Zonnestelsel Nieuws

Meest nabije Nieuwe Maan sinds de Middeleeuwen

Volgens berekeningen zal de Nieuwe Maan van 21 januari 2023 zich het dichtst bij de Aarde bevinden in 992 jaar. De volgende Nieuwe Maan die zo dicht bij de Aarde zal komen zal over 345 jaar plaatsvinden. Dit maakt deze Nieuwe Maan tot de meest nabije in 1337 jaar.

De Maan
De Maan met enkele belangrijkste kenmerken.

De baan van de Maan rond de Aarde is geen perfecte cirkel. In plaats daarvan heeft die baan een elliptische vorm, zoals een enigszins uitgerekte cirkel. Dit betekent dat de afstand tussen de Maan en de Aarde in de loop van de maand verandert. Het punt op de baan van de Maan dat het dichtst bij de Aarde ligt heet perigeum, het verste punt noemen we apogeum.

Als het perigeum of apogeum samenvalt met een Nieuwe Maan of Volle Maan – wanneer de Aarde, Maan en Zon op één lijn staan – worden de dichtste en verste afstanden van de Maan extremer. Dit leidt tot verschijnselen van supermanen en micromanen, waarbij de Maan bijzonder dichtbij of ver weg is.

De meest extreme afstanden tussen de Aarde en de Maan doen zich voor wanneer de Aarde zich het dichtst bij de Zon oftewel het perihelium bevindt. Momenteel valt het perihelium rond begin januari.

Meest nabije Nieuwe Manen van het huidige tijdperk

Astronomen keken naar de dichtstbijzijnde Aarde-Maanafstanden bij Nieuwe Maan over een periode van 2000 jaar en ze vonden drie Nieuwe Manen met een afstand van minder dan 356.570 kilometer. Ze gebruikten voor hun berekeningen de best beschikbare cijfers voor de positie van de Maan over een langere periode. Dit is een set gegevens genaamd DE431. De dataset is door het Jet Propulsion Laboratory van de NASA geproduceerd.

Houd er rekening mee dat er volgens deze gegevens slechts enkele kilometers verschil zijn tussen deze afstanden. Je kunt ook zien dat de drie datums dicht bij het perihelium vallen (rond december en januari). Ter vergelijking: de verste afstand Aarde – Maan is typisch ongeveer 405.000 kilometer.

Jaar Datum Afstand Aarde – Maan (km)
1030 3 december 356.562
2023 20 januari 356.568
2368 21 januari 356.559

In deze tabel de 3 meest nabije Nieuwe Manen in de periode 1000 en 3000. Zaterdag 21 januari 2023 is een van de meest nabije Nieuwe Manen in deze periode.

Kunnen we die meest nabije Nieuwe Maan zien?

Dit wordt dus de meest nabije Nieuwe Maan – en dus ook de grootste – sinds de 11de eeuw. In de praktijk zullen we niets kunnen zien omdat de Nieuwe Maan bekend staat als de onzichtbare fase: de Maan verdwijnt voor een paar dagen uit het zicht.

Supermanen en micromanen hebben wel een klein effect op de getijden. En natuurlijk heeft alles wat met de Maan te maken heeft het potentieel om ons met verwondering en nieuwgierigheid te vervullen.

Eerste publicatie: 20 januari 2023
Bron: EarthSky