Zonnestelsel Nieuws

Interstellaire komeet Borisov verliest een stuk

Een opname gemaakt met de Hubble Space Telescope toont het losse fragment bij komeet 2I/Borisov
Een opname gemaakt met de Hubble Space Telescope toont het losse fragment bij komeet 2I/Borisov. Credit: David Jewitt

Op recente afbeeldingen van het tweede interstellaire object waarvan we weten dat het ons zonnestelsel heeft bezocht is te zien dat er een fragment is losgekomen van de kern.

Komeet 2I/Borisov arriveerde in de zomer van 2019 met veel tamtam nadat astronomen zich realiseerden dat de komeet een sterk hyperbolische baan volgde. Die baan impliceerde dat de bezoeker van buiten het zonnestelsel afkomstig moest zijn. Maar anders dan de eerste bezoeker kon men Borisov veel uitgebreider bestuderen. Recente waarnemingen hebben laten zien dat de komeet ook materie begint te verliezen.

Een team astronomen onder leiding van de astronoom David Jewitt bestudeert de komeet al sinds zijn ontdekking. Dat de komeet in tweeën was gesplitst werd pas afgelopen week opgemerkt.

De afbeelding die David Jewitt postte op de website van Astronomer’s Telegram is gemaakt met behulp van de Hubble Space Telescope. Op 23 maart 2020 bestond de komeet nog uit een geheel maar op 28 maart 2020 is de komeet in twee stukken.

Volgens Jewitt is de komeet niet echt doormidden. Andere kometen zijn ook al op deze manier van uiterlijk veranderd. Vermoedelijk heeft Borisov een fragment verloren dat minder dan 1% van zijn massa vertegenwoordigd. Dit kleine fragment is wel extreem helder. Astronomen denken dat dit komt doordat er vers ijs zichtbaar is dat onder invloed van de energie van de Zon extreem actief is geworden.

Het team van Jewitt is niet het enige team dat het fragmenteren van de komeet waarneemt. Een ander Astronomer’s Telegram rapporteerde ook het bewijs dat er een klein deel van de komeet is afgebroken. Dit afbreken volgt op een serie van uitbarstingen die op 12 maart 2020 door een team Poolse astronomen was gerapporteerd.

De interstellaire bezoeker werd voor het eerst op 30 augustus 2019 door amateurastronoom Gennady Borisov waargenomen. Later toonden wetenschappers aan dat de komeet de tweede bekende interstellaire bezoeker was (na ‘Oumuamua in 2017). Maar anders dan de rotsachtige ‘Oumuamua was komeet Borisov heel herkenbaar. Borisov ziet eruit als een gewone zonnestelsel komeet met een wolk die we coma noemen, een staart en een ijsachtige kern.

De komeet wordt sinds de nauwe passage langs de Zon die in december 2019 plaatsvond, door astronomen gevolgd. De eerste metingen lieten zien dat het om een grote komeet van ongeveer 8 kilometer zou gaan maar latere metingen hebben die grootte teruggebracht tot slechts enkele honderden meters. De samenstelling van Borisov lijkt zeer sterk op die van de kometen in ons zonnestelsel waar waterijs snel verandert in gas. Maar volgens David Jewitt zijn de stofkorrels groter en bevatten ze meer koolmonoxide dan kometen uit ons eigen zonnestelsel. Koolstofmonoxide is een vluchtig molecuul dat als gevolg van de energie van de Zon van de komeet zou sublimeren. Maar in het geval van Borisov is dit niet gebeurd. Dit betekent dat zich Borisov gedurende een zeer lange periode in een heel koud gebied moet hebben bevonden.

Betekent dit dat Borisov helemaal uit elkaar valt? Dat is nog niet duidelijk. Jewitt hoopt dat dit gebeurt want het zou leiden tot een mooie show en daarnaast kunnen astronomen dan weer veel leren over de samenstelling van de kern en andere eigenschappen.

Astronomen blijven komeet Borisov volgen. Misschien krijgen we over een tijd weer andere mooie beelden te zien.

Eerste publicatie: 44 april 2020
Bron: diverse persberichten, NASA, Hubble