Zonnestelsel Nieuws

IAU keurt nieuwe namen goed voor structuren op Pluto

Nieuwe kaart Pluto
Deze kaart is samengesteld uit opnames en gegevens die de New Horizons ruimtesonde van de NASA tijdens zijn scheervlucht langs Pluto in 2015 heeft verzameld. Op de kaart de door de IAU toegekende namen. De nieuwe namen van 2019 zijn in geel weergegeven. Credit: NASA/JHUAPL/Southwest Research Institute/Ross Beyer.

De New Horizons ruimtesonde heeft vermoedelijk de enige close-ups gemaakt van Pluto die wij in ons leven zullen zien. De internationale Astronomische Unie heeft nu nieuwe namen goedgekeurd voor verschillende structuren. Deze namen zijn traditiegetrouw afgeleid van mythologische figuren en gebeurtenissen maar er zijn ook namen gebruikt van personages die volgens de IAU en de naamgevers op de een of andere manier een bijdrage hebben geleverd aan wat de New Horizons bij Pluto heeft kunnen doen.

Het New Horizons team van de NASA, de ruimtesonde passeerde in 2015 Pluto en zijn manen, heeft in een persbericht van 8 augustus 2019 laten weten dat de internationale Astronomische Unie (IAU) een lijst van namen voor verschillende structuren heeft goedgekeurd. De IAU is de zelfbenoemde autoriteit om planeten, dwergplaneten, manen, asteroïden en structuren op planeten in ons zonnestelsel van een naam te voorzien. De IAU doet dit al sinds de oprichting in Rome in 1922. De nieuwe structuren hebben namen gekregen die moeten herinneren aan mensen en missie die de weg hebben geplaveid voor het bezoek van de New Horizons. De nieuwe namen beschrijven gebieden, bergketens, vlaktes, valleien en kraters die dankzij de New Horizons voor het eerst door mensenogen zijn gezien. Missies zoals de New Horizons vergen tientallen jaren van voorbereiding en uitvoering. Momenteel is er geen nieuwe missie naar Pluto in de voorbereiding. Voor velen van ons zijn de opnames van de New Horizons dus de enige die ze in hun leven van deze verre wereld en zijn manen  kunnen zien.

Het is de tweede set namen voor structuren op Pluto. In 2017 keurde de IAU de eerste set van 14 namen goed. In 2018 was het de beurt aan structuren op de grootste maan Charon. Het onderzoeksteam vergaarde veel ideeën tijdens een online campagne uit 2015. De 14 namen van de tweede set staan hieronder genoemd.

Volgens het onderzoeksteam zijn de namen een hommage aan de mythologie van de onderwereld, belangrijkste ruimtevaartmissies die leidden tot de mogelijkheden tot wat de New Horizons uiteindelijk heeft kunnen presteren, belangrijke pioniers die grenzen hebben verlegd op Aarde en wetenschappers die hebben bijgedragen aan de verkenning en bestuderen van Pluto en de Kuipergordel.

Alcyonia Lacus is een vermoedelijk bevroren meer van stikstof op Pluto dat is vernoemd maar het bodemloze meer in of in de buurt van Lerna. Het is een gebied in Griekenland dat bekend is om zijn bronnen en moerassen. Het meer was in de Griekse mythologie een van de ingangen van de onderwereld.

Elcano Montes is een bergketen ter ere van Juan Sebastián Elcano (1476 – 1526), de Spaanse zeevaarder die in 1522 als eerste om de Aarde voer (een reis die in 1519 door Magelhaan was begonnen.)

Hunahpu Valles is een systeem van kloven die zijn vernoemd naar een van de tweeling helden uit de Maya mythologie. Deze helden versloegen de heren van de onderwereld in een balspel.

