Ruimtevaartnieuws

Liftoff! Eerste bemande Crew Dragon met succes gelanceerd! – update

Behnken en Hurley in de Crew Dragon voor de lancering
Bob Behnken en Doug Hurley in de Crew Dragon kort voor de lancering op zaterdag 30 mei 2020. Credit: SpaceX

SpaceX heeft vandaag voor het eerst astronauten gelanceerd. Daarmee is Amerika voor het eerst sinds 2009 weer in staat om zelfstandig mensen naar de ruimte te brengen.

Om 21:22 uur Nederlandse tijd vertrok vanaf het historische lanceerplatform 39A op het Kennedy Space Center in Florida een Falcon 9 raket met bovenop de Crew Dragon richting het International Space Station.

De lancering betekende het begin van de Demo-2 missie die de NASA-astronauten Bob Behnken en Doug Hurley naar het ISS moet brengen. Voor de Verenigde Staten betekent de Demo-2 missie de terugkeer naar de bemande ruimtevaart vanuit de Verenigde Staten en het begin van een nieuw tijdperk in de bemande ruimtevaart dat wordt geleid door commerciële bedrijven.

Kort na de geslaagde lancering van Behnken en Hurly keerde ook de eerste trap van de Falcon 9-raket met succes op het schip “Of course I still love you” in de Atlantische Oceaan.

De lancering van vandaag had eigenlijk op woensdag 27 mei 2020 moeten plaatsvinden maar het slechte weer noopte 20 minuten voor de lancering tot uitstel. vandaag was het weer beter en de lancering verliep volgens het boekje. Behnken en Hurley hebben ongeveer 19 uur nodig om het ISS te bereiken.

Lancering Crew Dragon 2 op 30 mei 2020
De Demo-2 lancering van 30 mei 2020. Een Falcon 9-raket van SpaceX lanceert twee NASA astronauten aan boord van de Crew Dragon in een baan om de Aarde. De lancering vond plaats vanaf lanceerplatform 39A van het Kennedy Space Center in Florida op 30 mei 2020.Credit: NASA TV

De 10-jarige reis naar het lanceerplatform

Op 21 juli 2011 landde de space shuttle Atlantis voor de allerlaatste keer. Met deze landing kwam een einde aan de 30 jaar durende carrière van de space shuttlevloot. De gevleugelde orbiters waren tientallen jaren de werkpaarden van de NASA. De eerste lancering vond plaats in 1981 en de laatste dus in 2011. De space shuttle hielpen bij de bouw van het International Space Station en ze lanceerden belangrijke satellieten zoals de Hubble Space Telescope.

In 2010 nam NASA een grote stap voorwaarts. Ze besloten om in de toekomst te gaan vertrouwen op private ondernemingen om mensen in een baan om de Aarde te brengen en ze begonnen met het uitdelen van contracten om de ontwikkeling van private astronautentaxi’s aan te moedigen.

In 2014 bleven SpaceX en Boeing over als winners van die wedstrijd. Ze kregen contracten ter waarde van bijna 7 miljard dollar om hun ruimtecapsules verder af te bouwen en elk 6 operationele vluchten uit te voeren naar het ISS. Eenmaal operationeel zullen de Crew Dragon van SpaceX en de CST-100 Starliner van Boeing de belangrijkste vervoersmiddelen voor NASA zijn om astronauten in een baan om de Aarde te lanceren.

Sinds de pensionering van de space shuttles was alleen de Russische Sojoez beschikbaar om mensen naar het ISS te vervoeren. Daar is na bijna 9 jaar een einde aan gekomen.

Demo-2 is de laatste test voordat NASA de Crew Dragon en de Falcon 9 volledig kan valideren voor bemande ruimtevaart. Als de certificering binnen is kan SpaceX beginnen om op reguliere basis mensen naar en van het ruimtestation te brengen.

Het vertrekpunt van de missie is belangrijk en symbolisch. Lanceerplatform 39A is de plek waarvan in 1969 de Apollo 11 astronauten naar de Maan vertrokken. Het is ook de plek waarvan 82 van de 135 space shuttles werden gelanceerd. Ook de allereerste en de allerlaatste space shuttle lancering vond vanaf dit lanceerplatform plaats.

