Het sterrenbeeld Hydrus – Kleine Waterslang
Hydrus is een sterrenbeeld aan de zuidelijke sterrenhemel. De Latijnse naam betekent “de mannelijke waterslang” maar het sterrenbeeld is beter bekend als de “kleine waterslang” als tegenhanger van het sterrenbeeld Hydra, de waterslang.
Hydrus bevindt zich tussen de beide Magelhaanse Wolken in. Het is één van de sterrenbeelden die in 1597 voor het eerst op een hemelglobe werden afgebeeld dor de Nederlandse astronoom Petrus Plancius en door Johann Bayer in 1603 werd overgenomen in zijn steratlas Uranometria. Het sterrenbeeld werd door Plancius ontworpen gebruikmakende van waarnemingen van de Nederlandse zeevaarders Frederick de Houtman en Pieter Dirkszoon Keyser.
Gegevens Sterrenbeeld
Nederlandse naam | Latijnse naam | Afkorting | Genitief |
Kleine Waterslang | Hydrus | Hyi | Hyi |
Zichtbaarheid | Het sterrenbeeld is voor waarnemers in Nederland en België niet zichtbaar. | ||
Grootte | In grootte is Hydrus het 61-ste sterrenbeeld. Het sterrenbeeld beslaat een oppervlakte van 243 (°)2 aan de hemel. | ||
Omgeving | Het sterrenbeeld wordt omringd door Dorado, Eridanus, Horologium, Mensa, Octans, Reticulum en Tucana. | ||
Meteorenzwermen | Er zijn geen meteorenzwermen bekend. |
Beschrijving
Hydrus was niet zichtbaar voor de oude Grieken en Romeinen en er is dus geen mythe aan verbonden. In 1756 publiceerde de Franse astronoom Lacaille een planisfeer voor de zuidelijke sterrenhemel en hij gaf het sterrenbeeld de naam Hydre Mâle om een verschil in geslacht te maken tussen Hydrus en Hydra. Hij verplaatste ook verschillende sterren naar de sterrenbeelden Tucana, Octans, Horologium en Reticulum. In de Uranometria van Bayer was de staart van Hydrus doorgetrokken tot de ster λ Octantis. Deze ster behoorde vroeger tot Hydrus maar maakt nu dus deel uit van Octans.
Hydrus bevat vier sterren met bekende planeten. Omdat het een zuidelijk sterrenbeeld is heeft het geen Messier-objecten.
Hydrus behoort tot de sterrenbeelden van Bayer. Samen met Apus, Chamaeleon, Dorado, Grus, Indus, Musca, Pavo, Phoenix, Tucana en Volans.
De sterren van Hydrus
β Hydri (Beta Hydri)
Beta Hydri is de helderste ster van het sterrenbeeld. De visuele helderheid bedraagt magnitude 2,80. De ster is 24,33 lichtjaar verwijderd van de Zon. Het is een ster van spectraalklasse G die een massa heeft van 1,08 zonsmassa en een straal van 1,81 keer die van de Zon. Beta Hydri heeft een lichtkracht van 3,494 zonnen.
Het is één van de oudste sterren in de buurt van de Zon. Rond 150 voor Christus bevond beta Hydra zich 2° van de zuidelijke hemelpool en het is nu nog steeds de helderste ster in de buurt van de zuidelijke hemelpool.
In 2002 duidden waarnemingen op een Jupiterachtige planeet bij de ster maar deze waarnemingen zijn nooit bevestigd.
α Hydri (Alpha Hydri)
Alpha Hydri is de op één na helderste ster in het sterrenbeeld. De ster is ook bekend als de Kop van Hydrus. Het is een ster van spectraalklasse F. Alpha Hydri bevindt zich op een afstand van 71,8 lichtjaar en heeft een visuele helderheid van magnitude 2,90. Alpha Hydri is 80% groter dan onze Zon en is dubbel zo zwaar. De lichtkracht bedraagt 32 maal die van de Zon. De leeftijd van de ster wordt geschat op ongeveer 810 miljoen jaar.
