Website Nieuws

Is Sirius de helderste ster aan de hemel?

Gedurende de wintermaanden is Sirius veruit de helderste ster die we aan de hemel kunnen zien. Alleen de planeten Venus en Jupiter kunnen helderder worden dan Sirius.

Sirius is gemakkelijk te vinden. Het is de helderste ster aan de sterrenhemel in de winter en de ster is uitgaande van het heldere en opvallende sterrenbeeld Orion gemakkelijk te vinden. Trek een denkbeeldige lijn vanuit de drie gordelsterren van Orion richting links onder en je komt vanzelf bij Sirius uit.

Zoekkaart voor Sirius in de Grote Hond
Wegwijzer voor het vinden van Sirius uitgaande van de gordelsterren van Orion

Is er een ster die uitgedrukt in absolute magnitude helderder is dan Sirius maar die vanwege zijn afstand lichtzwakker lijkt? Jawel, er zijn heel veel sterren die in absolute zin veel helderder zijn dan Sirius maar Sirius is slechts 8,6 lichtjaar van ons verwijderd en wint het daarom van de meeste andere sterren.

In het sterrenbeeld Canis Major – Grote Hond zijn minstens drie sterren meer dan duizend helderder dan Sirius. Het zijn de sterren Aludra, Wezen en Omicron 2. De precieze afstanden van deze sterren tot de Aarde zijn niet bekend maar men schat dat Aludra en Omicron 2 zich op 3000 lichtjaar afstand bevinden en Wezen op ongeveer 2000 lichtjaar.

Canis Major - Grote Hond
Sirius met de andere heldere sterren van de Grote Hond: Aludra, Wezen en Omicron 2

Om een beter idee te krijgen over de ware lichtsterkte van een ster praten astronomen liever over de absolute magnitude. De absolute magnitude is de helderheid van een ster gemeten als ze zich bevindt op een afstand van 32,6 lichtjaar van de Aarde bevindt. Die 32,6 lichtjaar lijkt een raar getal maar ze komen overeen met een afstand van precies 10 parsec.

Op een afstand van 32,6 lichtjaar is onze zon maar een klein vlekje licht dat nauwelijks is te zien. Dit is in sterk contrast met de sterren Aludra, Wezen en Omicron 2 die op 32,6 lichtjaar afstand vele malen helderder zijn dan Sirius die (die zich in werkelijkheid op een afstand van 8,6 lichtjaar bevindt). Op een afstand van 32,6 lichtjaar zou Sirius net zo helder zijn als de ster Castor in het sterrenbeeld Gemini – Tweelingen. Als al deze sterren zich op gelijke afstand van ons zouden bevinden 32,6 lichtjaar – dan zouden de heldere sterren van Canis Major vele duizenden keren helderder zijn dan Sirius.

Astronomen gebruiken de absolute magnitude om de helderheid van een ster uit te drukken die zich op een afstand van 32,6 lichtjaar (10 parsec) bevindt. De schijnbare magnitude van een ster is de helderheid zoals wij de ster met het blote oog zien.

 

Eerste publicatie: 20 maart 2015