Hoe lang duurt een galactisch jaar?
Wij mensen houden de tijd in de gaten aan de hand van de beweging van de Aarde ten opzichte van de Zon. Maar hoewel de reisjes van de Aarde rond zijn ster voor ons mensen op deze blauwe stip belangrijk zijn is die reis vrij onbeduidend in vergelijking met de epische reis die de Zon, en daarmee ook ons hele zonnestelsel, rond het centrum van ons sterrenstelsel maakt.
De Zon heeft ongeveer 220 miljoen tot 230 miljoen aardse jaren nodig om eenmaal rond het centrum van ons sterrenstelsel te draaien.
Zouden we de tijd meten aan de hand van deze galactische klok dan zou de Aarde 16 galactische jaren oud zijn, de Zon 20 jaar en het heelal zou ongeveer 60 galactische jaren oud zijn.
De reis van de Zon rond het sterrenstelsel lijkt een beetje op de baan van de Aarde rond de Zon. Maar anders dan om een ster te draaien, draait de Zon rond een superzwaar zwart gat dat zich in het centrum van het sterrenstelsel bevindt. Het genereert een enorme hoeveelheid zwaartekracht op objecten in de buurt van het centrum van het sterrenstelsel maar het is de zwaartekracht die collectief wordt uitgeoefend door het materiaal in ons sterrenstelsel zelf die er voor zorgt dat onze Zon zijn baan behoudt.
De Zon verplaatst zich met een snelheid van ongeveer 230 kilometer per seconde en dat is voldoende om in een soort van cirkel rond het centrum van ons sterrenstelsel te blijven draaien.
Onze plek in het sterrenstelsel
Vergeleken met een aards jaar vertegenwoordigt een galactisch jaar de tijd op zeer grote schaal maar het is geen consistente meting in ons sterrenstelsel. Wat wij aardbewoners een galactisch jaar noemen is specifiek voor de plaats van de Aarde in de spiraal van ons sterrenstelsel.
Voor ons is een galactisch jaar ongeveer 220 tot 230 miljoen jaar maar voor andere sterren in ons sterrenstelsel is dat weer heel anders.
Ons sterrenstelsel heeft een doorsnede van ongeveer 100.000 lichtjaar en de Aarde bevindt zich op ongeveer 28.000 lichtjaar van het centrum. Als je ons sterrenstelsel als een stad voorstelt dan bevindt de Aarde zich ergens in de buurt van de buitenwijken. Voor sterren dichtbij het zwarte gat, het centrum van de stad, duurt een galactisch relatief kort. Voor sterren in de buitenwijken, waar ons zonnestelsel zich bevindt, duren de galactische jaren wat langer.
Vergelijkbare regels gelden voor de variabiliteit in de lengte van een jaar tussen de planeten. Mercurius bijvoorbeeld maakt in ongeveer 8 dagen een volledige baan om de Zon. Neptunus, de achtste en meest verre planeet in ons zonnestelsel heeft er bijna 165 aardse jaren voor nodig en de verre dwergplaneet Pluto maar liefst 248 aardse jaren.
Eerste publicatie: 26 september 2020
Bron LiveScience en anderen
