Zonnestelsel Nieuws

Hubble’s jaarlijkse “Grand Tour” door het zonnestelsel

Jaarlijks legt de Hubble Space Telescope de grote planeten in de buitenste delen van het zonnestelsel vast. Op die manier kunnen astronomen veranderingen op Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus in de gaten houden.

Hubble fotografeert Jupiter in 2021
Hubble’s foto van Jupiter toont het steeds veranderende landschap van zijn turbulente atmosfeer. Credit: NASA / ESA / Hubble / Amy Simon, NASA’s Goddard Space Flight Center / Michael H. Wong, University of California, Berkeley / Joseph DePasquale, STScI.

De nieuwe opname van Jupiter werd op 4 september 2021 gemaakt en legt de tumultueuze atmosfeer van de grote planeet goed vast. De zone rond de evenaar is nu diep oranje van kleur en dat is wat de Hubble-astronomen ongebruikelijk noemen.

Hoewel de evenaar al een paar jaar niet meer zijn traditionele witte of beige uiterlijk heeft waren ze verrast om een diepere oranje te vinden in de recente Hubble beelden. Ze verwachtten eigenlijk dat de zone weer meer zou gaan bewolken.

Net boven de evenaar merkten ze het verschijnen van verschillende nieuwe stormen op. Deze langwerpige rode cellen kunnen worden gedefinieerd als cyclonen die er verschillend uitzien.  Terwijl sommige van die stormen scherp gedefinieerd en helder zijn, zijn andere wazig. Dit verschil in uiterlijk wordt veroorzaakt door de fysieke eigenschappen in de wolken van de cyclonen.

De onderzoekers merken ook op dat een kenmerk met de naam Rode Vlek Junior (Oval BA) net onder de Grote Rode Vlek waar Hubble juist ontdekte dat de wind aan het versnellen is nog steeds een donkere beige kleur heeft en wordt vergezeld door verschillende extra witte cyclonen richting zuiden.

Hubble fotografeert Saturnus in 2021
Hubble’s nieuwe opname toont snelle en extreme kleurveranderingen van de banden op het noordelijk halfrond van de planeet waar het nu vroeg in de herfst is. Credit: NASA / ESA / Hubble / Amy Simon, NASA’s Goddard Space Flight Center / Michael H. Wong, University of California, Berkeley / Alyssa Pagan, STScI.

Op 12 september 2021 was Saturnus aan de beurt. De opnames van Saturnus tonen snelle en extreme kleurveranderingen in de banden op het noordelijk halfrond van de planeet waar nu de herfst is begonnen. De banden varieerden tijdens de Hubble-waarnemingen in zowel 2019 als 2020.

De Hubble-afbeelding laat de planeet zien die de winter op het zuidelijk halfrond volgt, duidelijk zichtbaar in de aanhoudende blauwachtige tint van de zuidpool.

Hubble’s beeld van Uranus dateert van 25 oktober 2021. Het zet de heldere noordelijke poolkap van de planeet in de schijnwerpers.

Het is lente op het noordelijk halfrond en de toename van ultraviolette straling van de Zon lijkt ervoor te zorgen dat het poolgebied helderder wordt.

De wetenschappers weten niet precies waarom: het zou een verandering in de opaciteit van atmosferisch methaan kunnen zijn of een variatie in de aerosoldeeltjes.

Zelfs als de atmosferische kap helderder wordt blijft vreemd genoeg de scherpe zuidelijke grens op dezelfde breedtegraad. Dit is constant geweest in de afgelopen jaren dat Hubble de planeet waarnam. Misschien vormt een soort straalstroom een barrière op die betreffende 43ste breedtegraad.

Hubble fotografeert Uranus in 2021
Hubble’s opname van 25 oktober van Uranus zet de noordelijke poolkap van de planeet in de schijnwerpers. Credit: NASA / ESA / Hubble / Amy Simon, NASA’s Goddard Space Flight Center / Michael H. Wong, University of California, Berkeley / Alyssa Pagan, STScI.

Bij waarnemingen gedaan op 7 september 2021 van Neptunus ontdekten astronomen dat de donkere vlek, waarvan onlangs werd vastgesteld dat deze van koers was veranderd richting de evenaar, nog steeds zichtbaar is op deze afbeelding samen met een verduisterd noordelijk halfrond.

Er is ook een opmerkelijke donkere, langwerpige cirkel zichtbaar die de zuidpool van Neptunus omvat.

De blauwe kleur van zowel Neptunus als Uranus is het resultaat van de absorptie van rood licht door de methaanrijke atmosfeer van de planeten gecombineerd met hetzelfde Rayleigh-verstrooiingseffect dat de lucht op Aarde blauw maakt.

Hubble fotografeert Neptunus in 2021
De donkere vlek van Neptunus waarvan onlangs werd vastgesteld dat deze van koers was veranderd toen hij zich naar de evenaar bewoog, is zichtbaar op deze opname van de Hubble telescoop. Credit: NASA / ESA / Hubble / Amy Simon, NASA’s Goddard Space Flight Center / Michael H. Wong, University of California, Berkeley / Alyssa Pagan, STScI.

Eerste publicatie: 21 november 2021
Bron: NASA/ESA/Hubble