MAVEN ruimtesonde bij Mars weer in bedrijf
De Mars orbiter zat enkele maanden vast in een veilige mode waardoor de ruimtesonde niet in staat was wetenschappelijke waarnemingen uit te voeren.
De MAVEN-ruimtesonde van de NASA is het grootste deel van het jaar buiten gebruik geweest maar dankzij een zeer slimme hack gebruikt de ruimtesonde nu de sterren om zich een weg te banen rond de rode planeet. MAVEN staat voor Mars Atmosphere and Volative EvolutioN.
De sonde bevond zich sinds februari 2022 in de veilige mode maar NASA-ingenieurs hebben het probleem met succes opgelost door nieuwe software naar de ruimtesonde te uploaden. MAVEN hervatte op 28 ei 2022 de wetenschappelijke en verbindingsoperaties na herstel van een uitgebreide veilige mode, aldus NASA.
MAVEN, gelanceerd in november 2013, kan in september 2014 in zijn baan rond Mars met als doel de planeet te onderzoeken op aanwijzingen waarom het zoveel van zijn atmosfeer verloor tijdens zijn vroege geschiedenis. Inzicht in het proces waardoor Mars grote hoeveelheden van zijn atmosfeer verloor is cruciaal om te bepalen of de rode planeet ooit bewoonbaar is geweest. De planeet heeft mogelijk miljarden jaren geleden een vorm van leven gekend.
De missie verliep goed, de sonde deed goed zijn werk in de baan om Mars en NASA verlengde de missieduur van de ruimtesonde bij vijf verschillende gelegenheden. Maar op 22 februari 2022 verloor NASA het contact met de ruimtesonde.
Dit is wat er gebeurde met de verouderende ruimtesonde: MAVEN kreeg een probleem met zijn Inertial Measurement Units (IMU’s). deze UMI’s meten de draaiing van de ruimtesonde om hiermee zijn positie in de ruimte te bepalen of zijn vermogen om zijn oriëntatie te behouden of te veranderen ten opzichte van waar het naartoe wil. De ruimtesonde heeft twee IMU’s, een primaire en een back-upeenheid. Toen de communicatie met MAVEN werd hersteld ontdekte het grondteam dat de ruimtesonde gedesoriënteerd was en niet in staat was om zijn houding te bepalen aan de hand van een van zijn IMU’s.
De ruimtesonde ging toen in zijn onheilspellende veilige mode waardoor het door de ruimte bleef zweven terwijl het wetenschappelijke onderzoek werd onderbroken. Terwijl MAVEN in winterslaap was werkte het team van ingenieurs achter de missie aan de ontwikkeling van een systeem waarmee de ruimtesonde kan navigeren, niet met zijn IMU’s, maar door sterren als statische referentiepunten te gebruiken. Het team was al bezig met de ontwikkeling van deze allesomvattende navigatiesoftware maar zou niet voor oktober klaar zijn. Gezien de benarde situatie had de ruimtesonde echter eerder vroeg dan laat hulp van de sterren nodig.
Tegen de tijd dat de ingenieurs op de back-up computer belandden probeerde de ruimtesonde het probleem met IMU-1 al ongeveer 78 minuten op te lossen. Ze kwamen terecht op IMU-2 en de druk was groot om de stellaire mode zo snel als mogelijk klaar te krijgen.
Het sternavigatiesysteem – gelukkig vijf maanden eerder dan gepland – was klaar voor gebruik. Op 19 april 2022 koppelde het team de software aan de ruimtesonde, zette de back-up IMU uit en schakelde de wetenschappelijke instrumenten van MAVEN weer in. MAVEN, zo’n twee dagen nadat hij weer in actie was gekomen, slaagde er zelfs in om een plasmawolk van de Zon te zien die op Mars insloeg.
Di was de tweede keer dat MAVEN in veilige mode kwam. De eerste keer gebeurde dit kort nadat de wetenschappelijke instrumenten in 2014 waren ingeschakeld. Het was het resultaat van een storing waardoor de ruimtesonde bijna een week uit bedrijf was. Vooruitkijkend heeft de ruimtesonde voldoende brandstof om het tot 2030 vol te houden en is de back-up IMU er nog steeds voor het geval MAVEN die van tijd tot tijd nodig zou hebben.
Eerste publicatie: 6 juni 2022
Bron: NASA
