Hubble meet horizontale winden in de Grote Rode Vlek van Jupiter
Met behulp van gegevens van het WFC3/UVIS-instrument aan boord van de Hubble Space Telescope heeft een team van astronomen de horizontale winden gemeten in de Grote Rode Vlek van Jupiter. Door de lange termijn gegevens van de grenzen van de gigantische storm, bekend als de hogesnelheidsring, te analyseren hebben ze ontdekt dat de windsnelheid tussen 2009 en 2020 met ongeveer 8% is toegenomen. Daarentegen bewegen de winden nabij het binnenste gebied van de storm aanzienlijk langzamer.
De Grote Rode Vlek is een blijvende grote anticycloon in de atmosfeer van Jupiter. Het is als een orkaan op Aarde maar dan vele malen groter. De gekleurde wolken van de storm draaien met snelheden van meer dan 640 kilometer per uur tegen de wijzers van de klok in.
Niemand weet wanneer de Grote Rode Vlek voor het eerst op Jupiter verscheen, maar hij is zichtbaar sinds mensen ongeveer 4 eeuwen door telescopen de planeet begonnen te bestuderen.
Toen de onderzoekers de resultaten zagen waren ze verbaasd en vroegen ze zich af of zoiets wel kon. Maar dit is precies iets wat alleen de Hubble kan doen. De lange levensduur van de telescoop en de voortdurende waarnemingen maken dergelijke onthullingen mogelijk.
In het onderzoek maakten de astronomen gebruik van gegevens die de Hubble tussen 2009 en 2020 verzamelde. Omdat Hubble meer moet doen dan alleen Jupiter in de gaten houden kunnen deze winden niet continu ter plaatse worden gemeten. De Hubble is de enige telescoop met een tijdsbestek en ruimtelijke resolutie die de winden op Jupiter zo gedetailleerd kan vastleggen.
De verandering in windsnelheid die de onderzoekers met behulp van Hubble hebben gemeten bedraagt minder dan 2,5 kilometer per jaar per aards jaar.
De veranderingen zijn zo klein dat ze zonder 11 jaar aan Hubble waarnemingen niet zouden zijn opgevallen. Alleen met de Hubble hebben astronomen de precisie die voor dergelijke waarnemingen nodig is.
Wat deze snelheidsverhoging nu moet betekenen is nog onduidelijk. Hubble kan de bodem van de storm niet goed zien, alles onder de wolkentoppen is onzichtbaar in de gegevens. Maar het is, volgens de onderzoekers, wel een interessant stukje van de puzzel dat ons kan helpen begrijpen wat de GRV van brandstof voorziet en hoe de GRV zijn energie behoudt.
Sommige veranderingen in de windpatronen van de GRV vonden tegelijkertijd plaats met een grote nabije storm in 2016 en 2017 maar de wetenschappers vonden geen veranderingen op hetzelfde moment als afschilferende gebeurtenissen in 2019.
Met afschilferen bedoelen de onderzoekers foto’s die laten zien dat kleine rode gebieden, die normaal binnen de gigantische storm worden gehouden, loskomen en ervan wegwaaien.
De bevindingen werden in de Geophysical Journal Letters gepubliceerd.
Eerste publicatie: 30 september 2021
Bron: Sci-News