Demo-2 in detail

Ongeveer 3 uur voor de lancering werden Behnken en Hurley naar het lanceerplatform gebracht. Dat werd in stijl gedaan. SpaceX had een witte Tesla Model X voorzien van het oude NASA-logo dat speciaal voor deze lancering weer van stal werd gehaald. Na het bereiken van het lanceerplatform gingen ze met een lift naar de verbindingsarm van de lanceertoren met de raket. Deze bevindt zich op ongeveer 81 meter hoogte. Daarna klommen ze in hun capsule.

Na een serie systeemcontroles werd het afbreeksysteem van de Crew Dragon geactiveerd. Hiermee kunnen astronauten de capsule en zichzelf in veiligheid brengen mocht er tijdens de lancering iets misgaan. Dit nooduitgangsysteem is een van de pijnlijke lessen die geleerd zijn van het verlies van de space shuttle Challenger in 1986 waarbij de bemanning om het leven kwam. De space shuttles waren niet uitgerust met ontsnappingsmogelijkheden. Hadden ze dat wel gehad dan was de bemanning van de Challenger mogelijk niet om het leven gekomen.

Tijdens de vlucht zijn afwijkingen zeldzaam maar NASA wilde er zeker van zijn dat als een van de raketten van de Falcon 9 een probleem zou hebben de astronauten nog steeds veilig terug konden keren naar de Aarde. In januari 2020 lanceerde SpaceX een Falcon 9 en vernietigde die kort na de lancering. Tijdens deze demonstratie werd aangetoond dat de Crew Dragon in geval van nood veilig naar de Aarde kon terugkeren.

Vijfenveertig minuten voor de lancering begon SpaceX met het vullen van de brandstoftanks van de Falcon 9-raket. Die werden gevuld met superkoude vloeibare zuurstof en kerosine. Op het moment dat de aftelklok op nul stond werd de tweede Crew Dragon naar het ISS gelanceerd. De eerste Crew Dragon werd in maart 2019 gelanceerd. Dit was een onbemande lancering die Demo-1 werd genoemd.

Behnken en Hurley hebben ongeveer 19 uur nodig om het International Space Station te bereiken. Tijdens de vlucht zullen ze de systemen van de Crew Dragon testen en gegevens verzamelen die NASA gebruikt om de ruimtecapsule voor menselijk vervoer te certificeren. De Crew Dragon vliegt volledig autonoom maar er is wel een controlepaneel aan boord waarmee de astronauten de handmatige bediening kunnen testen.

Behnken en Hurley bij hun Falcon 9 raket
Bob Behnken en Doug Hurley bij de Falcon 9 die hun Crew Dragon naar het International Space Station moet lanceren. Credit: SpaceX

Hurley was de piloot van STS-135, de allerlaatste space shuttle missie en hij is ook de piloot van de Crew Dragon tijdens de Demo-2. Hurley vergeleek het controlepaneel van de Crew Dragon met een modern vliegtuig. De piloten monitoren meer dan dat ze daadwerkelijk bezig zijn met het besturen en dat geldt ook voor de Crew Dragon.

Hurley en zijn space shuttlebemanning lieten een kleine Amerikaanse vlag achter in het ruimtestation. Dit deden ze zodat een volgende bemanning vanuit Amerika deze vlag weer mee terug naar huis zouden kunnen nemen.

Voorafgaand aan deze lancering waren er geen grote problemen bij SpaceX. Grootste zorg was het weer. NASA had een lange lijst met criteria voor het weer opgesteld waar aan voldoen moest worden, waaronder o.a. een rustige zee in de buurt van het lanceerplatform. Dit werd geëist voor het geval de twee astronauten gebruik moesten maken van de ontsnappingsmodule mocht de lancering onverwacht afgebroken moeten worden. Maar anders dan woensdag werkte moeder natuur vandaag wel mee.

Als alles volgens plan verloopt arriveren Behnken en Hurley op zondag 31 mei 2020 om 16:29 uur Nederlandse tijd bij het ISS. Ze zullen de Crew Dragon koppelen aan de Harmony module. De Crew Dragon zal daar 1 tot 4 maanden blijven.

De lengte van hun verblijf is afhankelijk van verschillende factoren zoals de toestand van de zonnepanelen en de timing voor de volgende bemande lancering. Die allereerste operationele missie, Crew-1 genoemd, moet eind augustus klaar staan voor lancering.

Crew-1 zal gelanceerd worden met drie NASA-astronauten; Victor Glover, Mike Hopkins en Shannon Walker en de Japanse astronaut Soichi Noguchi.

 

Eerste publicatie: 30 mei 2020
Bijgewerkt: 31 mei 2020

Bron: NASA