Venus

Hoe ver weg is Venus?

Afstand Aarde - Zon
Venus gebruiken om de afstand van de Aarde tot de Zon te berekenen

Venus is de helderste planeet aan de hemel en de voor ons meest nabije planeet. De heldere aanwezigheid in de buurt van de Zon heeft de ster de bijnaam “ochtendster” en “avondster” opgeleverd.

Hoe ver is Venus van de Aarde verwijderd

Venus is voor ons de meest nabije planeet maar de precieze afstand hangt af van de banen van de beide planeten. Beide planeten draaien in een ellipsvormige baan om de Zon dus de afstand tot Venus varieert steeds. Op het verste punt is Venus 261 miljoen kilometer van de Aarde verwijderd.

Venus heeft 224,7 dagen nodig voor één omloop om de Zon. Iedere 584 dagen staan Venus en de Aarde het dichtste bij elkaar. Dan bedraagt de afstand gemiddeld 40 miljoen kilometer maar er zijn een paar uitzonderingen waarbij deze afstand tot 38 miljoen kilometer terug kan lopen.

Hoe ver is Venus van de Zon verwijderd?

Alle planeten draaien in een ellipsvormige baan om de Zon. Venus heeft van alle planeten een baan die het meest cirkelvormig is. De gemiddelde afstand van Venus tot de Zon bedraagt 108 miljoen kilometer. Tijdens de dichtste nadering (we noemen dit punt het perihelium van de baan) bedraagt deze afstand 107 miljoen kilometer. Het verste punt (het aphelium van de baan) ligt op een afstand van 108,9 miljoen kilometer. van de Zon.

Venus is niet de helderste planeet omdat ze zo dicht bij de Zon staat. Het is de dikke atmosfeer van Venus die er voor zorgt dat de planeet veel meer licht kan weerkaatsen dan bijvoorbeeld Mercurius die zich op een “steenworp” afstand van de Zon bevindt. Venus is zelfs helderder dan de helderste ster aan onze sterrenhemel.

De schijngestaltes van Venus

Toen de Italiaanse astronoom Galileo Galilei rond 1600 met een telescoop naar Venus keek was hij verbaasd dat hij verschillende schijngestaltes kon waarnemen. Net zoals de Maan zijn deze fases afhankelijk van de positie van de planeet ten opzichte van de Zon in relatie tot de Aarde. De schijngestaltes van Venus werden gebruikt om te bewijzen dat Venus, net als de andere planeten om de Zon draait in plaats van om de Aarde zoals het Copernicaanse model van het zonnestelsel beweerde.

De schijngestaltes van Venus. De animatie is gemaakt door de Midden-Limburgse amateurastronoom Paul Smeets. Het verschil in grootte wordt veroorzaakt door het verschil in afstand tussen Venus en de Aarde.

Overgangen van Venus

De Venus-overgang van 2004

Venus bevindt zich binnen de baan van de Aarde dus periodiek zal Venus, gezien vanaf de Aarde voor de Zon langs trekken. Als de planeten allemaal in hetzelfde baanvlak zouden bewegen dan zou dit op een regelmatige basis gebeuren maar de baan van Venus verschilt 3.4° met de baan van de Aarde dus de overgangen zijn veel minder regelmatig.

Iedere 243 jaar komen er twee overgangen voor. Het verschil tussen beide overgangen bedraagt 8 jaar. De laatste overgang vond plaats op 5 juni 2012 en die daarvoor was in 2004. Andere overgangen vonden plaats in 1639 (dit was de eerste die op een wetenschappelijke basis werd bestudeerd), 1761, 1769 en 1874 en 1882, Oude culturen zoals de Grieken, Maya’s en de Chinezen brachten de bewegingen van Venus in kaart maar ze hebben niks vastgelegd over de overgangen van de planeet.

Informatie verkregen bij de overgang van 1639 en het principe van de parallax dat in die tijd ook al bekend was leidde tot de meest nauwkeurige bepaling van de afstand van de Aarde tot de Zon van dat moment.

Hoe lang duurt het om bij Venus te komen?

De Europese Venus Express in actie bij Venus

De tijd die benodigd is om bij Venus te komen hangt niet alleen af van de snelheid van de raket die je gebruikt maar ook van de weg die de raket moet afleggen. Ruimtevaartorganisaties gebruiken vaak andere planeten en manen om een ruimtevaartuig de juiste snelheid te geven en om koerscorrecties uit te voeren.

In 1962 was de Mariner-2 van de NASA het eerste ruimtevaartuig dat informatie over een andere planeet terugzond. De verkenner werd op 27 augustus 1962 gelanceerd en maakte op 14 december 1962 een scheervlucht langs Venus. De Mariner-2 had minder dan 4 maanden nodig om Venus te bereiken.

Op 17 augustus 1970 werd de Russische Venera-7 gelanceerd. Deze arriveerde op 15 december 1970 bij Venus. Venera-2 landde op Venus en het was het eerste ruimtevaartuig dat informatie terugstuurde vanaf een andere planeet. Ook Venera-2 had iets meer dan 4 maanden nodig om bij Venus te komen.

De Magellan-sonde van de NASA werd gelanceerd op 4 mei 1989 en kwam in een baan om de planeet op 7 augustus 1990. De Magellan-sonde bracht met behulp van radar het oppervlak van de planeet in kaart. Meer recent hebben we nog de Europese Venus Express. Deze verkenner werd op 9 november 2005 gelanceerd en kwam in april 2006 in een baan om de planeet. De Venus Express functioneerde tot 28 november 2014, toen was de brandstof op en ging het contact met de Aarde verloren. De Venus Express is begin 2015 in de dampring van Venus verbrand.

Meer over Venus

Eerste publicatie: 2 maart 2014
Laatste keer bewerkt op: 25 januari 2020