Nieuwe database met afstanden van sterrenstelsels online
Het is vaak één van de eerste vragen die in de astronomie wordt gesteld: hoe ver weg iets is. Er is nu een nieuwe catalogus van objecten opgesteld die voor tienduizenden objecten een antwoord kan geven op die vraag. De catalogus bevat objecten die zo ver weg zijn dat ze stammen uit de begintijd van het heelal.
De catalogus maakt deel uit van de NASA/IPAC Extragalactic database (NED). Dit is een online database die informatie over meer dan 100 miljoen sterrenstelsels bevat en die de NED-D wordt genoemd. Hoe meer objecten er zich in de database bevinden hoe gemakkelijker het wordt om te begrijpen hoe groot ons heelal is en hoe snel het expandeert, aldus een woordvoerder van de NASA.
Om afstanden tot andere sterrenstelsels te bepalen maken astronomen gebruik van zogenaamde “standaard kaarsen”. Er wordt gebruik gemaakt van bepaalde supernova’s, de type Ia supernova’s en veranderlijke sterren van het Cepheide-type die specifieke veranderingen in hun helderheid laten zien.
Daarnaast kunnen astronomen andere afstandsgerelateerde eigenschappen gebruiken om uit te zoeken hoe ver objecten van ons zijn verwijderd. Hoe meer objecten astronomen met elkaar vergelijken hoe nauwkeuriger afstanden kunnen worden geschat. De gegevens uit de NED-D laten zien dat er tientallen indicatoren zijn die gebruikt kunnen worden om afstanden te schatten.
In 2005 werd met de NED-D gestart. Toen was het nog een kleine database maar vanaf 2006 zijn er stelselmatig heel veel objecten aan toegevoegd. Op dit moment bevat de NED-D meer dan 166.000 afstandsschattingen van meer dan 77.000 sterrenstelsels, verre supernova’s en uitbarstingen van gammastraling.
Dergelijke databases zijn in het bijzonder belangrijk omdat ze doorzocht kunnen worden op nieuwe fenomenen die voorheen onbekend waren. Zo is er, met behulp van de NED-D een nieuwe klasse van extreem heldere sterrenstelsels ontdekt die voorheen onbekend was.
De NED database is online beschikbaar: NED Online Catalogue .
In het januari nummer van The Astronomical Journal is een artikel verschenen over de NED database.
Eerste publicatie: 8 januari 2017
Bron: diverse persberichten
