Wie was Johann Gottfried Galle?
Op 9 juni 1812 werd de Duitse astronoom Johann Gottfried Galle geboren. Galle was de eerste die Neptunus zag en wist dat hij naar een planeet keek. Hij vond Neptunus aan de hand van de berekeningen die zijn collega Urbain Le Verrier had gemaakt.
Galle studeerde tussen 1829 en 1833 aan de Friedrich-Wilhelms universiteit in Berlijn. Twee jaar later begon hij te werken aan de nieuwe Berlijnse sterrenwacht. Hij bleef gedurende 16 jaar verbonden aan de sterrenwacht en deed er verschillende ontdekkingen.
Galle deed veel waarnemingen met de 22,5 cm Fraunhofer refractor van de sterrenwacht. In 1838 ontdekte hij C-ring van Saturnus. Tussen 2 december 1839 en 6 maart 1840 ontdekte hij drie nieuwe kometen. Hij voltooide zijn doctoraalscriptie over Ole Rømers waarneming van de meridiaan overgangen van sterren en planeten tussen 20 en 23 oktober 1706 door middel van een kritische discussie van zijn bevindingen.
Zijn proefschrift werd ook naar Urbain Le Verrier gestuurd. Die had een jaar nodig om te antwoorden. In zijn brief schreef Le Verrier dat hij druk bezig was met het onderzoeken van de verstoringen in de baan van Uranus en dat hij uit die verstoringen de baan van een nog niet ontdekte planeet had berekend. Le Verrier was niet de enige die hier mee bezig was, ook de Franse astronoom Alexis Bouvard had de veranderingen in de baan van Uranus opgemerkt en ook hij dacht dat die werden veroorzaakt door een nog onbekende planeet.
Le Verrier vroeg Galle om, samen met zijn assistent Henry Louis L’Arrest, een bepaald gedeelte van de sterrenhemel te bestuderen. Op 23 september 1846 vond Galle een ster van de 8ste magnitude die slechts 1° was verwijderd van de berekende positie en die niet voorkwam op de Berliner Akademischen Sternkarte. De twee daaropvolgende avonden kon aan de hand van de bewegingen worden bepaald dat het object een planeet was. Galle heeft de eer van de ontdekking van Neptunus altijd geweigerd en verwees altijd naar Le Verrier als ontdekker.
Na de ontdekking werd naar de nieuwe planeet verwezen als “le Verrier’s planeet” of “de planeet voorbij Uranus”. De toenmalige directeur van de Cambridge sterrenwacht, James Challis, stelde voor om de planeet “Oceanus” te dopen. Galle stelde de naam “Janus” voor maar later claimde Le Verrier zijn recht om de planeet te benoemen en werd het definitief Neptunus.
Na wat wetenschappelijk gekissebis tussen wetenschappers werd de naam steeds breder geaccepteerd. In de Romeinse mythologie was Neptunus de god van de zee. In de Griekse mythologie was hij Poseidon. De eis voor een mythologische naam was in lijn met de nomenclatuur voor de andere planeten. Met uitzondering van de Aarde zijn alle planeten vernoemd naar Griekse en Romeinse goden.
Vanaf de ontdekking in 1846 tot aan de ontdekking van Pluto in 1930 was Neptunus de verste planeet. Echter in 2006 besliste de Internationale Astronomische Unie om Pluto als dwergplaneet te classificeren en werd Neptunus weer de verste planeet in ons zonnestelsel.
Galle stierf op 10 juli 1910 op 98-jarige leeftijd te Potsdam.
Eerste publicatie: 9 juni 2020
