Zonnestelsel Nieuws

Marsmaan Phobos lijkt op een kosmische toverbal

THEMIS-opnames van de maan Phobos van Mars
Zes afbeeldingen van de Marsmaan Phobos die zijn gemaakt door de Mars Odyssey van de NASA. De THEMIS-camera aan boord van de Odyssey wordt gebruikt om temperatuurvariaties te meten en die helpen bij het bepalen van de samenstelling van de maan. Credit: NASA/JPL-Caltech/ASU/NAU.

De Mars Odyssey ruimtesonde die sinds 2001 in een baan om de rode planeet draait gebruikte zijn infrarood camera om de temperatuurvariaties te meten van de 25 kilometer grote maan Phobos tijdens 3 verschillende verlichtingsstadia.

Een afbeelding die op 9 december 2019 werd gemaakt is Phobos te zien als de maan vol verlicht is door de Zon. Er werd een maximale temperatuur van 27 °C gemeten. Een tweede opname werd op 25 februari 2020 gemaakt. De maan was toen volledig verduisterd en de laagste temperatuur die werd gemeten bedroeg -123 °C. Dit is een van de laagste temperaturen die ooit op Phobos zijn gemeten.

De derde opname dateert van 27 maart 2020. Op die dag kwam Phobos uit de schaduw van Mars. De gemeten temperatuur bevond zich tussen de twee extremen.

Uit de thermische opnames is door wetenschappers heel veel informatie te halen. Zo is het oppervlak van Phobos is relatief uniform en samengesteld uit erg fijnkorrelige materialen.

De opnames hebben ook bij het karakteriseren van de samenstelling van Phobos. Toekomstige waarnemingen moeten een meer compleet beeld leveren van de temperatuurverschillen aan het oppervlak van Phobos.

Een completer beeld kan astronomen helpen om de geschiedenis van Phobos en de andere Marsmaan, de 13 kilometer grote Deimos beter te begrijpen. Er zijn wetenschappers die denken dat de beide maantjes ingevangen asteroïden zijn maar andere astronomen denken dat de beide maantjes zijn samengeklonterd uit materiaal dat na grote inslagen op Mars de ruimte in werd geslingerd.

De infrarood camera van de Mars Odyssey heet Thermal Emission Imaging System oftewel THEMIS. De nieuwe opnames laten Phobos zien op een manier die het menselijk oog niet kan zien.

Alle opnames van THEMIS zijn gekleurd om de temperatuurverschillen zichtbaar te maken. De opnames worden gestapeld op de zichtbaar lichtopnames van THEMIS. Die zichtbaar licht opnames laten de geologie van het oppervlak zien. De enige uitzondering is de opname tijdens de verduistering. Die is gemaakt met de computer en toont hoe Phobos er uit gezien zou hebben als de maan niet volledig in de schaduw van Mars zou zijn.

De Mars Odyssey missie bestudeert voornamelijk het oppervlak van Mars maar heeft de afgelopen jaren ook verschillende malen Phobos bestudeerd. Men moet dan vanaf de Aarde de ruimtesonde omkiepen om de maan te kunnen zien.

Ofschoon de ruimtesonde nog steeds in een goede conditie verkeerd is het onduidelijk hoelang NASA de sonde nog blijft gebruiken. De Odyssey wordt ook gebruikt als verbindingssatelliet tussen de Aarde en de marsrovers aan het oppervlak. In 2021 zal de missie het moeten doen met een bedrag van slechts 1 miljoen dollar. Dat is een reductie van meer dan 90% en als die reductie echt wordt toegepast dan betekent dit het definitieve einde voor de Odyssey-missie.

 

Eerste publicatie: 12 juni 2020
Bron: NASA