Buitenaards leven - exoplaneten

Mogelijk grote exoplaneet in een baan om Wega

Artist impressie van de exoplaneet Wega b
An artist’s impression of a massive planet around Vega. Image credit: Fossart / CC BY-SA 4.0.

Astronomen hebben bewijs gevonden voor een grote planeet in een baan om Wega. Dit is een heldere ster in het sterrenbeeld Lyra – Lier die ongeveer 25 lichtjaar van de Aarde is verwijderd.

Wetenschappers kunnen Wega met telescopen bestuderen en dat kan al onder beroerde omstandigheden. Sterker nog, de ster is gemakkelijk met het blote oog zichtbaar. Zelfs in de schemering, als er nog nauwelijks sterren zijn te zien, is Wega zichtbaar.

Volgens de onderzoekers zou het spannend zijn om een planeet bij Wega te vinden omdat het mogelijkheden biedt voor toekomstige karakterisering op manieren die planeten bij zwakkere sterren niet bieden.

Wega is een ster van spectraalklasse A, het is een grotere, jongere en sneller draaiende versie van de Zon. Wega is ook bekend als Alpha Lyrae, Gliese 721 eb HD 172167. De ster heeft een geschatte leeftijd van ongeveer 455 miljoen jaar en een massa van 2 zonsmassa.

Wega draait iedere 16 uur om zijn as, dat is veel sneller dan onze Zon die er ongeveer 27 aardse dagen voor nodig heeft. Dat snelle tempo maakt het voor astronomen lastig om precieze gegevens over de beweging van de ster en een eventuele planeet die er omheen draait te verzamelen.

De onderzoekers analyseerden 1524 spectra van Wega die gedurende 10 jaar zijn verzameld door de Fred Lawrence Wipple sterrenwacht. In deze data vonden ze een kandidaat exoplaneet met een periode van 2,43 dagen.

Als het signaal voor een exoplaneet wordt veroorzaakt dan heeft die planeet een massa van minimaal 20 keer de massa van de Aarde.

Vanwege de oriëntatie van Wega ten opzichte van de Aarde zou dit overeenkomen met een Jupiterachtige planeet, uit van uitgaande dat de baan van die planeet is uitgelijnd met de draaiing van de ster.

De exoplaneet zou minimaal de grootte van Neptunus hebben en mogelijk groter zijn dan Jupiter en dichterbij Wega zijn dan Mercurius zich bij de Zon bevindt. Zo dicht bij Wega zou de planeet als een balloon kunnen opzwellen en zou ijzer als gas in de atmosfeer kunnen voorkomen.

De kandidaat planeet, Wega b, zou de op een na heetste wereld zijn die we kennen. De oppervlaktetemperatuur zou er in de buurt van de 3000 °Celsius kunnen zijn.

Wega is een groot systeem, veel groter dan onze Zon. Volgens de astronomen zouden er meer planeten aanwezig kunnen zijn. Het is een kwestie van kunnen we ze detecteren of niet.

De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Astronomical Journal.

Artikel: Spencer A. Hurt et al. 2021. A Decade of Radial-velocity Monitoring of Vega and New Limits on the Presence of Planets. AJ 161, 157;

Eerste publicatie: 9 maart 2021
Bron: Sci-News en anderen.