Zonnestelsel Nieuws

Hubble maakt nieuwe foto’s van Jupiter en zijn maan Europa

Jupiter en Europa gefotografeerd op 25 augustus 2020 door de Hubble Space Telescope
Deze opname van Jupiter werd gemaakt op 25 augustus 2020. Jupiter was toen ongeveer 653 miljoen kilometer verwijderd van de Aarde. Credit: NASA / ESA / A. Simon, NASA’s Goddard Space Flight Center / M.H. Wong, University of California, Berkeley / OPAL Team.

Twee nieuwe foto’s die zijn gemaakt met de Hubble Space Telescope, tonen Jupiter met zijn turbulente atmosfeer en gigantische stormen. Op een van de foto’s is ook Europa, een van de galileïsche manen van Jupiter zichtbaar.

Op 18 augustus 2020 verscheen er op gematigde noordelijke breedte een heldere, witte, uitgestrekte storm die met een snelheid van 560 kilometer per uur beweegt.

Het is normaal dat er in dit gebied nieuwe stormen opduiken, vaak wel meerdere tegelijk, maar deze specifieke verstoring lijkt meer structuur te hebben dan eerder waargenomen stormen. Achter de pluim bewegen zich kleine, tegen de klok indraaiende donkere klonten die in het verleden niet werden waargenomen.

Het zou het begin kunnen zijn van een langer durende storm op het noordelijk halfrond die misschien wel kan wedijveren met de legendarische Grote Rode Vlek die het zuidelijk halfrond domineert, aldus astronomen van het Outer Planets Atmospheres Legacy (OPAL)-programma.

De opnames van de Hubble laten zien dat de GRV, die tegen de wijzers van de klok in over het zuidelijk halfrond van de planeet rolt, zich door de wolken ploegt en een waterval van beige en witte linten vormt.

De GRV heeft momenteel een uitzonderlijke rijke rode kleur waarbij de kern en de buitenste band dieper rood lijken.

De vlek heeft momenteel een doorsnede van ongeveer 15.800 kilometer en krimpt, uitgaande van waarnemingen sinds 1930, nog steeds maar het lijkt er wel op dat de krimpsnelheid afzwakt.

Foto van Jupiter op verschillende golflengtes gemaakt op 25 augustus 2020 door de Hubble Space Telescope
Een waarneming op meerdere golflengtes in ultraviolet/zichtbaar licht/nabij infrarood licht op 25 augustus 2020 gemaakt door de Hubble Space Telescope geeft astronomen een geheel nieuwe kijk op de reuzenplaneet. De nabij-infraroodbeelden, gecombineerd met de ultraviolette beelden, bieden een uniek panchromatisch beeld dat inzicht geeft in de hoogte en verspreiding van de nevel en deeltjes op de planeet. Dit vormt een aanvulling op de zichtbaar lichtfoto’s van de Hubble die een steeds veranderend wolkenpatroon laten zien. Op deze foto ziend e delen van de atmosfeer van Jupiter die zich op grote hoogtes bevinden, vooral boven de polen, er rood uit als gevolg van atmosferische deeltjes die ultraviolet licht absorberen. Omgekeerd vertegenwoordigen de blauw getinte gebieden het ultraviolette licht dat door de planeet wordt gereflecteerd. Een nieuwe storm linksboven, die op 18 augustus 2020 uitbrak, trekt in deze opname in meerdere golflengtes de aandacht. De klonten achter de witte pluim lijken ultraviolet licht te absorberen. Dit is vergelijkbaar met het midden van de Grote Rode Vlek en Ovaal BA. Dit geeft astronomen meer bewijs dat deze storm op Jupiter een langer leven is beschoren dan de meeste ander stormen. Credit: NASA / ESA / A. Simon, NASA’s Goddard Space Flight Center / M.H. Wong, University of California, Berkeley / OPAL Team.

De astronomen zagen ook veranderingen in een andere bekende storm: Ovaal BA, oftewel Rode Vlek Junior. Deze storm bevindt zich net ten zuiden van de GRV op de nieuwe opnames. De afgelopen jaren vervaagde de kleur van Ovaal BA tot zijn oorspronkelijke witte kleur nadat de vlek in 2006 rood was geworden.

Nu lijkt de kern van deze storm echter weer donkerder te worden tot een roodachtige tint. Dit zou er op kunnen duiden dat Ovaal BA op weg is om terug te keren naar de kleur van zijn grote neef.

De afbeeldingen laten ook zien dat Jupiter zijn grote witte wolken opruimt. Dit is vooral zichtbaar langs de evenaar van de planeet die nu is omhuld met een oranjeachtige koolwaterstofsmog.

Op een van de twee afbeeldingen is de maan Europa links van Jupiter zichtbaar.

Hubble deed waarnemingen op verschillende golflengtes (ultraviolet, zichtbaar licht en nabij infrarood) en die waarnemingen gecombineerd geven astronomen een geheel nieuwe kijk op de reuzenplaneet.

De nabije infrarood waarnemingen gecombineerd met de ultraviolette leveren een unieke panchromatische blik op die inzicht geeft in de hoogte en de verdeling van de nevel en deeltjes in de atmosfeer van de planeet. Deze opnames vormen een aanvulling op de zichtbaar licht foto’s die steeds veranderend wolkenpatroon laten zien.

Eerste publicatie: 21 september 2020
Bron: NASA/ESA