Ruimtevaartnieuws

James Webb Space Telescope geraakt door micrometeoriet

De nieuwe ruimtetelescoop van de NASA heeft minder dan zes maanden na zijn lancering al te maken met de inslag van een micrometeoriet. De telescoop is licht beschadigd maar NASA maakt zich geen zorgen.

De James Webb Space Telescope
Artist impressie van de James Webb Space Telescope. Credit: Northrop Grumman

De James Webb Space Telescope (JWST of kortweg Webb) werd op 25 december 2021 gelanceerd. De tussenliggende maanden heeft hij doorgebracht met het trekken naar zijn verre positie in de ruimte en de voorbereidingen op zijn wetenschappelijke waarnemingen. Dit laatste is een gecompliceerd proces dat gelukkig allemaal goed is verlopen. NASA verwacht op 12 juli 2022 de eerste beelden van wetenschappelijke kwaliteit van de telescoop te kunnen onthullen.

Afgelopen week kondigde NASA aan dat de telescoop de eerste effecten heeft ondervonden van kleine stukjes ruimtepuin, micrometeorieten genoemd. Er is geen reden tot paniek: noch het schema van de telescoop noch zijn wetenschappelijke waarde zullen er onder lijden.

De spiegels van Webb worden blootgesteld aan de ruimte en dus verwachtte men altijd al dat de kwaliteit in de loop der tijd als gevolg van inslagen van micrometeorieten zal verminderen. Sinds de lancering zijn er vier meetbare inslagen van micrometeorieten gemeten en die waren allemaal in overeenstemming met de verwachtingen. De laatste is echter groter dan de degradatievoorspellingen veronderstelden. De zwaarste inslag vond plaats tussen 23 en 25 mei en had volgens het bericht van NASA betrekking op het C3-segment van de 18-delige vergulde zeshoekige primaire spiegel van de telescoop.

Alle ruimtevaartuigen hebben te maken met inslagen van micrometeorieten en ze worden ontworpen om hier mee om te kunnen gaan. Dat geldt ook voor Webb. De ingenieurs van de telescoop hebben zelfs spiegelmonsters onderworpen aan echte effecten om te begrijpen hoe dergelijke gebeurtenissen de wetenschap van de missie kunnen beïnvloeden.

Volgens de verklaring van NASA was de recente inslag echter groter dan die welke het missiepersoneel had gemodelleerd of op de grond kon testen.

Ondanks dat de inslag in een vroege fase van de missie komt is NASA er van overtuigd dat de 10 miljard euro kostende telescoop prima blijft functioneren.

Webb is ontworpen en gebouwd met een prestatiemarge – optisch, thermisch, elektrisch en mechanisch – om ervoor te zorgen dat het zijn ambitieuze wetenschappelijke missie kan uitvoeren. Zelfs na vele jaren in de ruimte.

Bovendien werd de Webb met betere optica gelanceerd dan men had verwacht.

Sommige effecten van micrometeorieten kunnen worden voorspeld. Wanneer de ruimtetelescoop bijvoorbeeld door een bekende meteorenregen moet vliegen kan personeel de optische systemen van Webb in veiligheid brengen voor deze gebeurtenissen. De recente inslag maakte echter geen deel uit van zo’n meteorenzwerm en de verklaring van NASA classificeerde het als “een onvermijdelijke toevallige gebeurtenis”.

Na een inslag kunnen ingenieurs de 18 primaire spiegelsegmenten van de telescoop individueel aanpassen om de spiegel als geheel fijn afgesteld te houden.

Terwijl het Webb-team de inslag blijft evalueren concentreert NASA zich op een beter begrip van zowel de specifieke gebeurtenis als de omgeving waarmee de telescoop gedurende zijn missie mee krijgt te maken. De telescoop draait in een baan om wat wetenschappers het Aarde-Zon Lagrangepunt 2 noemen. De telescoop is ongeveer 1,5 miljoen kilometer van de Aarde verwijderd in de richting van de Zon.

Het Webb-team zal de vluchtgegevens gebruiken om hun analyse van de prestaties in de loop van de tijd bij te werken en ook een operationele benadering te ontwikkelen om ervoor te zorgen dat men de beeldprestaties van Webb de komende jaren zo goed mogelijk kan maximaliseren.

Eerste publicatie: 11 juni 2022
Bron: NASA