Aarde

Interessante weetjes over de Aarde

De aarde vanuit de ruimte
Het klimaat kan gezien worden als het weer over een langere periode.

Je woont je hele leven op de planeet Aarde maar hoeveel weet je echt over de grond onder je voeten? Vermoedelijk gaan er nu meteen heel veel interessante feiten door je hoofd heen maar hier zijn nog eens tien interessante feitjes over de Aarde die je misschien wel of misschien nog niet wist.

Plaattektoniek houdt onze planeet comfortabel

De Aarde is de enige planeet in het zonnestelsel met plaattektoniek. De buitenste korst van de Aarde is uit elkaar gevallen in verschillende gebieden die we tektonische platen noemen. Deze platen drijven op het magma in het binnenste van de Aarde en deze platen kunnen tegen elkaar aan botsen. Als dit gebeurt dan kunnen ze onder elkaar schuiven.

Dit proces is erg belangrijk. Als microscopische planten in de oceaan sterven dan zakken ze naar de bodem van de oceaan. Na lange tijd worden de restanten van dit leven, die rijk aan koolstof zijn, teruggevoerd naar het binnenste van de planeet en worden daar gerecycled. Dit zorgt er voor dat koolstof uit de atmosfeer verdwijnt en dat zorgt er voor dat we geen uit de hand gelopen broeikaseffect krijgen zoals dat op Venus gaande is.

Zonder plaattektoniek zou er geen manier zijn om dit koolstof te recyclen en zou onze planeet oververhit raken.

De Aarde is bijna bolvormig

We kunnen de vorm van de Aarde beschrijven als een afgeplatte bol. Het is een soort bol die door de rotatie aan de evenaar een beetje uitstulpt. Dit betekent dat als je de diameter van de planeet bepaalt over de polen heen er een verschil is van 43 kilometer meter de diameter gemeten langs de evenaar.

Ofschoon de Mount Everest de hoogste berg op Aarde is bevindt de Chimborazo in Ecuador zich het verste van het centrum van de planeet.

Mount Chimborazo
De Chimborazo in het Andesgebergte van Equador

De Aarde bestaat voornamelijk uit ijzer, zuurstof en silicium

Als je de Aarde zou kunnen opsplitsen in stapeltjes materiaal dan zou je 32,1% ijzer, 30,1% zuurstof, 15,1% silicium en 13,9% magnesium krijgen. Natuurlijk bevindt het meeste ijzer zich in de kern van de Aarde. Als je een monster van de kern van de Aarde zou kunnen nemen dan zou je er 88% ijzer in vinden. Neem je een monster van de korst van de Aarde dan tref je daar 47% zuurstof in aan.

70% van het oppervlak van de Aarde is bedekt met water

Toen de eerste astronauten naar de ruimte werden gelanceerd en ze vanuit een baan om de Aarde voor het eerst onze planeet zagen spraken ze meteen over de Blauwe Planeet. Dat is geen verrassing als je ziet dat 70% van de planeet is bedekt met oceanen. De resterende 30% is de vaste grond die boven zeeniveau uit steekt.

De atmosfeer van de Aarde is ongeveer 10.000 kilometer dik

De eerste 50 kilometer van de atmosfeer zijn het dikste maar de atmosfeer is tot op ongeveer 10 kilometer hoogte aanwezig. Deze buitenste laag wordt de exosfeer genoemd en begint op ongeveer 500 kilometer boven het oppervlak van de Aarde.

Op dit punt kunnen vrij-bewegende deeltjes ontsnappen aan de aantrekkingskracht van de Aarde en door de zonnewind worden weggeblazen. Maar op deze hoogte is de atmosfeer extreem ijl. De bulk van de atmosfeer bevindt zich veel dichter bij het oppervlak zelf. Ongeveer 75% van de atmosfeer bevindt zich binnen de eerste 11 kilometer boven het oppervlak.

De gesmolten kern van de Aarde zorgt voor een magneetveld

De Aarde is net zoals een grote magneet, met polen aan de bovenkant en aan de onderkant van de planeet. Deze bevinden zich in de buurt van de geografische polen. Het magneetveld strekt zich duizenden kilometers boven het aardoppervlak uit en vormt een gebied dat we de magnetosfeer noemen.

Wetenschappers denken dat het magneetveld wordt opgewekt door de gesmolten buitenkern van de Aarde waar hitte zorgt voor convectiestromen van geleidend materiaal. Dit wekt elektrische stromen op die voor het magneetveld zorgen.

