Astronomisch Nieuws

Heldere vlekken op Ceres blijven een raadsel

DAWN-opname van de dwergplaneet Ceres
Deze opname van Ceres, gemaakt door de DAWN, vertoont een serie van witte heldere vlekken waarvan wetenschappers nog niet weten wat het is.

Ofschoon de foto’s die de DAWN-sonde maakt van de dwergplaneet Ceres steeds beter worden blijft de herkomst van de witte heldere vlekken nog steeds en raadsel.

Hoe dichter we bij Ceres komen hoe interessanter de dwergplaneet voor ons wordt. Nieuwe opnames van Ceres die zijn gemaakt door de Amerikaanse ruimtesonde DAWN leveren meer aanwijzingen over de mysterieuze heldere vlekken en er is nu ook een grote pyramide-vormige piek in een relatief vlak landschap waargenomen.

Het oppervlak van Ceres laat veel interessante en unieke dingen zien. Ze hebben bijvoorbeeld de ijsachtige manen in de buitenste delen van het zonnestelsel kraters met een centrale piek maar op Ceres zien we dat de kraters meestal een centrale kuil hebben in plaats van een piek.

DAWN bevindt zich momenteel in een baan op een hoogte van 4400 km boven Ceres. Een opname die van die hoogte is gemaakt van een heldere vlek in een krater met een doorsnede van ongeveer 90 kilometer laat zien dat er nog meer kleinere heldere spots in de krater zijn. Naast het grootste heldere gebied zijn er nog tenminste acht andere heldere vlekken zichtbaar. De grootte van de grootste vlek wordt op 9 kilometer geschat. Het materiaal reflecteert erg veel licht. Wetenschappers denken daarom aan ijs en zouten.

De instrumenten aan boord van de DAWN bieden de mogelijkheid om aan de hand van een zichtbaar licht en infrarood spectrofotometer de verschillende mineralen in kaart te brengen. Ieder mineraal reflecteert in het infrarood en het zichtbare deel van het spectrum een uniek patroon en dit helpt de wetenschappers om de samenstelling van de dwergplaneet in kaart te brengen. Hoe meer gegevens de DAWN terug stuurt naar de Aarde hoe meer informatie men krijgt over de samenstelling van de nu nog mysterieuze, witte vlekken.

De laatste opnames laten ook een berg met steile hellingen zien die oprijst in een relatief glad deel van het oppervlak. De structuur is ongeveer 5 kilometer hoog.

DWAN fotografeert de dwergplaneet Ceres
Rechtsboven is de berg zichtbaar die is ontdekt op foto’s gemaakt door de ruimtesonde DAWN. Wetenschappers schatten de hoogte op ± 5 kilometer

Ceres heeft daarnaast ontelbare kraters in verschillende groottes waarvan er veel een centrale piek hebben. Er is genoeg bewijs voor activiteit aan het oppervlak: landverschuivingen, ingestorte structuren en stromingspatronen. Het lijkt er op dat Ceres meer tekenen van activiteit uit het verleden vertoont dan de asteroïde Vesta die eerder, in 2011 en 2012, door de DAWN werd bezocht.

De DAWN-missie is de eerste missie naar een dwergplaneet en de eerste missie waarbij een ruimtesonde in een baan om twee verre objecten in ons zonnestelsel werd gebracht. DAWN arriveerde op 6 maart 2015 bij Ceres, een dwergplaneet die zich in de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter bevindt.

DAWN zal tot 30 juni op deze hoogte om de dwergplaneet blijven draaien, daarna zal de baan langzaam worden verlaagd naar een hoogte van 1450 kilometer. Deze baan zal begin augustus worden bereikt.

Bron: NASA/JPL 22 juni 2015

Afbeeldingen: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA