Astronomisch Nieuws

Hebben astronomen de Kordylewski wolken gezien?

Lagrangepunten Aarde-Maan
Dit diagram toont de Lagrange punten van het Aarde-Maan systeem. Als de Kordelewski wolken bestaan dan bevinden ze zich in L4 en L5. Credit: Wikimedia Commons.

Gebaseerd op 60 jaar oude waarnemingen hebben astronomen nieuw bewijs geleverd dat om de Aarde mogelijk één of twee spookachtige “stof-“manen draaien.

Zware objecten trekken elkaar door middel van de zwaartekracht aan. Maar als je meerdere enorme objecten hebt met de juiste massa’s dan kunnen hun onderlinge zwaartekrachtvelden zorgen voor enkele afwijkingen zoals zwaartekrachtspunten die dingen stabiel kunnen houden. Wetenschappers hebben objecten te vonden in deze zogenaamde Lagrangepunten die ontstaan uit de gezamenlijke zwaartekracht van de Zon en Mars, de Zon en Neptunus en de Zon en Jupiter. Astronomen rapporteren nu bewijs voor het bestaan van stofwolken, de zogenaamde Kordylewski stofwolken, die zich in de Lagrangepunten bevinden die door de Aarde en de Maan worden gemaakt.

De Zwitserse wiskundige Leonhard Euler voorspelde in 1767 de eerste drie Lagrange punten in dergelijke systemen en in 1772 voorspelde de Italiaanse astronoom en wiskundige Joseph-Louis Lagrange nog twee andere punten. Tegenwoordig kennen wetenschappers ze allemaal en worden ze ook gebruikt. Zo zal bijvoorbeeld de James Webb Space Telescope van de NASA in het stabiele Lagrange punt L2 van de Aarde – Zon geplaatst worden.

De Aarde en de Maan hebben de juiste verhouding om een bepaalde massa in een stabiele baan in de Lagrangepunten L4 en L5 te houden. Dit zijn de twee Lagrange punten die door Lagrange zelf zijn ontdekt. De Poolse astronoom Kazimierz Kordylewski zag in 1961 bewijs voor het bestaan van stofwolken in de buurt van L5. Sinds die tijd is er weinig onderzoek gedaan naar deze stofwolken. Maar de afgelopen twee maanden heeft een team van wetenschappers een onderzoek ingesteld of deze wolken daadwerkelijk bestaan of dat de zwaartekracht van de Zon of de zonnewind dergelijke wolken weg zou blazen.

Het team van de universiteit van Eötvös Loránd in Boedapest, Hongarije begon met het opzetten van een wiskundige simulatie dat was gebaseerd op de berekeningen van een systeem bestaande uit de Zon, de Aarde en de maan en een vierde stofwolk. Ze ontdekten dat een stofwolk in L5 zonder problemen zou kunnen bestaan. Dit resultaat werd gepubliceerd in het tijdschrift “the Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. Dit bevestigde een andere analyse die een maand eerder door een Russisch team van wetenschappers werd gepubliceerd.

Maar is er dan daadwerkelijk een Kordylewski wolk zichtbaar? Het onderzoeksteam maakte gebruik van de privé sterrenwacht van teamlid Judit Slíz-Balogh in Badacsonytördemic in Hongarije waarbij gebruik werd gemaakt van speciale lenzen die de polarisatie van het licht konden bepalen. De polarisatie is in feite de oriëntatie van het corresponderende elektrische veld als het door de ruimte reist. De onderzoekers hoopten op die manier in staat te zijn om de handtekening van de Kordylewski wolk op de polarisatie van het licht dat afkomstig is uit L5 te kunnen zien.

Kordylewski wolk in gepolariseerd licht in L5
De hemel rond Lagrangepunt L5 in gepolariseerd licht. De opname dateert van 19 augustus 2017. De witte stip is de positie van L5. De helder rode pixels is de positie van de Kordylewski wolk. De zwarte lijnen zijn passerende satellieten.
Credit: J. Slíz-Balogh/RAS.

Maanloze én donkere nachten komen niet zo vaak voor in Hongarije dus het team heeft maandenlang moeten volhouden om de Kordylewski wolk in de buurt van het Langrange punt L5 te kunnen waarnemen maar uiteindelijk lukte dit op twee opeenvolgende nachten.

Ofschoon het team de computersimulatie kan koppelen aan de waarnemingen moet hun conclusie mogelijk met een korrel zout worden genomen. Volgens het artikel kan hun waarneming een tijdelijk fenomeen zijn geweest en kan het stof dat ze hebben waargenomen zijn weggeblazen door de zonnewind of door andere planeten. Verschillende andere telescopen en een Japanse ruimtesonde hebben geen bewijs voor het stof gevonden maar andere waarnemingen zagen dit stof juist weer wel. Ofschoon de onderzoekers hun best hebben gedaan om andere bronnen voor dit gepolariseerde licht uit te sluiten kan het nog steeds iets anders zijn dat ze hebben waargenomen. De onderzoekers bewerend at hun waarneemmethode met gepolariseerd licht een betere manier is om de stofwolk te vinden.

Dus, bestaat die stofwolk echt? Het nieuwste bewijs zegt duidelijk van ja en als dat inderdaad klopt dan betekent dat we tenminste één maar mogelijk twee spookmanen hebben want ook in L4 zou zich een dergelijke stofwolk op kunnen houden.

Bron: Royal Astronomical Society

 

Eerste publicatie: 29 oktober 2018