donderdag, februari 13, 2025
Astronomisch Nieuws

Hubble bekijkt spiraalvormig sterrenstelsel met een supernova

NASA heeft een mooie opname vrijgegeven van het spiraalstelsel LEDA 22057, gemaakt door de Hubble Space Telescope.

Deze Hubble-opname toont LEDA 22057
Deze Hubble-opname toont LEDA 22057, een spiraalstelsel op een afstand van ongeveer 650 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Gemini – Tweelingen. Credit: NASA/ESA/Hubble/R.J. Foley, UC Santa Cruz.

LEDA 2057 is ongeveer 650 lichtjaar van de Aarde verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Gemini – Tweelingen.

In het sterrenstelsel is een supernova waargenomen. Deze supernova, SN 2024pi, werd m.b.v. een geautomatiseerd onderzoek in januari 2024 gevonden.

Dit onderzoek bestrijkt iedere twee dagen de gehele noordelijke helft van de sterrenhemel en heeft ondertussen meer dan 10.000 supernova’s gevonden.

De nieuwe afbeelding van LEDA 22057 is samengesteld uit waarnemingen van het infrarode spectrum m.b.v. de Wide Field Camera 3 (WFC3) van de Hubble Space Telescope.

SN 2024pi is op deze opname te zien en bevindt zich rechts beneden van de kern van het sterrenstelsel, de vaalblauwe vlek daar is SN 2024pi met op de achtergrond de spiraalarmen van het sterrenstelsel.

De opname werd ongeveer anderhalve maand na de ontdekking van de supernova gemaakt dus we zien die nu vele malen zwakker dan tijdens de maximale helderheid.

Volgens astronomen is SN 2024pi een zogenaamde Type Ia supernova.

Voor dit type supernova is een witte dwerg nodig, het restant van een ster die oorspronkelijk een massa had van ongeveer acht keer de massa van de Zon.

Als een ster van dergelijke grootte door de waterstofvoorraad in zijn kern is zelf hij op tot een rode reus. Een koele, opgezwollen en erg lichtsterke ster.

 In de tijd zorgen pulsaties en sterwinden ervoor dat de ster zijn buitenste lagen afstoot. Wat resteert is de uitgedoofde kern, de witte dwerg, en een kleurrijke planetaire nevel.

Witte dwergen kunnen een oppervlaktetemperatuur van meer dan 10.000 graden hebben en ze zijn extreem dicht met een massa van ongeveer de Zon samengepakt in een bol met de grootte van de Aarde.

Hoewel bijna alle sterren in de Melkweg op een dag zullen evolueren tot witte dwergen – dit is het lot dat de Zon over ongeveer vijf miljard jaar wacht – zullen ze niet allemaal exploderen als een Type Ia supernova want om dat te laten gebeuren moet de witte dwerg deel uitmaken van een dubbelstersysteem.

Wanneer een witte dwerg materiaal van een stellaire begeleider wegzuigt dan kan die witte dwerg te zwaar worden om zichzelf te ondersteunen. De resulterende uitbarsting van onbeheerste kernfusie vernietigt de witte dwerg in een supernova-explosie die vele sterrenstelsels verderop zichtbaar is.

Eerste publicatie: 30 december 2024
Bron: ESA/NASA/sci-news