Het sterrenbeeld Microscopium – Microscoop
De sterren die Microscopium vormen bevinden zich in een gebied dat eerder als de achterpoten van Sagittarius werd beschouwd. Het lijkt erop dat de Perzische astronoom al-Sufi schreef dat de sterren al door Ptolemeus zijn gezien maar al-Sufi duidde niet de posities van de sterren.
Microscopium zelf werd in 1751-1752 door Nicolas Louis de Lacaille geïntroduceerd onder de Franse naam ‘le Microscope’. Dit deed hij nadat hij gedurende 2 jaar meer dan 10.000 sterren had gecatalogiseerd vanaf Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika. Lacaille benoemde 14 nieuwe sterrenbeelden in voorheen onbekende gebieden aan de zuidelijke sterrenhemel die niet vanuit Europa zichtbaar zijn. Op een na waren het allemaal instrumenten die De Verlichting symboliseerden. De naam van het sterrenbeeld werd in 1763 gelatiniseerd tot Microscopium.
Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar voor waarnemers beneden de 45ste breedtegraad. Het sterrenbeeld bevat 43 sterren die een helderheid hebben van magnitude ≥ 6,5. Dit betekent dat het sterrenbeeld met het blote oog alleen maar zichtbaar is als er geen sprake is van lichtvervuiling.
Microscopium behoort tot de sterrenbeelden van Lacaille. Samen met Antlia, Caelum, Circinus, Fornax, Horologium, Mensa, Norma, Octans, Pictor, Reticulum, Sculptor en Telescopium.
Gegevens Sterrenbeeld
Nederlandse naam | Latijnse naam | Afkorting | Genitief |
Microscoop | Microscopium | Mic | Microscopii |
Zichtbaarheid | Het sterrenbeeld is voor waarnemers in Nederland en België niet zichtbaar. In Zuid-Europa komt het laag boven de horizon uit. De beste maand om dan te kijken is september. | ||
Grootte | In grootte is Microscopium het 66-ste sterrenbeeld. Het sterrenbeeld beslaat een oppervlakte van 210 (°)2 aan de sterrenhemel. | ||
Omgeving | Het sterrenbeeld wordt omringd door Capricornus, Sagittarius, Indus, Grus en Pisces Austrinus. | ||
Meteorenzwermen | Microscopiden, kleine meteorenzwerm die van juni tot half juli actief is. |
Download de IAU-kaart van het sterrenbeeld Microscopium – Microscoop als pdf
De sterren van Microscopium
γ Microscopii (Gamma Microscopii)
Gamma Microscopii is de helderste ster van het sterrenbeeld. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,68 en bevindt zich op een afstand van ongeveer 229 lichtjaar van de Zon. Het is een dubbelster. De begeleider heeft een helderheid van magnitude 13,7. beide sterren zijn 26 boogseconden van elkaar gescheiden.
De massa van γ Microscopii bedraagt 2,5 zonsmassa en de straal is 10 keer de straal van de Zon. De ster straalt 64 keer zo veel licht uit als onze Zon.
ε Microscopii (Epsilon Microscopii)
Epsilon Microscopii bevndt zich op een afstand van 165 lichtjaar. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 4,7.
θ Microscopii (Theta Microscopii)
Theta Microscopii is een wijde dubbelster. Onder goede waarneemomstandigheden zijn beide sterren met het blote oog zichtbaar. De ster bevindt zich op een afstand van 186 lichtjaar. De helderheid bedraagt magnitude 4,8. θ1 Microscopii is een alpha CV-variabele ster met een kleine amplitude: tussen 4,77 en 4,87 magnitude. De periode bedraagt 2 dagen 2 uur en 55 minuten.
θ2 Microscopii is van magnitude 6,4 met een begeleider van 7,0; ze staan 0,5” uit elkaar.
