Hoogste tijd dat 2007 OR10 een definitieve naam krijgt
Dwergplaneten blijven een beetje mysterieus. Met uitzondering van Ceres die zich in de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter bevindt, vinden we alle leden van deze aparte klasse van kleine planeten voorbij de baan van Neptunus. Ze bevinden zich ver weg van de Aarde, ze zijn koud en klein en dat zorg er voor dat ze zelfs met grote telescopen lastig te bestuderen zijn. Het is dus geen wonder dat astronomen ze pas de laatste tientallen jaren beginnen te ontdekken.
Pluto is een heel mooi voorbeeld van de ongrijpbaarheid van dwergplaneten. Voordat de New Horizons van de NASA in 2015 een bezoek bracht aan de grootste dwergplaneet was het niet meer dan een wazig vlekje. Zelfs de Hubble ruimtetelescoop kon er niet veel van maken. Astronomen moeten meestal gegevens van verschillende bronnen met elkaar combineren om iets te weten te komen van de eigenschappen van deze hemellichamen.
Recent heeft een team van astronomen de gegevens van twee ruimtetelescopen met elkaar gecombineerd en dat leidde tot een mooie verrassing: de dwergplaneet met de tijdelijke aanduiding 2007 OR10 is significant groter dan voorheen werd aangenomen.
De nieuwe berekeningen tonen aan dat 2007 OR10 het grootste onbenoemde hemellichaam in ons zonnestelsel is en in grootte de derde dwergplaneet van de ongeveer zes die er nu bekend zijn. De studie wees ook uit dat 2007 OR10 erg donker is en langzamer rond zijn as draait dan voor mogelijk werd gehouden. Een dag op 2007 OR10 duurt ongeveer 45 uur.
De astronomen maakten gebruik van gegevens die met de Kepler ruimtetelescoop werden verzameld en ze combineerden die met archiefgegevens van de Herschel telescoop. De Herschel was een ruimtetelescoop die in infrarood licht kon waarnemen.
De nieuwe gegevens duiden op een diameter van 1535 kilometer en dat is ongeveer 100 kilometer meer dan de dwergplaneet Makemake en ongeveer een derde kleiner dan Pluto. De dwergplaneet Haumea heeft een langgerekte vorm die groter is dan de diameter van 2007 OR10 maar het totale volume van Haumea is kleiner.
De Kepler ruimtetelescoop is ontworpen voor het zoeken naar planeten bij andere sterren maar de techniek die daarbij wordt gebruikt maakt de telescoop ook uitstekend geschikt om de donkere buitenste delen van ons zonnestelsel te bestuderen.
De grootte van kleine, zwakke objecten bepalen vanaf de Aarde is erg lastig omdat de atmosfeer nauwkeurige metingen bijna onmogelijk maakt. Ondanks dat de elliptische baan van 2007 OR10 de dwergplaneet tot in de buurt van Neptunus brengt zorgt dit er ook voor dat 207 OR10 zo lastig is te bestuderen. Overigens bevindt 2007 OR10 zich momenteel twee keer zo ver weg van de Zon als Pluto.
Eerdere metingen, gebaseerd op alleen gegevens van de Herschel, bepaalden de diameter op ongeveer 1280 kilometer echter zonder een duidelijk beeld van de rotatie van de dwergplaneet kon men geen helderheid schatten en een grootte berekeningen. De Kepler ontdekte een langzame rotatie en die kon gebruikt worden voor het opstellen van gedetailleerde modellen die het mogelijk maakten de eigenschappen van 2007 OR10 veel beter te berekenen. De rotatiemetingen duidden eveneens op verschillen in helderheid aan het oppervlak.
Uitgaande van de nieuwe metingen is de diameter van 2007 OR10 ongeveer 250 kilometer groter dan voorheen werd aangenomen. De grotere diameter impliceert een grotere zwaartekracht en een donkerder oppervlak. Dat laatste komt omdat het gereflecteerde licht afkomstig is van een groter object. Het donkere uiterlijk van 2007 OR10 zorgt er voor dat de dwergplaneet anders is dan de nu al bekende dwergplaneten die veel helderder zijn. Op oudere waarnemingen vanaf de Aarde heeft 2007 OR10 een kenmerkende rode kleur die mogelijk wordt veroorzaakt door methaanijs aan het oppervlak.
De nieuw berekende grootte van 2007 OR10 maakt het erg aannemelijk dat de dwergplaneet is bedekt met vluchtig ijs bestaande uit bevroren methaan, koolstofmonoxide en stikstof.
Het object is in 2007 ontdekt door de astronomen Meg Schwamb, Mike Brown en David Rabinowitz met behulp van de Samuel Oshin telescoop van de Palomar sterrenwacht nabij San Diego. Zij mogen een definitieve naam voordragen voor het object en als de Internationale Astronomische Unie akkoord gaat dan heeft de familie van dwergplaneten er officieel een nieuw lid bij.
Bron: diverse persberichten, 13 mei 2016
