zondag, februari 9, 2025
Astronomisch Nieuws

Hubble ziet het spiraalvormige sterrenstelsel UGC 10043

NASA heeft een Hubble-opname vrijgegeven van het van opzij bekeken spiraalstelsel UGC 10043.

UGC 10043 in het sterrenbeeld Serpens - Slang
Deze Hubble-afbeelding toont UGC 10043, een eigenaardig spiraalvormig sterrenstelsel op zo’n 150 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Serpens. Credit: NASA / ESA / Hubble / R. Windhorst / W. Keel.

UGC 10043 bevindt zich op een afstand van ongeveer 150 miljoen lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Serpens – Slang. Het stelsel is ook bekend als IRAS 15464+2201 en LEDA 56094 en het is een van de zeldzame spiraalstelsels waar we vanaf de zijkant tegenaan kijken.

We zien de schijf van het sterrenstelsel als een scherpe lijn door de ruimte, bedekt met een prominente stofstrook. Dit stof is verspreid over de spiraalarmen van UGC 10043 maar het zit er erg dik en bewolkt uit als je het sterrenstelsel van opzij bekijkt.

Je kunt zelfs de lichten van enkele actieve stervormingsgebieden in de armen zien, die va achter het stof vandaan schijnen. Opvallend genoeg kunnen we ook zien dat het centrum van het sterrenstelsel een gloeiende, bijna eivormige uitstulping heeft die ver boven en onder de schijf uitsteekt.

Alle spiraalvormige sterrenstelsels hebben een uitstulping zoals deze als onderdeel van hun structuur, met sterren die rond het galactische centrum draaien op banen boven en onder de wervelende schijf. Het is een kenmerk dat normaal gesproken niet duidelijk zichtbaar is op foto’s van sterrenstelsels.

De ongewoon grote omvang van deze uitstulping in vergelijking met de schijf van het sterrenstelsel is mogelijk te danken aan UGC 10043 die materiaal van een nabijgelegen dwergsterrenstelsel wegzuigt.

Dit is mogelijk ook de reden waarom de schijf is gekromd, aan de ene kant omhoog en aan de andere kant omlaag.

De kleurenfoto van UGC 10043 is gemaakt van afzonderlijke belichtingen in de zichtbare en nabij-infrarode delen van het spectrum en met behulp van de Advanced Camera for Surveys (ACS) en Wide Field Planetary Camera 2(WFPC2) van de Hubble Space Telescope.

Er zijn twee filters gebruikt om verschillende golflengtes te bemonsteren. De kleur is het resultaat van verschillende tinten aan elke monochromatische afbeelding die is gekoppeld aan een afzonderlijk filter.

Zoals de meeste full-color afbeeldingen die door Hubble zijn vrijgegeven, is deze afbeelding een compositie, opgebouwd uit verschillende afzonderlijke momentopnames die door de Hubble op verschillende tijdstippen zijn gemaakt en verschillende golflengtes van licht vastleggen.

Een opvallend aspect van deze afbeelding is dat de twee sets Hubble-gegevens met een tussenpoos van 23 jaar zijn verzameld, in 2000 en 2023.

De levensduur van de Hubble Space Telescope biedt astronomen niet alleen de mogelijkheid om nieuwe en betere afbeeldingen van oude doelen te produceren. Het biedt ook een lange termijnarchief van gegevens die steeds nuttiger worden voor astronomen.

De opname is vrijgegeven als Hubble Photo of the Week 47, 2024

Eerste publicatie: 18 november 2024
Bron: NASA/ESA/sci-news