Astronomisch Nieuws

Hubble Space Telescope fotografeert NGC 4694

Astronomen hebben met behulp van de Hubble Space Telescope een nieuwe opname gemaakt van het lensvormige sterrenstelsel NGC 4694.

Deze Hubble-afbeelding toont NGC 4694, een lensvormig sterrenstelsel op ongeveer 54 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Maagd.
Deze Hubble-afbeelding toont NGC 4694, een lensvormig sterrenstelsel op ongeveer 54 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Maagd. De kleurenafbeelding is samengesteld uit observaties van Hubble’s Wide Field Camera 3 (WFC3) in het ultraviolette, nabij-infrarode en optische deel van het spectrum. Het is gebaseerd op gegevens verkregen via zes filters. De kleur is het resultaat van het toewijzen van verschillende tinten aan elke monochromatische afbeelding die is gekoppeld aan een afzonderlijk filter. Afbeelding: NASA / ESA / Hubble / D. Thilker.

NGC 4694 is ongeveer 54 miljoen lichtjaar van de aarde verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Virgo – Maagd. Het stelsel is ook bekend als UGC 7969 en het maakt deel uit van de Virgo cluster van sterrenstelsels.

NGC 4694 werd op 15 maart 1784 ontdekt door de Britse astronoom William Herschel.

De meeste sterrenstelsels die we kennen vallen in twee gemakkelijk te identificeren soorten. Spiraalstelsels zijn jong en energetisch, ze zijn gevuld met gas dat nodig is om nieuwe sterren te maken en ze hebben spiraalarmen gevuld met hete, jonge sterren.

Elliptische sterrenstelsels zie er veel alledaagser uit, hun licht komt van een uniforme populatie van oudere en rodere sterren.

Maar andere sterrenstelsels vereisen diepgaande studie om te begrijpen. Dat is ook het geval met NGC 4694.

NGC 4694 heeft een gladde, armloze schijf die – net als een elliptisch sterrenstelsel – vrijwel geen stervorming kent.

De sterrenpopulatie is echter nog relatief jong en er worden nog steeds nieuwe sterren gevormd in de kern, wat de helderheid die we op deze afbeelding kunnen zien, aanwakkert en het een opvallend ander sterrenprofiel geeft dan dat van een klassiek elliptisch sterrenstelsel, aldus de Hubble-astronomen.

Het sterrenstelsel is ook doordrenkt met de soorten gas en stof die normaal gesproken te zien zijn in een jonge en levendige spiraal; elliptische sterrenstelsels herbergen vaak aanzienlijke hoeveelheden stof, maar niet het gas dat nodig is om nieuwe sterren te vormen.

NGC 4694 is omgeven door een enorme wolk van onzichtbaar waterstofgas, brandstof voor stervorming.

Zoals deze Hubble-opname laat zien, vormt het stof in dit sterrenstelsel chaotische structuren die duiden op een soort verstoring. Het blijkt dat de wolk waterstofgas rond NGC 4694 een lange brug vormt naar een nabijgelegen, zwak dwergsterrenstelsel genaamd VCC 2062.

De twee sterrenstelsels hebben een heftige botsing ondergaan en het grotere NGC 4694 verzamelt gas uit het kleinere sterrenstelsel.

Op basis van zijn eigenaardige vorm en zijn stervormende activiteit is NGC 4694 geclassificeerd aks een lensvormig sterrenstelsel: het mist de onmiskenbare armen van een spiraal ,aar is niet zo verstoken van gas als een elliptisch sterrenstelsel, en heeft nog steeds een galactische uitstulping en schijf.

Sommige sterrenstelsels zijn gewoon niet zo gemakkelijk te classificeren als het ene of het andere type, aldus de Hubble-astronomen.

De foto van NGC 4694 is vrijgegeven als Picture of the Week van week 40/2024.

Eerste publicatie: 30 september 2024
Bron: ESA