Zonnestelsel Nieuws

Het einde van de Rosetta-missie

Afdaling Rosetta
Deze opname is gemaakt op 30 september 2016 tijdens de afdaling van de Rosetta naar komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko vanaf een hoogte van ongeveer 16 kilometer. (credit: ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA)

Op vrijdag 30 september kwam er na 12 jaar een einde aan de zeer succesvolle Rosetta-missie. De ruimtesonde, die twee jaar lang de komeet 67P/Churyumov-Gerisamenko onderzocht maakte een zachte crash op zijn komeet.

Vanuit het mission control centrum in het Duitse Darmstadt klonk een zachte zucht toen het signaal van de Rosetta uitdoofde als teken dat de reis van de verkenner was afgelopen. De Rosetta maakte een gecontroleerde inslag op de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko en tijdens de afdaling werden er hele mooie opnames gemaakt van het oppervlak van de komeet.

De Rosetta heeft zijn laatste rustplaats gevonden in een gebied met actieve putten in het Ma’at-gebied van de gelobde, eendvormige komeet.

De informatie die tijdens de afdaling en tijdens de gehele missie is verzameld is genoeg om onderzoekers nog jaren bezig te houden. De actieve dienst van de Rosetta zit er dus op maar de onderzoekers beginnen pas.

De Rosetta werd in 2004 gelanceerd en maakte in totaal drie scheervluchten langs de Aarde en één langs Mars. De verkenner legde in totaal bijna 8 miljard kilometer af en ontmoette tijdens die reis twee asteroïden. Na een slaap van 31 maanden bereikte de Rosetta in augustus 2014 zijn uiteindelijke bestemming, komeet 67P Churyumov-Gerasimenko

De Rosetta werd de eerste ruimtesonde in een baan om een komeet en liet in november 2014 de Philae lander afdalen naar het oppervlak. Philae stuurde een paar dagen gegevens terug naar de Aarde maar door een ongelukkige landing op de komeet konden de zonnepanelen onvoldoende licht opvangen en waren de batterijen na ongeveer 60 uur leeg. Rosetta bleef de ontwikkeling van de komeet bestuderen tijdens de dichtste nadering tot de Zon en de beweging van de Zon af. Echter de afstand van de komeet en Rosetta tot de Zon worden nu steeds groter zodat de zonnepanelen te weinig energie opvangen om de verkenner zijn werk te laten doen.

De Rosetta heeft gedurende 786 dagen onder lastige omstandigheden de komeet bestudeerd en heeft een aantal hele mooie scheervluchten langs het oppervlak gemaakt. Er zijn onverwachte uitbarstingen geregistreerd en de verkenner is twee keer uit een veilige mode gehaald. Het word steeds lastiger om de verkenner onder controle te houden nu de afstand tot de Aarde steeds groter wordt.

De nalatenschap en de ontdekkingen van Rosetta

De hoge resolutie opnames die de Rosetta van de merkwaardig gevormde komeet 67P heeft gemaakt hebben ideeën die onderzoekers hadden over kometen, bijgesteld.

Met de ontdekking van water op de komeet met een andere samenstelling dan het water in de Aardse oceanen lijkt het erop dat kometen als 67P/Churyumov-Gerasimenko niet de brengers zijn van het water zoals we dat op Aarde aantreffen.

Philae toonde organische moleculen aan op de komeet maar het zijn mogelijk niet de organische moleculen die als bouwstenen voor leven kunnen dienen. Echter, een latere studie toonde meer complexe organische moleculen aan in het stof om de komeet. Er werd o.a. het aminozuur glycine gevonden en dat is een algemene bouwsteen voor eiwitten. Ook werd fosfor aangetroffen en dat is een belangrijke component voor DNA en celmembranen.

Doordat de Rosetta de komeet lange tijd kon bestuderen werd zichtbaar hoe de vorm van de komeet de seizoenen beïnvloed maar ook belangrijk is bij het verplaatsen van stof aan het oppervlak en de variaties die werden gemeten in de dichtheid en de samentelling van de coma van de komeet.

En natuurlijk doordat de verkenner zich heel dicht bij de komeet bevond konden we goed waarnemen wat er gebeurt als een komeet dichter bij de Zon komt, als er ijs sublimeert en stoffige fonteinen exploderen aan het oppervlak.

Onderzoek van de komeet toonde aan dat die is ontstaan in een erg koud gebied van de protoplanetaire nevel waaruit meer dan 4,5 miljard jaar geleden ons zonnestelsel ontstond. De twee lobben van de komeet zijn onafhankelijk van elkaar ontstaan en zijn later tijdens een langzame botsing samengesmolten.

De wetenschappelijke data die de Rosetta heeft verzameld zullen een belangrijke bijdrage leveren in het begrijpen hoe kometen en ons zonnestelsel zijn ontstaan.

Het einde van de reis

Gedurende de laatste uren van de missie op vrijdag 30 september werden de laatste datastromen verzameld en kwam de verkenner steeds dichter bij de vier kilometer grote komeet. Rosetta is geland op de kop van de eend. Dit gebied vol met grote kuilen is de bron van waaruit gas en stof de ruimte in worden geblazen. De laatste uren van de Rosetta zullen dus meer inzichten op leveren over deze ijsachtige jets.

Onderstaand een compilatie van de laatste foto’s die de Rosetta tijdens zijn afdaling naar het oppervlak van komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko naar de Aarde stuurde.

Eerst publicatie: 2 oktober 2016
Bron: diverse persberichten