India is het vierde land dat met succes een sonde op de Maan zet
Chandrayaan-3 landde vandaag 23 augustus 2023 zachtjes in de buurt van de zuidpool van de Maan. Voor India is dit een mijlpaal van jewelste. India is nu het vierde land dat met succes een maanlanding heeft uitgevoerd, na de Verenigde Staten, de voormalige Sovjet-Unie en China.
De historische landing vond plaats om 14:33 uur Nederlandse tijd.
Binnenkort wordt verwacht dat een op zonne-energie aangedreven rover genaamd Pragyan (Sanskriet voor “wijsheid”) van Chandrayaan-3’s Vikram (“moed”) lander zal rollen. Het robotduo zal één dag op de Maan (ongeveer 14 aardse dagen) zijn nieuwe thuis verkennen, met als doel wetenschappelijke gegevens te verzamelen over de samenstelling van de Maan, voordat de batterijen leeg lopen na het invallen van de ijskoude maannacht.
Chandrayaan-3 was India’s tweede poging om te landen nabij de zuidpool van de Maan, een grotendeels onbekend gebied van immens belang voor zowel wetenschappers als voorstanders van onderzoek. Er wordt gedacht dat het zuidpoolgebied grote hoeveelheden waterijs herbergt, dat, indien toegankelijk, zou kunnen worden gewonnen voor raketbrandstof en levensondersteuning voor toekomstige bemande missies. De eerste poging van het land tot een maanlanding, in september 2019, mislukte toen de Chandrayaan-2 lander op de Maan stortte vanwege een softwareprobleem.
Bijna vier jaar en vele ontwerp- en software upgrades verder werd Chandrayaan-3 op 14 juli 2023 met behulp van een LVM3-raket gelanceerd. Die lancering vond plaats vanaf Sriharikota voor de kust van India. De ruimtesonde kwam eerder deze maand in een elliptische baan rond de Maan en voerde vervolgens meerdere manoeuvres uit om in een bijna cirkelvormige baan te komen, waardoor het ongeveer 150 kilometer boven het maanoppervlak kwam.
closeup of the moon’s surface, showing numerous craters. A photo of the moon’s far side captured on Aug. 19, 2023, by Chandrayaan-3. (Image credit: ISRO)
Afgelopen donderdag, 17 augustus 2023, scheidde het duo Vikram-Pragyan zich af van de voortstuwingsmodule, die de Aarde zal gaan bestuderen vanuit een baan om de Maan. De lander en rover, die na hun scheiding in een eivormige baan om de Maan waren gekomen, remden met succes op vrijdag 18 augustus 2023 en vervolgens opnieuw op zondag, 20 augustus 2023, om dichter bij het maanoppervlak te komen.
Terwijl ze zich op maandag 21 augustus en dinsdag 22 augustus nog steeds in een baan om de Maan bevonden, legde het duo contact met de orbiter van Chandrayaan-2, die sinds 2019 rond de Maan draait en zal dienen als cruciale communicatieverbinding met de Aarde voor de Chandrayaan-3 missie
Toen vandaag de Zon opkwam boven de beoogde landingsplaats, die vanaf de Aarde op de ene rand van de Maan te zien was, gaf de missiecontrole op het ISRO-hoofdkwartier in Bangaluru de lander het bevel zijn afdaling naar het oppervlak van de Maan te beginnen, waarbij het volledig geautomatiseerde landingssysteem werd geactiveerd.
De historische landing werd live uitgezonden op de Indiase televisie.
Om ongeveer 14:34 uur Nederlandse tijd landde de lander Vikram in zijn doellandingsgebied op ongeveer 70° zuiderbreedte. Deze locatie ligt dicht bij de plek waar Rusland had gehoopt dat zijn eerste maanmissie in 47 jaar, Luna-25, op maandag 21 augustus zou landen. Die poging mislukte echter toen de sonde dit weekend op de Maan stortte nadat een laatste baancorrectie mislukte.
Het huidige succes van India kan worden toegeschreven aan uitgebreide veranderingen in de landingsstrategie die na de crash van Chandrayaan-2 in 2019 zijn doorgevoerd. De algoritmen aan boord die de snelheid van de ruimtesonde tijdens de afdaling in realtime berekenen zijn herverwerkt om meer vrijheid te bieden om af te wijken van het protocol maar toch te landen.
Andere veranderingen die het succes van de missie hebben vergemakkelijkt zijn onder meer een grotere doellandingszone, sterkere poten voor Vikram om hogere landingssnelheden te weerstaan en dynamische motoren die de snelheid van de ruimtesonde aanpasten voor een soepelere landing.
Beelden van de Maan die de orbiter van Chandrayaan-2 sinds 2019 naar huis stuurde schetsten ook een duidelijker beeld van de landingsplaats dan wetenschappers eerder wisten.
Nu Vikram zich op de Maan heeft gevestigd wordt van Pragyan verwacht dat hij naar het maanoppervlak rolt en de maangrond en rotsen begint te bestuderen.
Net als bij de ongelukkige rover op Chandrayaan-2 zijn de wielen van Pragyan geëtst met de Ashoka Chakra, een religieus symbool van een wiel met 24 spaken afgebeeld op de Indiase vlag, en het ISRO-logo. Dus wanneer Pragyan zich op de Maan begeeft hoopt ISO dat beide symbolen op het maanoppervlak zullen worden gestempeld, waar ze eeuwenlang onaangeroerd zullen blijven.
De lander Vikram is uitgerust om maanbevingen nabij de landingsplaats waar te nemen met behulp van een ingebouwde seismometer, en om maangrond te onderzoeken en om de temperatuur ervan te registreren.
De Chandrayaan-3 missie, die een bescheiden 6 miljard roepies (ongeveer 75 miljoen euro) kost, ontvouwt zich in een tijd waarin meerdere landen – met name China en de Verenigde Staten – naar de Maan kijken voor toekomstige bemanden missies. NASA wil bijvoorbeeld eind 2025 of 2026 astronauten nabij de zuidpool van de Maan laten landen en kort daarna een of meerdere bases in die regio bouwen.
Chandrayaan-3 zou ook het Indiase ruimtevaartprogramma kunnen stimuleren, wat in de toekomst tot nog grotere prestaties zou kunnen leiden.
Als over twee weken de Zon op de landingsplaats ondergaat, zal het robotduo een ijskoude nacht moeten doorstaan, die erg moeilijk zal zijn om te overleven omdat de batterijen leeg zullen zijn en het te koud is voor elektronica.
Ondertussen heeft het team zich voorbereid op wat zij hopen dat het twee drukke weken zullen worden.
Eerste publicatie: 23 augustus 2023
Bron: ISRO/X/space.com
