Mars Express ziet winterwonderland op de rode planeet
In verbluffende nieuwe beelden creëren lagen ijs en stof een winterwonderland op Mars.
Het begint op Mars steeds meer op Kerstmis te lijken. Het buitenaardse landschap is voor het grootste deel in een opvallende rode tint gekleurd, maar recente beelden onthullen ongewone ijzige kenmerken die de zuidpool van de rode planeet wit hebben gekleurd.
De Mars Express van de ESA legde prachtige beelden vast van een winterwonderland op Mars, maar dit is geen gewone sneeuwval. Volgens ESA is de zuidpool van Mars bedekt met lagen koolstofdioxide-ijs en stof, waardoor het betoverende tafereel in de zuidelijke regio Australe Scopuli is ontstaan.
In de winter daalt de temperatuur op Mars tot wel -125 °C. Hoe koud het ook is, Mars krijgt niet meer dan enkele tientallen centimeters sneeuw. In tegenstelling tot sneeuw op Aarde, komt Marssneeuw in twee smaken voor: waterijs en koolstofdioxide oftewel droogijs. Enerzijds verandert waterijs in gas voordat het het oppervlak raakt en dat komt door de dunne atmosfeer van de planeet; droogijs bereikt daarentegen wel het oppervlak.
Hoewel het eruit ziet als een winterwonderland zijn de beelden genomen in juni, toen het bijna zomer was op de zuidpool van Mars. Volgens een persbericht van de ESA zorgen opwarmende zonnestralen ervoor dat de seizoensgebonden ijslagen zich terugtrekken, wat duidelijk te zien is aan de linkerkant van de afbeelding waar donkere vlekken binnenkomen.
Terwijl zonlicht door de doorschijnende bovenste lagen van het droge ijs schijnt, sublimeert het ijs aan de onderkant – verandert het direct vanuit een vaste toestand in damp – en creëert het zakken met opgesloten gas. De druk bouwt zich op totdat de ijslagen aan de bovenkant beginnen open te barsten, waardoor gasstralen door het oppervlak barsten en donker stof van onderaf meenemen. Nadat het gas erdoorheen is gebarsten, valt het stof in een waaiervormig patroon terug op het oppervlak, aangestuurd door de wind.
In de bovenstaande weergave van de seizoensgebonden ijskappen van Australe Scopuli overlappen lagen ijs en stof elkaar in een wervelende droom over het oppervlak van Mars. De afbeelding werd vastgelegd door de High Resolution Stereo Camera van de Mars Express, waardoor de topografie van het landschap kon worden afgeleid uit het digitale terreinmodel. De afbeelding biedt een nadere blik op het waaiervormige patroon dat is ontstaan door de stofuitbarstingen, waardoor grenzen tussen de gelaagde afzettingen ontstonden.
De Mars Express van de ESA werd in 2003 gelanceerd en levert al meer dan 20 jaar adembenemende beelden van het landschap van Mars. De ruimtesonde stelde de meest complete kaart samen van de chemische samenstelling van de atmosfeer van Mars, observeerde de manen Phobos en Deimos van de planeet in detail en volgde de geschiedenis van water op Mars. De missie droeg ook een lander Beagle 2, maar deze raakte bij aankomst zoek en voerde nooit wetenschappelijke waarnemingen uit op Mars.
Eerste publicatie: 28 december 2024
Bron: ESA & anderen
