Ruimtevaartpioniers

Hermann Oberth – grondlegger van de Duitse rakettechnologie

Hermann Oberth
Hermann Oberth

Hermann Oberth kan gezien worden als één van de grondleggers van de Duitse rakettechnologie. Hij heeft een dubbel verleden want aan de ene kant ontwikkelde hij tijdens de Tweede Wereldoorlog de V2-raket voor de Nazi’s en aan de andere kant plaveiden zijn ideeën de weg voor de ontwikkeling van raketten en hielp hij later de Amerikanen bij hun raketlanceringen naar de ruimte.

Vroege leven

Hermann Julius Oberth werd op 25 juni 1894 in Transsylvanië (in het huidige Roemenië) geboren als zoon van Duits sprekende ouders. Hij raakte geïnspireerd door het science fictionboek “Van de Aarde naar de Maan” van Jules Verne. Omdat hij wist dat hij in de toekomst wiskunde nodig zou hebben begon hij al vroeg met een studie hiervan. Op zijn 14-de ontwierp hij een concept voor een terugstoot raket die uitgestoten uitlaatgassen gebruikte voor zijn voortstuwing.

Als zoon van een arts begon hij in 1912 aan een studie medicijnen aan de universiteit van München. Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende hij als hospik in het Oostenrijks-Hongaarse leger waar hij al snel ontdekte dat hij geen arts wilde worden. In 1917 stelde hij het Duitse leger de ontwikkeling voor van door vloeistof aangedreven lange afstandsraketten die onderdelen bevatten die werden afgestoten als ze niet meer nodig waren.

Op 6 juli 1918 trouwde Oberth met Mathilde Hummel. Het stel kreeg vier kinderen waarvan er twee tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gedood.

Verworpen rakettheorieën

Tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog keerde Oberth terug naar Duitsland waar hij aan de Universiteit van Heidelberg begon aan een studie natuurkunde. In 1922 diende hij een dissertatie in gebaseerd op het ontwerp van raketten. Deze dissertatie werd door de academische geleerden verworpen.

Onverschrokken publiceerde hij zijn theorieën in een pamflet getiteld “Rakete zu den Planetenräumen”. Dit pamflet breidde hij later uit tot een 429 pagina’s tellend boekwerk. Het boek gaf niet alleen een wiskundige beschrijving van de mogelijkheden van een raket om uit een baan om de Aarde te komen maar ook beschreef hij theorieën dat raketten in een vacuüm gebruikt konden worden waarbij ze sneller dan hun uitstoot zouden kunnen voortbewegen. (Toen Robert Goddard in 1920 onafhankelijk van Oberth deze stelling poneerde dat een raket zijn voortstuwing kan behouden in een vacuüm werd hij publiekelijk uitgelachen.)

Oberth dacht ook na over de effecten van ruimtereizen op het menselijk lichaam en de mogelijkheid om satellieten in een baan om de Aarde te laten draaien.

Het werk van Oberth kreeg veel aandacht binnen de raketgemeenschap en het inspireerde een jonge Wernher von Braun om wiskunde en natuurkunde te studeren om zo beter de vergelijkingen van Oberth te kunnen begrijpen. Later voegde Von Braun zich bij Oberth als lid van de Duitse organisatie voor ruimtereizen waar Oberth voorzitter van was.

De oorlogsjaren

In 1940 werd Oberth Duits staatsburger en gedurende de oorlog voegde hij zich bij zijn voormalige student Von Braun tijdens de ontwikkeling van de V2-raket. Deze 12.000 kilogram zware raket kon explosieven vervoeren over grote afstand. Dergelijke raketten kwamen in grote getale op Engeland neer waarbij duizenden mensen de dood vonden en vele duizenden meer gewond raakten.

Voor het einde van de oorlog verliet Oberth het V2-project om aan de ontwikkeling van vaste brandstofraketten te werken die tegen vliegtuigen ingezet konden worden. Na de oorlog werkte Oberth vanuit Zwitserland als consultant voor raketten en ontwikkelden hij anti-vliegtuigraketten voor het Italiaanse leger.

In 1955 vertrok Oberth naar de Verenigde Staten waar hij zich bij het team van Von Braun voegde. Deze keer werkte hij aan de ontwikkeling van raketten voor het Amerikaanse leger die de ruimte moesten kunnen bereiken. Hun werk leidde tot de ontwikkeling van de Saturnus 5 raket die mensen naar de Maan zou gaan brengen. Hij bleef drie jaar in de Verenigde Staten en in 1958 keerde Oberth terug naar Duitsland om daar met pensioen te gaan.

Na zijn pensionering bleef Oberth werken aan theoretische studies over raketten. Hij stierf, kort na de val van de Berlijnse muur op 29 december 1989 in Nuremberg.

Ofschoon Oberth veel van zijn vroege theorieën in dezelfde tijd ontwikkelde als de Amerikaanse raketgeleerde Robbert Goddard en de Russische geleerde Konstantin Tsiolkovsky is er geen bewijs dat ze van elkaars werk hebben geweten. Daarom worden alle mannen gezien al de grondleggers van de rakettechnologie.

 

Eerste publicatie: 16 december 2016
Bron: space.com