Het sterrenbeeld Machina Electrica      

Het sterrenbeeld Machina Electrica werd door de Duitse astronoom Johann Bode in 1801 opgenomen in zijn Uranographia. Het stelt een van de mechanische wonderen uit die tijd voor: een elektrostatische generator die gebruikt werd voor elektrische experimenten. Vermoedelijk probeerde Bode in de voetsporen te treden van de Franse astronoom Nicolas Louis de Lacaille die aan de zuidelijke sterrenhemel verschillende nieuwe sterrenbeelden had geïntroduceerd die wetenschappelijke en technische uitvindingen voorstelden. Echter anders dan de sterrenbeelden van Lacaille waren de nieuwe sterrenbeelden van Bode geen lang leven beschoren. De meeste sterren van Machina Electrica waren zo zwak dat ze nauwelijks met het blote oog zichtbaar waren.

Machina Electrica bevond zich tussen de sterrenbeelden Fornax – Oven en Sculptor – Beeldhouwer (beiden samengesteld door Lacaille) aan de zuidelijke sterrenhemel. Bode pikte van beide sterrenbeelden enkele sterren en stelde hieruit Machina Electrica samen. De meeste sterren pikte hij van Sculptor dat daarmee in zijn atlas werd gehalveerd. Sculptor heeft het geannexeerde gebied overigens weer teruggekregen.

Johan Bode

Johan Bode tekende Machina Electrica op kaart XVII van zijn steratlas Uranographica die in 1801 verscheen. Het apparaat dat hij weergaf was aan het einde van de 18^de eeuw door de Engelse instrumentmaker Jesse Ramsden (dezelfde Ramsden die een naar hem vernoemd oculair heeft ontworpen dat tot ver in de 20^ste eeuw bij amateurastronomen in gebruik bleef). Het bestond uit een glazen schijf die door een hendel werd aangedreven en met behulp van wrijving een elektrische lading kon opwekken. Van hieruit leidt een cilindrische staaf in het midden naar een “Leidse” pot om de lading op te slaan. Naast de pot bevindt zich een U-vormige afvoerwand, terwijl onder de stroomrail een tafel is voor experimenten met een verbindingsketting. Het merendeel van het gebied van dit niet meer gebruikte sterrenbeeld was weggenomen van Sculptor – Beeldhouwer dat rechts op deze afbeelding zichtbaar is.