We moeten blij zijn met de magnetosfeer. Zonder de magnetosfeer zouden de deeltjes van de zonnewind de Aarde direct raken waardoor het oppervlak wordt blootgesteld aan grote hoeveelheden straling. De magnetosfeer zorgt er voor dat de zonnewind van de Aarde wordt afgewend en beschermt ons dus voor de schadelijke straling van de Zon. Wetenschappers hebben bedacht dat de hele ijle atmosfeer van Mars verklaart kan worden doordat de planeet, vergeleken met de Aarde, maar een zwak magneetveld heeft.

 

Opbouw van de Aarde
Schematische weergave van de opbouw van de Aarde

De Aarde heeft geen 24 uur nodig om om zijn as te draaien

Om precies te zijn is het 23 uur, 56 minuten en 4 seconden. Dit is de hoeveelheid tijd die de Aarde nodig heeft voor één complete omwenteling om zijn eigen as. Astronomen noemen dit een siderische dag. Dat betekent dus dat een dag vier minuten korter duurt dan we denken. Je zou denken dat als je deze tijd bij elkaar optelt, dag na dag, je binnen een paar maanden zou krijgen dat de dag een nacht is en omgekeerd.

Maar we moeten er ook rekening mee houden dat de Aarde om de Zon draait. Iedere dag verplaatst de Zon zich, ten opzichte van de achtergrondsterren, ongeveer 1° (De grootte van de Maan aan de sterrenhemel). Als we compenseren voor de kleine beweging van de Zon die we kunnen zien omdat de Aarde er omheen draait, dan komen we op een totaal van 24 uur uit. Dat klinkt beter als de dag die we kennen.

Een jaar zijn geen 365 dagen

Om precies te zijn duurt een jaar 365,2564 dagen. Dit zijn dus 0.2564 extra dagen die het nodig maken om iedere vier jaar een schrikkeljaar in te bouwen. Daarom voegen aan ieder jaar dat deelbaar is door vier (2004, 2008, etc.) maar niet deelbaar is door honderd (1900, 2100, etc.) maar weer wel deelbaar is door 400 (1600, 2000) aan de maand februari een extra dag toe.

De afstand Aarde – Zon is niet altijd gelijk.

De Aarde heeft 1 maan en 2 satellieten die in een baan meedraaien

Zoals je wel weet heeft de Aarde 1 maan (de Maan genoemd). Maar wist je dat de Aarde ook 2 asteroïden heeft die in dezelfde baan als de Aarde om de Zon draaien? Het zijn 3753 Cruithne en 2002 AA29. Deze twee asteroïden zijn dus geen manen van de Aarde want ze draaien niet om onze planeet heen.

3753 Cruithne heeft een diameter van 4 kilometer en wordt soms de tweede maan van de Aarde genoemd. De asteroïde draait niet om de Aarde heen maar in een baan die synchroon aan de baan van de Aarde loopt. De asteroïde lijkt de Aarde te volgen maar draait in zijn eigen baan om de Zon heen.

2002 AA29 heeft een doorsnede van slechts 60 meter en beweegt in een hoefijzervormige baan om de Aarde heen waarbij de asteroïde om de 95 jaar onze planeet dicht nadert. Over ongeveer 600 jaar zal deze asteroïde in een cirkelvormige baan gaan draaien. Wetenschappers denken dat 2002 AA29 een goed doel is om een ruimtemissie aan te besteden.

De Aarde is de enige bekende planeet waar leven voorkomt

We hebben bewijs gevonden dat er in het verleden water en organische moleculen voorkwamen op Mars en dat de bouwstenen voor leven ook aanwezig zijn op Titan, de grootste maan van Saturnus. We kunnen aminozuren aantonen in verre nevels in het heelal. Maar de Aarde is de enige planeet waar tot nu toe leven is ontdekt.

Maar als er leven op andere planeten is dan zullen wetenschappers experimenten bedenken om dat aan te tonen. Zo heeft NASA het Nexus for Exoplanet System Science (NExSS) project aangekondigd. Dit project zal de komende jaren nogmaals door alle gegevens van de Kepler telescoop (en andere missies die naar exoplaneten zoeken) gaan op zoek naar leven op exoplaneten.

We speuren met gigantische radiotelescopen het heelal af op zoek naar signalen van intelligent leven in het heelal. Nieuw te bouwen telescopen, zoals bijvoorbeeld de Europese Darwin-missie, zijn wellicht krachtig genoeg om leven op andere planeten aan te tonen.

Voor voorlopig is de Aarde de enige plek in het heelal waarvan we weten dat er leven voorkomt. En dat is wellicht wel het interessantste feit.

 

Eerste publicatie: 10 maart 2019
Bron: UniverseToday

Meer over de Aarde