Neptunus

Hoe ver weg is Neptunus?

De nieuwe donkere vlek op Neptunusnus
Deze opname van de Hubble telescoop bevestigd het bestaan van de nieuwe donkere vlek. Links een opname in volledig zichtbaar licht en rechts een opname van alleen het blauwe licht. Credit: NASA/ESA

De ijsreus Neptunus is de achtste en meest verre planeet vanaf de Zon. Sinds de ontdekking is er slechts één Neptuniaans jaar verstreken.

Hoe ver is Neptunus verwijderd van de Aarde?

De afstand tussen twee planeten is aan verandering onderhevig omdat ze zich in elliptische banen om de Zon bewegen. Als Neptunus en de Aarde beiden aan dezelfde kant van de Zon staan is de afstand het kleinst: 4,3 miljard kilometer. Bevinden ze zich tegenovergesteld van elkaar t.o.v. de Zon dan is de afstand het grootst: 4,7 miljard kilometer.

De grote afstand van Neptunus heeft er voor gezorgd dat hij als laatste is ontdekt. Men heeft de positie van de planeet berekend uitgaande van afwijkingen in de baan van Uranus die men alleen kon verklaren door aan te nemen dat ze veroorzaakt werden door een onbekende planeet. John Couch Adams en Urbain Le Verrier berekenden tussen 1845 en 1846 onafhankelijk van elkaar de positie van Neptunus. Op 23 september 1846 werd de planeet ontdekt, slechts één graad verwijderd van de door Le Verrier berekende positie en twaalf graden van de door Adams berekende positie. Dit leidde meteen tot de discussie wie de eer van de ontdekking mocht dragen. Uiteindelijk werd die aan beiden toegekend.

Urbain Le Verrier berekende de positie van Neptunus tot op érén graad nauwkeurig
Urbain Le Verrier berekende de positie van Neptunus tot op één graad nauwkeurig

john_couch_adams
John Couch Adams berekende de positie van Neptunus tot op 12 graden nauwkeurig

De planeet is in 1612 en 1613 overigens ook gezien door Galileo Galilei. Hij bestudeerde de planeet echter toen deze net begon aan zijn retrograde beweging. Door de grote afstand tot de Aarde was deze beweging te gering om waar te nemen door Galileo’s kleine telescoop.

Hoe ver is Neptunus verwijderd van de Zon?

Net zoals de andere planeten beweegt Neptunus zich in een ellipsvormige baan om de Zon. De kleinste afstand bedraagt 4,46 miljard kilometer. De grootste afstand tot de Zon bedraagt 4,54 miljard kilometer.

Neptunus is de achtste en meest verre planeet gezien vanaf de Zon. Echter dit is niet altijd zo geweest want Pluto, nu een dwergplaneet, kan zich tot binnen de baan van Neptunus bewegen. Ofschoon Pluto zich binnen de baan van Neptunus kan begeven zullen de twee hemellichamen nooit met elkaar in botsing komen want voor iedere drie keer dat Neptunus om de Zon beweegt heeft Pluto er twee nodig en dat zorgt er voor dat ze nooit tegelijkertijd in hetzelfde deel van de baan komen.

Neptunus heeft 164,79 Aardse jaren nodig voor één omwenteling om de Zon. Op 11 juli 2011 was het voor het eerst sinds de ontdekking dat de planeet een rondje om de Zon heeft gedraaid.

Ofschoon Neptunus nu de meest verre planeet is, is hij dat vermoedelijk niet altijd geweest. Wetenschappers denken dat de planeet zich veel dichter bij de Zon heeft gevormd en later naar de buitenkant is verhuisd. De planeet bevat namelijk veel meer gas dan de huidige modellen voorspellen.

Hoe lang duurt het om bij Neptunus te komen

Omdat beide planeten constant in beweging zijn is de afstand variabel en dus ook de reistijd.

Tot nu toe heeft alleen de Voyager-2 een bezoek gebracht aan Neptunus. Voyager-2 werd op 20 augustus 1977 gelanceerd en maakte op 25 augustus 1989 een scheervlucht langs Neptunus. De ruimtesonde observeerde de grote Donkere Vlek op de planeet en enkele voortdurende stormen in de atmosfeer. De Donkere Vlek is ongeveer net zo groot als de Aarde. Men denk dat het een gat is in de methaanwolken van de planeet.

De New Horizons-verkenner van de NASA die op 19 januari 2006 is gelanceerd zal de baan van Neptunus doorkruisen op zijn reis naar Pluto en de Kuipergordel. Het passeren van de baan van Neptunus zal gebeuren in augustus 2014, acht jaar na de lancering van de New Horizons.

De New Horizons is op weg naar Pluto en zal in augustus 2014 de baan van Neptunus kruisen
De New Horizons is op weg naar Pluto en zal in augustus 2014 de baan van Neptunus kruisen

 

Eerste publicatie: 23 december 2012
Laatste wijziging: 3 oktober 2017

Meer over Neptunus