Ruimtesondes

Hayabusa 2 – Japans tweede missie naar een asteroïde

Hayabusa 2
Artist impression van de Hyabusa bij asteroïde Ryugu. Credit: JAXA.

Hayabusa 2 is een Japanse missie naar een asteroïde. De ruimtesonde gaat er materiaal verzamelen om dat terug te brengen naar de Aarde. De Hayabusa 2 werd in december 2014 gelanceerd en is op weg naar de asteroïde 162173 Ryugu. De Hayabusa 2 komt omstreeks juni/juli 2018 aan bij deze asteroïde. Het is een vervolg op de Hayabusa die, ondanks veel technische problemen, in 2010 materiaal van de asteroïde 25143 Itokawa naar de Aarde bracht.

Een jaar na de lancering kwam de Hayabusa 2 weer even in de buurt van de Aarde. Dit was een geplande scheervlucht om meer snelheid op te doen. Ondertussen doen astronomen periodiek waarnemingen aan Ryugu. De bedoeling is dat de 600 kilogram Hayabusa 18 maanden bij Ryugu blijft en in december 2020 weer met materiaal van Ryugu terug is bij de Aarde.

Missie

De Hayabusa 2 werd in 2006 geselecteerd en kreeg in augustus 2010 financiële middelen. Dit was kort na de terugkeer van de Hayabusa. De missie kost ongeveer 150 miljoen euro.

De Hayabusa 2 lijkt sterk op de Hayabusa maar er zijn wel enkele verbeteringen aangebracht.

  • De Ionenmotor: door het verbeteren van het interne magneetveld werd de levensduur van de neutralisatoren verlengd. De ionenmotor wordt beter in de gaten gehouden waardoor deze ook beter zal presteren.
  • Bemonsteringsmechanisme: betere afdichtingen en meer compartimenten en een verbeterd mechanisme dat materiaal van het oppervlak van de asteroïde neemt. Bij de Hayabusa was het niet duidelijk of er wel materiaal was verzameld.
  • De re-entry capsule: JAXA heeft een instrument toegevoegd dat de versnelling, beweging en de interne temperatuur tijdens de intrede in de atmosfeer van de Aarde in de gaten houdt (de Hayabusa capsule ging kapot tijdens de terugkeer in de dampkring).
  • Platte antennes: In plaats van een parabolische antenne zoals bij de Hayabusa heeft de Hayabusa 2 platte antennes. Deze antennes hebben dezelfde capaciteit als de parabolische antenne van de Hayabusa maar zorgen voor een veel lichtere ruimtesonde.

De belangrijkste instrumenten van de missie

  • Small Carry-on Impactor (SCI). Deze zal een kunstmatige krater op de asteroïde maken. Hayabusa 2 zal kijken naar veranderingen aan het oppervlak voor en na de inslag. Ook zullen er monsters uit de krater worden genomen om op die manier vers materiaal uit de ondergrond te kunnen onderzoeken.
  • Near InfraRed Spectrometer (NIRS3) en de Thermal Infrared Imager TIR). De spectrometer onderzoekt de mineralogische samenstelling van de asteroïde en de eigenschappen van het aanwezige water. De camera zal de temperatuur en de weerstand bij veranderende temperaturen van de asteroïde onderzoeken.
  • De rovers MINERVA-II: er zijn drie kleine rovers aan boord die over het oppervlak zullen stuiteren en van dichtbij onderzoek zullen doen. Het zijn de opvolgers van de MINERVA-rover aan boord van de Hayabusa. De MINERVA van de Hayabusa miste na zijn lancering zijn doel.
  • Een kleine lander, de MASCOT: Deze lander zal slechts eenmaal springen direct na aankomst. De lander zal ook detail waarnemingen doen van het oppervlak. De MASCOT is gebouwd door het Duitse ruimtevaartagentschap DLR en het Franse CNES.

Wetenschappelijke doelen

Asteroïde Ryugu is een heel ander type asteroïde dan Itokawa. Het doel is het verzamelen van informatie van de verschillende types asteroïden die in ons zonnestelsel voorkomen. Ryugu is een C-type asteroïde en dat betekent dat het een koolstof houdende asteroïde is. C-type asteroïden zijn het meest voorkomende type in ons zonnestelsel. Hayabusa bracht een bezoek aan Itokawa en dit is een S-type asteroïde. Dit soort asteroïden bestaan voornamelijk uit gesteente, nikkel en ijzer.

Ryugu is een ander object dan Itokawa en bevat vermoedelijk meer organische of gehydrateerde mineralen. Organische componenten en water zijn de belangrijkste elementen voor leven op Aarde maar dit betekent niet dat hun voorkomen op andere objecten duidt op de aanwezigheid van leven. De Japanse onderzoekers proberen door het bestuderen van monsters van oude objecten zoals C-type asteroïden het ontstaan van leven op Aarde te verklaren.

Eerste publicatie: 8 april 2018