Zonnestelsel Nieuws

Interstellaire komeet 2I / Borisov is een van de meest ongerepte kometen die we kennen

Artist impressie van komeet 2I/Borisov
Een artist impressie van hoe de interstellaire komeet 2I/Borisov er uit zou kunnen zien. Credit: ESO / M. Kormesser.

Twee teams van astronomen hebben polarimetrische waarnemingen uitgevoerd aan 2I/Borisov. Dit is de eerste extrasolaire komeet die we in ons zonestelsel hebben gevonden. De waarnemingen werden uitgevoerd met de Very Large Telescope van de ESO. Hiermee kon men de fysische kenmerken van de stofdeeltjes in de coma bestuderen. Ook werden er hoge-resolutie interferometrische waarnemingen gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) en optische waarnemingen op verschillende golflengtes met de VLT om zo de eigenschappen van de stofdeeltjes beter te leren begrijpen.

2I/Borisov, ook bekend als C/2019 Q4, werd op 30 augustus 2019 ontdekt door Gennady Borisov. Hij is een Oekraïense amateurastronoom woonachtig in de Krim.

De baanexcentriciteit laat zien dat het object niet gravitationeel gebonden is aan het zonnestelsel en daarmee is het onomstotelijk de eerste komeet uit de interstellaire ruimte die we hebben gevonden.

Het is pas het tweede keer dat we een klein object hebben gevonden dat overduidelijk van buiten ons zonnestelsel afkomstig is.

Het eerste object was 1I/’Oumuamua. Dit object werd op 18 oktober 2017 gevonden door de Pan-STARRS 1 telescoop. ‘Oumuamua is een asteroïde-achtig object dat geen kenmerken van een komeet vertoonde.

2I/Borisov daarentegen vertoonde een coma en zijn verschijning bood een unieke kans om een informatie te verkrijgen over een object dat vermoedelijk overeenkomt met kometen in ons zonnestelsel maar er verder niets mee te maken heeft.

Volgens astronomen zou 2I/Borisov de eerste echte ongerepte komeet zijn die ooit is waargenomen. De komeet was nog nooit eerder in de buurt van een ster geweest voordat het in 2019 langs de Zon vloog. Het zou een onveranderd overblijfsel zijn van de gas- en stofwolk waarin het is ontstaan.

opname van komeet Borisov
Deze opname werd in 2019 gemaakt met het FORS2 instrument aan de Very Large Telescope van de ESO toen de komeet de Zon passeerde. De komeet bewoog met een snelheid van ongeveer 175.000 kilometer per uur, dit zorgt ervoor dat de achtergrondsterren als streepjes zichtbaar zijn. De kleuren in deze streepjes zijn het resultaat van de gecombineerde waarnemingen op verschillende golflengtes. Credit: ESO / O. Hainaut.

De onderzoekers gebruikten het FORS2-instrument aan de Very Large Telescope om 2I/Borisov gedetailleerd te onderzoeken.

Ze maakten gebruik van polarimetrie om de interstellaire bezoeker te vergelijken met kometen uit ons eigen zonnestelsel.

Ze zagen dat de polarimetrische eigenschappen van 2I/Borisov, uitgezonderd de komeet Hale-Bopp, afweken van de lokale kometen.

Men denkt dat voordat Hale-Bopp in de jaren ’90 ons passeerde deze komeet de Zon pas eenmaal eerder is gepasseerd en dat Hale-Bopp daarom nauwelijks is aangetast door straling van de Zon en de zonnewind zelf. Dit betekent dat Hale-Bopp ongerept was en een samenstelling heeft die goed overeenkomt met de wolk van gas en stof waaruit de komeet en de rest van het zonnestelsel 4m5 miljard jaar geleden is ontstaan.

Door de polarisatie samen met de kleur van 2I/Borisov te analyseren kon men aanwijzingen vinden over de samenstelling en hieruit concludeerden de onderzoekers dat 2I/Borisov nog ongerepter is dan Hale-Bopp.

Het feit dat de twee kometen veel op elkaar lijken suggereert dat de omgeving waarin 2I/Borisov is ontstaan niet veel anders van samenstelling is dan de omgeving in het jonge zonnestelsel. Aldus de onderzoekers.

In een afzonderlijk onderzoek gebruikten Dr. Yang en haar collega’s gegevens van de Very Large Telescope en ALMA om de stofdeeltjes van 2I/Borisov te onderzoeken om zo aanwijzingen te verkrijgen over de omstandigheden en het ontstaan van de komeet in zijn thuisstelsel. Ze ontdekten dat de stofcoma van de komeet bestaat uit compacte “kiezelsteentjes” met een straal groter dan 1 millimeter.

Daarnaast vonden ze dat de relatieve hoeveelheden koolmonoxide en water in de komeet sterk veranderde toen die de Zon naderde. Dit wijst erop dat de komeet uit materialen bestaat die op verschillende plekken in zijn thuisstelsel zijn ontstaan, aldus de onderzoekers.

De waarnemingen suggereren dat materie in het planetaire thuissysteem van 2I/Borisov werd gemengd van dichtbij zijn ster tot verder weg, misschien vanwege het bestaan van grote planeten, waarvan de sterke zwaartekracht materiaal in het systeem mengt.

De bevindingen zijn in twee artikelen in het tijdschrift Nature Communications en Nature Astronomy verschenen.

Artikelen:

 

Eerste publicatie: 3 april 2021
Bron: diverse persberichten