Zonnestelsel Nieuws

Hubble ziet een donkere storm op Neptunus uitdoven

 In de jaren 80 ontdekte de Voyager 2 een donkere storm in de compacte atmosfeer van Neptunus en nu volgt de Hubble Space Telescope de stormen op Neptunus. Meer is te zien in onderstaande video.

We kennen allemaal de Grote Rode Vlek op Jupiter, een Gigantische storm die al eeuwenlang woedt op de grootste planeet in ons zonnestelsel. Ook op de achtste planeet, Neptunus, komen dergelijke grote stormen voor. De stormen op Neptunus zijn echter veel moeilijker waar te nemen en te volgen en dat komt omdat Neptunus kleiner is en ongeveer 5 miljard kilometer van ons is verwijderd. In de jaren 80 ontdekte de ruimtesonde Voyager 2 enorm grote donkere stormen in de dichte atmosfeer van Neptunus. Sindsdien is alleen de Hubble Space Telescope in staat deze stormen te volgen. De Hubble ontdekte in het midden van de jaren 90 twee nieuwe donkere stormen op Neptunus die later weer uitdoofden. De laatste storm werd in 2015 ontdekt en de Hubble Space Telescope ziet die storm nu ook uitdoven.

De eerste stormen die de Hubble op Neptunus ontdekte hadden ongeveer de grootte van de Atlantische Oceaan; ze hadden een doorsnede van ongeveer 5000 kilometer. De donkere kleur wordt vermoedelijk veroorzaakt door waterstofsulfide (H2S). Dit is het stofje dat verantwoordelijk is voor de doordringende geur van rotte eieren. De deeltjes in de storm zelf reflecteren veel licht maar zijn net ene beetje donkerder dan de deeltjes in de omringende atmosfeer.

Net zoals de Grote Rode Vlek op Jupiter draaien de stormen op Neptunus is een anticyclonale richting en brengen ze materiaal vanuit de diepte van de planeet naar boven toe.

Krimpende storm op Neptunus
In deze serie foto van de Hubble Space Telescope die zijn gemaakt over een periode van 2 jaar tonen het lot van een grote donkere draaikolk op de planeet Neptunus. De ovale vlek is gekrompen van 4990 kilometer gemeten over de lange as tot 3700 kilometer in de periode dat de Hubble de storm waarnam. Credit: Hubblesite

De oude opnames van de donkere storm op Neptunus zijn gemaakt in het kader van het Outer Planet Atmospheres Legacy (OPAL) programma. Dit is een langlopend project van de Hubble bedoeld om jaarlijks opnames te maken van de buiten planeten van het zonnestelsel.

De Grote Rode Vlek van Jupiter is al veel langer bekend; De vlek is voor het eerst waargenomen in 1832 toen astronomen de planeet met behulp van kleine telescopen waarnamen. Sinds 1870 wordt de vlek op Jupiter continu gemonitord.

De donkere stormen op Neptunus houden het maximaal een paar jaar vol. De recente opnames van de Hubble zijn de eerste waarop we een storm op Neptunus zien uitdoven. Astronomen hebben nog geen idee hoe de draaikolken ontstaan en hoe snel ze draaien. Waarschijnlijk ontstaan ze door instabiliteiten in de oostwaarts en westwaarts waaiende winden. Waarnemers zeggen ook dat de donkere draaikolk op Neptunus zich anders gedraagt dan zou verwachten. Dynamische simulaties suggereren dat anticyclonen onder invloed van de winden op Neptunus richting de evenaar zouden afwijken. Onderzoekers verwachtten dat de storm uit elkaar zal vallen en mogelijk zal zorgen voor een grote verhoging in de wolkenactiviteit. In plaats daarvan dooft de donkere vlek geleidelijk aan uit in plaats van uit te gaan met een grote klapper.

Meer over de uitdovende storm op Neptunus is te lezen op de Hubblesite

 

Eerste publicatie: 19 februari 2018
Bron: Hubble en anderen