen hadden moeite om de verwachte verhouding tussen verspreide objecten in de schijf rond de Zon en de Oortwolk te produceren. Het binaire model biedt aanzienlijke verbetering en verfijning en bovendien worden de meeste zonachtige sterren als dubbelster geboren.

Als de Oortwolk inderdaad is ontstaan met behulp van een vroegere metgezel van onze Zon dan zou dat wel aanzienlijke implicaties hebben voor ons begrip over het ontstaan en de vorming van ons zonnestelsel. Volgens professor Loeb zijn binaire systemen veel efficiënter in het invangen van objecten dan enkelvoudige sterren.

Als de Oortwolk is ontstaan zoals we die nu waarnemen dan zou dit betekenen dat de Zon in feite een metgezel had met een vergelijkbare massa die is vertrokken voordat de Zon zijn geboortecluster verliet.

Bewijs van een ingevangen Oortwolk zou, naast een herdefiniëring van het ontstaan van het zonnestelsel, volgens Loeb ook antwoorden kunnen geven over de herkomst van leven op Aarde.

Objecten in de Oortwolk hebben mogelijk een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van de Aarde, zoals het afleveren van water aan de Aarde en het uitsterven van de dinosauriërs. Het is dus  belangrijk de herkomst van de Oortwolk objecten te kennen.

Het model heeft ook gevolgen voor de veronderstelde planeet Negen, die volgens de onderzoekers niet alleen is. De puzzel gaat niet alleen over Oortwolken maar ook over extreme trans-Neptuniaanse objecten. Het is onduidelijk waar ze vandaan komen en het nieuwe model van Loeb en Siraj voorspelt dat er meer objecten zouden moeten zijn met een vergelijkbare baanoriëntatie als planeet Negen.

Als de Zon een vroege metgezel heeft gehad die heeft bijgedragen aan de vorming van ons zonnestelsel dan roept de huidige afwezigheid de raag op: waar is die ster dan gebleven?

Passerende sterren in de geboortecluster kunnen de begeleider onder invloed van hun zwaartekracht hebben verwijderd van de Zon. Maar voordat dit gebeurde zou ons zonnestelsel al zijn buitenste schil van objecten, de Oortwolk en planeet Negen, hebben ingevangen, aldus Siraj

De voormalige begeleider van onze Zon kan zich nu overal in ons sterrenstelsel bevinden, we zullen waarschijnlijk nooit weten welke ster dit is geweest.

Artikel: Amir Siraj & Abraham Loeb. 2020. The Case for an Early Solar Binary Companion. ApJL 899, L24;

Eerste publicatie: 23 augustus 2020
Bron: Sci-News & anderen