α Microscopii (Alpha Microscopii)
Alpha Microscopii is een veranderlijke ster. De helderheid varieert tussen magnitude 4,88 en 4,94. De ster bevindt zich op een afstand van 380 lichtjaar. Naast een veranderlijke ster is het ook een dubbelster. De visuele begeleider heeft een helderheid van magnitude 10. Beide sterren zijn 20,4 boogseconden van elkaar gescheiden. Om de begeleider te kunnen zien is een kleine telescoop voldoende.
AX Microscopii (Lacaille 8760)
AX MIcroscopii bevindt zich op een afstand van slechts 12,87 lichtjaar van de Zon. Het is één van de meest nabije sterren die we kennen. De ster heeft een helderheid van magnitude 6,7.
Het is een zogenaamde flare-ster die minder dan eenmaal per dag oplicht. De ster heeft een massa van 0,6 zonsmassa en een straal van 0,51 keer die van de Zon. Deze rode dwerg is één van de grootste en helderste rode dwergen die we kennen.
Lacaille ontdekte de ster omstreeks 1750 toen hij aan het waarnemen was vanaf Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika. 20.000 jaar geleden bevond AX Microscopii zich het dichtste bij de Zon. De afstand bedroeg toen minder dan 12 lichtjaar.
AU Microscopii
Ook AU Microscopii is een flare-ster. De ster bevindt zich op een afstand van 32,3 lichtjaar. De helderheid bedraagt magnitude 8,7. Om de ster bevindt zich een circumstellaire schijf die een straal heeft van 200 astronomische eenheden. De leeftijd van de schijf wordt geschat op ongeveer 12 miljoen jaar.
AU Microscopii is een rode dwerg. De massa bedraagt 0,31 zonsmassa en de straal is 0,84 maal de straal van de Zon.
AU Microscopii is een lid van de Beta Pictoris Groep van bewegende sterren.
BO Microscopii
Ook BO Microscopii is een flare-ster. Deze oranje ster bevindt zich op een afstand van 170 lichtjaar van de Zon en heeft een helderheid van magnitude 9,4. De ster heeft een massa van 0,82 zonsmassa en een straal van 1,82 keer die van de Zon. De ster draait met een snelheid van 135 km/sec. erg snel om zijn as. Voor één omwenteling zijn slechts 0,38 dagen (9 uur, 7 minuten) nodig. De ster heeft de bijnaam ‘Speedy Mic’.
HD 197286 (WASP-7)
HD 197286 bevindt zich op een afstand van 456 lichtjaar. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 9,5. De massa bedraagt 1,28 zonsmassa en de straal is 1,236 keer die van de Zon.
In 2008 werd er bij deze ster een planeet ontdekt die WASP-7b is genoemd. Het is een zogenaamde hete Jupiter die met een periode van 4,95 dagen om de ster heen draait. De planeet is met een grootte van 95% van Jupiter bijna even groot als onze eigen Jupiter.
Microscopium op oude kaarten
De deep sky objecten van Microscopium
Microscopium bevat geen deep sky objecten die voor de amateurastronoom interessant zijn.
NGC 6925
NGC 6925 is een balkspiraalvormig sterrenstelsel. Het sterrenstelsel is lensvormig en we kijken er van de zijkant tegen aan. NGC 6925 bevindt zich 3,7° ten noordwesten van α Microscopii. Het sterrenstelsel heeft een visuele helderheid van magnitude 11,3 en een schijnbare grootte van 4,0′ * 1,1′. In juli 2011 was er in NGC 6925 een Type II supernova, SN 2011ei.
NGC 6925 werd op 31 juli 1834 ontdekt door John Herschel. In 2011 werd er een supernova waargenomen in NGC 6925.
NGC 6923
NGC 6923 is een spiraalvormig sterrenstelsel dat een visuele helderheid van magnitude 11,9 en een schijnbare grootte van 2,6′ * 1,3′ heeft. Het sterrenstelsel bevindt zich op een afstand van ongeveer 36.437 miljoen lichtjaar. Ook dit sterrenstelsel werd op 31 juli 1834 door John Herschel ontdekt.
Eerste publicatie: 25 juli 2009
Laatste keer bijgewerkt op: 19 mei 2024