Buitenaards leven - exoplaneten

Nieuw bewijs: wij mensen bestaan echt uit sterrenstof

Ons sterrenstelsel
Artist impression van ons sterrenstelsel. De zes elementen die ons menselijk lichaam voorkomen zijn ook aangetroffen in de sterren van ons sterrenstelsel. Credit: NASA/JPL-Caltech.

Al tientallen jaren krijgen we te horen dat mensen bestaan uit het het stof van sterren. Nu heeft een nieuw onderzoek van 150.000 sterren aangetoond dat dit cliché verhaal helemaal correct is: wij mensen en ons sterrenstelsel hebben voor ongeveer 97% dezelfde atomen en de elementen die betrokken zijn bij leven lijken meer voor te komen in de buurt van het centrum van ons sterrenstelsel.

De cruciale elementen voor leven op Aarde, de zogenoemde bouwstenen van het leven, kunnen we afkorten tot CHNOPS: koolstof (C), waterstof (H), stikstof (N), zuurstof (O), fosfor (P) en zwavel (S). Astronomen hebben nu voor het eerst het voorkomen van deze elementen in een hele grote groep sterren in kaart gebracht.

Het voorkomen van de elementen is in kaart gebracht met behulp van een techniek de spectroscopie wordt genoemd; ieder element zendt op hele specifieke golflengtes licht uit. Door heel nauwkeurig het spectrum van een ster te bestuderen kan de exacte samenstelling van de ster worden bepaald.

De onderzoekers gebruikten apparatuur van de Sloan Digital Skey Survey (SDSS) Apache Point Observatory Galactic Evolution Experiment (APOGEE) spectrograaf in Amerikaanse staat New Mexico. De APOGEE kan door het stof van ons sterrenstelsel heen kijken omdat er gebruik wordt gemaakt van infrarode golflengtes die door het stof heen kunnen.

Het instrument verzameld licht in het nabije infrarode deel van het elektromagnetische spectrum en verdeelt het zoals een prisma dat doet waarbij de handtekeningen van de verschillende elementen in de atmosfeer van sterren zichtbaar worden.

Eem deel van de bijna 200.000 sterren die met de APOGEE zijn onderzocht overlappen met de sterren de door de Kepler ruimtetelescoop zijn bestudeerd. Deze telescoop is ontworpen om planeten bij andere sterren waar te nemen. Het nu gepubliceerde onderzoek richt zich op 90 Kepler sterren waarbij bewijs is gevonden van rotsachtige planeten, die ook door de APOGEE zijn bestudeerd.

Ofschoon mensen en sterren veel elementen gemeenschappelijk hebben zijn er wel grote verschillen in de hoeveelheden. Mensen bestaan bijvoorbeeld voor ongeveer 65 massa-% uit zuurstof maar in de ruimte vormt zuurstof minder dan 1% van de gemeten elementen.

De zes meest voorkomende elementen voor leven op Aarde (die tevens voor meer dan 97% van de massa van de mens verantwoordelijk zijn) zijn koolstof,waterstof, stikstof, zuurstof, zwavel en fosfor. Dezelfde elementen komen voor in het centrum van ons sterrenstelsel.

De hoeveelheid van iedere bouwsteen voor leven hangt af van de regio van het sterrenstelsel waarin het werd gevonden. Onze Zon bevindt zich in de buitenwijken van één van de spiraalarmen van ons sterrenstelsel. Sterren die zich in deze regio’s bevinden bevatten minder zwaardere elementen die nodig zijn voor de bouwstenen van leven, zoals zuurstof dan de meer centraal gelegen gebieden van ons sterrenstelsel.

Voor de mensheid is het een interessant verhaal om te weten dat we in staat zijn om het voorkomen van alle belangrijke elementen die in het menselijk lichaam voorkomen terug te vinden in honderdduizenden sterren in ons sterrenstelsel. Deze kennis telt onderzoekers in staat om te bepalen wanneer en waar in ons sterrenstelsel de benodigde elementen voor leven aanwezig waren. Een soort van tijdelijke galactische bewoonbare zone.

Meer is te lezen op de website van de SDSS

Eerste publicatie: 10-01-2017
Bron: SPACE.com