Waarnemen

Hoe de Leeuw zijn staart verloor

 

Leo (als Leo Major) samen met Leo Minor- uit Urania’s Mirror (ca. 1825)

Over de leeuw en de koningin en hoe wij er een sterrenbeeld bijkregen.

Op oude sterrenkaarten maakt de staart van Leo – Leeuw een krul. Aan het begin van de staart bevindt zich de ster Bèta Leonis. Deze ster wordt ook Denebola genoemd en dan betekent “staart”. Vroeger strekte de staart van de leeuw zich verder uit en besloeg het sterrenbeeld een groter gebied aan de sterrenhemel. De Grieks-Egyptische astronoom Ptolemeus en anderen beschouwden het sterrenbeeld Coma Berenices als het pluizige puntje aan het eind van de staart van de leeuw. Coma Berenices maakte tot enkele honderden jaren geleden deel uit van Leo voordat het als een apart sterrenbeeld werd benoemd.

Je hebt een hele donkere en heldere nacht nodig om het sterrenbeeld Coma Berenices goed te kunnen zien. Heb je die dan kan je de groep sterren in het midden van het sterrenbeeld vinden. De groep sterren heeft de aanduiding Melotte 111 maar wordt meestal de Coma Stergroep genoemd.

Zoekkaart Coma Stergroep
Het sterrenbeeld Leo – Leeuw staat in april omstreeks 22 uur hoog boven de horizon. Trek een denkbeeldige lijn van Regulus naar Zosma en verleng deze lijn om het sterrenbeeld Coma Berenices en de Coma Stergroep te vinden.

Trek een denkbeeldige lijn van Regulus naar Zosma en verleng deze lijn om bij de groep sterren uit te komen.

Het officiële sterrenbeeld is nog relatief jong maar het verhaal achter het sterrenbeeld is al oud. Het verhaal gaat dat een oude Egyptische prinses Berenice vreesde voor het leven van haar man toen die naar het slagveld ging. Ze bad tot Aphrodite en ze beloofde om haar lange, krullende lokken af te knippen als haar koning veilig thuis zou komen na de oorlog. Haar man kwam veilig thuis en Berenice hield haar belofte en knipte haar lange lokken af en plaatste ze als offer op het altaar van Aphrodite.

Maar de volgende dag was het haar weg! De koning was woedend dat de priesters van de tempel de lokken niet hadden bewaakt. Een snel denkende astronoom redde dag door te wijzen naar de groep sterren aan het eind van de staart van Leo. Hij vertelde de koning dat dit de plek was waar Aphrodite de kostbare lokken van zijn vrouw had geplaatst zodat iedereen ervan kon genieten. Koning en koningin waren uiterst tevreden met deze uitleg en de priesters behielden hun hoofd, verloor de Leeuw een deel van zijn staart en krijgen wij er uiteindelijk een sterrenbeeld voor terug.

Op zoek naar de sterren van Coma Berenices

Je weet hoe je de sterren van de Grote Beer moet gebruiken om de Poolster te vinden? In plaats van noordwaarts te gaan naar de Poolster gaan we nu zuidwaarts op zoek naar het sterrenbeeld Leo – Leeuw. Gebruik daarna het sterrenbeeld Leo om het sterrenbeeld Coma Berenices te vinden.

Om de Coma Stercluster gemakkelijker te kunnen vinden kan je de papieren koker van een keukenrol gebruiken of iets anders dat je kan oprollen om over je oog te plaatsen. De koker zal je oog afschermen van de gloed van verlichting in de buurt. Ook een verrekijker zal leiden tot meer waarneemgenot.

In de richting van het sterrenbeeld Coma Berenices bevindt zich ook een grote cluster van sterrenstelsels. Deze sterrenstelsels zijn alleen met grote telescopen zichtbaar.

 

Eerste publicatie: 15 april 2018
Bron: Earthsky