Astronomisch Nieuws

Hubble is 32 geworden en fotografeerde daarom de HCG 40

Deze kleine groep sterrenstelsels, de Hickson Compact groep 40, bestaat uit drie spiraalstelsels, een elliptisch stelsel en een lensvormig sterrenstelsel. Binnen ongeveer een miljard jaar zullen deze sterrenstelsels met elkaar botsen en één gigantisch groot elliptisch sterrenstelsel vormen. Voor zijn 32ste verjaardag fotografeerde de Hubble Space Telescope de sterrenstelsels op een speciaal moment in hun leven als ze naar elkaar toevallen en blijven dansen voordat ze met elkaar versmelten.

De Hickson Compact Groep 40
Deze Hubble opname toont de HCG 40 (ook bekend als Arp 321), een ongebruikelijke verzameling van vijf sterrenstelsels in het sterrenbeeld Waterslang – Hydra. Credit: NASA / ESA / Hubble / STScI.

Hoewel er meer dan 100 van dergelijke compacte groepen sterrenstelsels zijn gecatalogiseerd is de Hickson Compact Groep 40 (HCG 40) een van de dichtst opeengepakte.

Waarnemingen suggereren dat dergelijke groepen in het vroege heelal veel meer voorkwamen en brandstof leverden voor het aandrijven van zwarte gaten, bekend als quasars, waarvan het licht van oververhit opblazend materiaal door de ruimte flitste

Door de details van sterrenstelsels in nabijgelegen groepen op deze manier te bestuderen kunnen astronomen uitzoeken wanneer en waar sterrenstelsels zich hebben verzameld en waaruit ze zijn samengesteld.

De HCG-40 sterrenstelsels zijn met name geïsoleerd in hun eigen kleine stukje heelal in de richting van het sterrenbeeld Waterslang – Hydra.

Een mogelijkheid is dat er veel donkere materie in verband kan worden gebracht met deze sterrenstelsels. Als ze dicht bij elkaar komen kan de donkere materie een grote wolk vormen waarbinnen de sterrenstelsels draaien.

Terwijl de sterrenstelsels door de donkere materie ploegen voelen ze een wrijvingskracht die het gevolg is van de zwaartekrachtseffecten. Dit vertraagt hun beweging en zorgt ervoor dat de sterrenstelsels energie verliezen zodat ze naar elkaar toevallen.

Daarom legt deze momentopname de sterrenstelsels op een heel speciaal moment in hun leven vast. Over ongeveer een miljard jaar zullen ze uiteindelijk botsen en samensmelten om een enkel gigantisch elliptisch sterrenstelsel te vormen.

Astronomen hebben HCG40 niet alleen in zichtbaar licht bestudeerd maar ook in radio-, infrarood- en röntgengolflengten.

Bijna elk van de sterrenstelsels heeft een compacte radiobron in de kern wat een bewijs zou kunnen zijn voor de aanwezigheid van een superzwaar zwart gat.

Röntgenwaarnemingen tonen aan dat de sterrenstelsels door de zwaartekracht op elkaar inwerken zoals blijkt uit de aanwezigheid van veel heet gas tussen de sterrenstelsels.

Infraroodwaarnemingen onthullen aanwijzingen voor de snelheid waarmee nieuwe sterren worden gevormd.

Dr. Paul Hickson, een astronoom van de Universiteit van Brits Columbia die de HCG 40 herontdekte door door een verzameling van merkwaardige sterrenstelsels te bladeren die voor het eerst door Halton Arp in 1966 was gepubliceerd, herinnert zich nog dat hij ze zag tijdens een onderzoek en dacht: “Wow, kijk eens aan!”

Eerste publicatie: 21 april 2022
Bron: Sci-News & anderen