De krater Khare eert de planeetwetenschapper Bishun Khare (1933 – 2013), hij was een expert op het gebied van de chemie van planeetatmosferen en hij deed laboratoriumonderzoek dat leidde tot verschillende publicaties over tholines. Dit zijn organische moleculen die mogelijk verantwoordelijk zijn voor de donkere en roodachtige kleur van gebieden van Pluto.

De krater Kiladze eert Rolan Kiladze (1931 – 2010), de Georgische astronoom die al heel vroeg astrometrisch en fotometrisch onderzoek deed aan Pluto.

Lowell Regio is een groot gebied ter ere van Percival Lowell (1855 – 1916), de Amerikaanse astronoom die de Lowell sterrenwacht oprichtte en die de systematische zoektocht naar een planeet voorbij neptunus organiseerde.

Mwindo Fossae is een netwerk van lange, nauwe verzakkingen die zijn vernoemd naar de held van de Nyanga (in het oosten van de democratische republiek Congo). Mwindo was een held die naar de onderwereld reisde en na zijn terugkomst een wijs en krachtig koning werd.

Piccard Mons is een berg en vermoedelijk een cryovulkaan die is vernoemd naar Auguste Piccard (1884 – 1962). Piccard was natuurkundige en uitvinder en is het beste bekend om zijn ballonvluchten in de bovenste delen van de atmosfeer van de Aarde.

Pigafetta Montes eert Antonio Pigafetta (± 1491 – ± 1531), de Italiaanse wetenschapper en onderzoeker die aan boord van de schepen van Magelhaan zorgde voor de verslaglegging van de vele ontdekkingen tijdens die reizen.

Piri Rupes is een lange klif die Ahmed Muhiddin Piri (c. 1470 – 1553) eert. Hij is ook bekend als Piri Reis, hij was een Ottomaanse navigator en kaartenmaker die bekend is van zijn wereldkaart. Hij maakte ook enkele van de eerste bekende kaarten van Noord- en Centraal Amerika.

De krater Simonelli eert de astronoom Damon Simonelli (1959 – 2004). Simonelli heeft veel onderzoek gedaan naar de ontstaansgeschiedenis van Pluto.

Wright Mons eert de broers Wright, Orville (1871 – 1948) en Wilbur (1867 – 1912) waren Amerikaanse luchtvaartpioniers die als eerste met succes een vliegtuig bouwden en er mee konden vliegen.

Vega Terra is een groot landmassief dat ik vernoemd naar de Sovjet-Russische ruimtesondes Vega 1 en Vega 2. Dit waren de eerste ruimtesondes die aan ballonnen boven een andere planeet vlogen (Vega 1) en de kern van een komeet fotografeerden. Die komeet was de komeet 1P/Halley.

Venera Terra is vernoemd naar de Venera-missies die de Sovjet-Unie tussen 1961 en 1984 uitvoerde naar de planeet Venus. De missies bevatten het allereerste door mensen gemaakte apparaat dat in de atmosfeer van een andere planeet kwam. De Venera’s maakten een zachte landing en ze stuurden de eerste beelden vanaf het oppervlak van een andere planeet terug.

De New Horizons ruimtesonde, die werd gebouwd en wordt bedreven door het Johns Hopkins Applied Physics Laboratory in Laurel, Florida en is voorzien van wetenschappelijke instrumenten die worden bedreven door het Southwest Research Institute, bevindt zich momenteel bijna 6,6 miljard kilometer van de Aarde. De ruimtesonde verkeerd in goede gezondheid en stuurt momenteel gegevens terug die op 1 januari 2019 werden verkregen tijdens de scheervlucht langs het Kuiper gordel object 2014 MU69. Dit is het verste en meest primitieve object dat ooit is verkend.

Positie New Horizons op 10 augustus 2019
Deze computer gegenereerde afbeelding toont de positie van de New Horizons in ons zonnestelsel op 10 augustus 2019. Credit: : NASA/JHUAPL/Southwest Research Institute

 

Eerste publicatie: 11 augustus 2019
Bron: JHUAPL