γ Hydri (Gamma Hydri)
Gamma Hydri is een heldere rode reus van spectraalklasse M. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,24. De ster is ongeveer 214 lichtjaar verwijderd van de Zon. Gamma Hydri heeft een straal die 80 keer groter is dan onze Zon. De lichtkracht bedraagt 655 keer die van de Zon.
De Chinezen kennen de ster als Foo Pih.
δ Hydri (Delta Hydri)
Delta Hydri is een witte dwerg van spectraalklasse A. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,08 en bevindt zich op een afstand van 140 lichtjaar.
ε Hydri (Epsilon Hydri)
Epsilon Hydri heeft een visuele helderheid van magnitude 4,06 en is ingedeeld in spectraalklasse B waarmee het een blauw-witte reuzenster is.
η2 Hydri (Eta2 Hydri)
Eta2 Hydri heeft een helderheid van magnitude 4,68. De ster bevindt zich op een afstand van 219 lichtjaar van de Zon. Het is een ster van spectraalklasse G.
In 2005 is er een planeet ontdekt die een omlooptijd van 711 dagen heeft. Deze planeet draagt de aanduiding Eta2 Hydri b.
ν Hydri (Nu Hydri)
Nu Hydri heeft een visuele helderheid van magnitude 4,75. De ster is ingedeeld in spectraalklasse K en bevindt zich op een afstand van ongeveer 339 lichtjaar.
ζ Hydri (Zeta Hydri)
Zeta Hydri bevindt zich op een afstand van ongeveer 284 lichtjaar. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,83 en is ingedeeld in spectraalklasse A.
GJ 3021
GJ 3021 is een dubbelster die zich ongeveer 57 lichtjaar van ons vandaan bevindt. De ster heeft een helderheid van magnitude 6,59. De hoofdster van het systeem, GJ 3021 A is een ster die op onze Zon lijkt. In 2000 werd er een planeet ontdekt bij deze ster die de aanduiding GJ 3021 b draagt. De planeet heeft een massa van 3,37 Jupiters en draait in 133,71 dagen om zijn ster heen.
De tweede ster in het systeem, GJ 3021, is een rode dwerg.
HD 10180
Ook HD 10180 is een zonachtige ster. Deze ster heeft een helderheid van magnitude 7,33 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 127 lichtjaar. HD 10180 is ongeveer 8% zwaarder dan onze Zon en heeft een lichtkracht van 1,5 maal onze Zon. De ster draait in 24 dagen om haar as en men schat de leeftijd op ongeveer 7,5 miljard jaar.
HD 10180 heeft een groot planeten systeem. Er zijn tenminste 7 planeten aanwezig.
De Deep Sky objecten van Hydrus
IC 1717
IC 1717 is een object dat werd ontdekt door de Deense astronoom Dreyer. Hij zag een heel klein en zwak object in de buurt van de ster eta2 Hydri. Op de aangegeven coördinaten werd later echter helemaal niets meer gevonden. En populaire theorie is dat Dreyer de restanten van een planeet om eta2 Hydri heeft gezien.
NGC 1466
NGC 1466 is een bolvormige sterrenhoop in Hydrus die ook door John Herschel is ontdekt. De bolhoop heeft een helderheid van magnitude 11,4 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 158.000 lichtjaar.
In de bolhoop komen relatief veel veranderlijke sterren van het RR Lyrae-type voor.
NGC 1466 werd op 26 november 1834 ontdekt door John Herschel.
NGC 1473
NGC 1473 is een onregelmatig gevormd sterrenstelsel met een helderheid van magnitude 13,0. Het werd op 2 november 1834 ontdekt door John Herschel.
NGC 1511
NGC 1511 is een spiraalvormig sterrenstelsel in Hydrus. Het werd op 2 november 1834 ontdekt door John Herschel. NGC 1511 heeft een visuele helderheid van magnitude 11,0.
Download de IAU-kaart van het sterrenbeeld Hydrus – Kleine Waterslang als pdf
Eerste publicatie: 20 juli 2009
Laatste keer bewerkt op: 18 mei 2024