Zonnestelsel Nieuws

Nieuwe dwergplaneet is het meest verre object in ons zonnestelsel

 

De dwergplaneet V774104
Het nieuwe object V774104 is ontdekt met behulp van de 8 meter Subaru telescoop. Credit: Scott Sheppard, Chad Trujillo en David Tholen

Astronomen schatten dat er honderden dwergplaneten zijn in de Kuipergordel en de Oortwolk aan de buitengrenzen van ons zonnestelsel. We hebben er pas een paar gevonden en gezien. Afgelopen week werd er een nieuwe dwergplaneet aan het rijtje toegevoegd en het is meteen het meest ver verwijderde object in het zonnestelsel dat we tot nu toe hebben gevonden.

 

Het nieuwe object draagt de naam V774101 en het bevindt zich momenteel op een afstand van 15,4 miljard kilometer van de Zon. Dat komt over een met ongeveer 103 Astronomische Eenheden (1 AE is de gemiddelde afstand tussen de Aarde en de Zon en is gelijk aan 150.000.000 kilometer). Dit is drie keer verder dan Pluto zich van de Zon bevindt en het is verder weg van de vorige recordhouder de dwergplaneet Eris die zich op een afstand van 97 AU bevindt.

De ontdekking van V774104 werd aangekondigd door een van de ontdekkers er van, de astronoom Scott Sheppard van het Cargenie Instituut voor Wetenschap tijdens een bijeenkomst van de Division for Planetairy Science van de American Astronomical Society. Sheppard ontdekte het object samen met Chad Trujillo en David Tholen. Ze maakten gebruik van de 8-meter Subaru telescoop op Hawaii.

Deze nieuwe dwergplaneet laat volgens astronomen goed de uitgestrektheid van ons zonnestelsel zien. De ontdekking van V774101 is nieuw bewijs dat het zonnestelsel groter is dan eerder werd aangenomen. Astronomen hebben alleen nog meer tijd nodig om de baan exact te bepalen en de grootte precies te bepalen maar uitgaande van de afstand moet het een groot object zijn.

De grootte van V774104 wordt momenteel geschat op 500 – 1000 kilometer en dat is minder dan de helft van de grootte van Pluto. De grootte van het object is belangrijk voor astronomen maar ook de baan is van belang voor astronomen die naar KBO’s zoeken (Kuiper Gordel Objecten). Men zal V774101 een hele tijd moeten volgen alvorens men de precieze baan kan berekenen.

Komt V774104 dichter bij de Zom, zo op een afstand van 30 – 50 AE dan is het een ijsachtig Kuipergordel object en is het vergelijkbaar met andere reeds ontdekte objecten. Ze volgen langgerekte banen omdat ze door de zwaartekracht van Neptunus worden beïnvloed.

Het wordt interessanter als het gaat om een object uit de binnenste Oortwolk, een zogenaamde Sednoïde. Dit zijn objecten die in een deel van het zonnestelsel voorkomen waar astronomen van denkend at die nogal leeg is. Er zijn twee andere objecten van deze klasse bekend: de dwergplaneet Seda en 2012 VP113. Deze objecten komen nooit dichter dan 50 AE van de Zon. Hun gemiddelde afstand tot de Zon bedraagt meer dan 150 AE. Hoe deze banen zo excentrisch kunnen zijn weten astronomen nog niet. Maar het betekent dat ze zich op hun dichtste nadering tot de Zon nog steeds voorbij de Kuipergordel bevinden.

Astronomen willen graag weten waarom er objecten voorkomen in een gebied tussen de Kuipergordel en de Oortwolk waarvan men eerder aannam dat die nagenoeg leeg moest zijn. Ook is het niet mogelijk dat de sterk elliptische banen die de Sednoïden nu volgen hun oorspronkelijke baan is, ze moeten zijn ontstaan in een relatief cirkelvormige baan, vermoedelijk in de Oort wolk.

Het lijkt er dus op dat iets anders dan de Zon verantwoordelijk is voor de grillige banen van dergelijke kleine objecten als V774104. Er is een theorie die zegt dat er mogelijk een grote planeet is die vanuit de buitendelen van het zonnestelsel de banen van deze verre objecten beïnvloedt maar astronomen zeggen er meteen bij dat de beruchte planeet X niet bestaat.

Op de bijeenkomst van de AAS van de afgelopen week zei Sheppard dat de banen van deze objecten mogelijk de oorspronkelijke omstandigheden in het zonnestelsel laten zien zoals dat 4,5 miljard jaar geleden is ontstaan. Dat maakt het voor astronomen nog verleidelijker om degelijke objecten te vinden en te bestuderen. Sheppard en zijn team hebben al plannen klaar liggen om V774104 het volgens jaar wederom te bestuderen met de Magellan Telescopes in Chili en dat willen ze het jaar er op weer doen. Pas dan komt er enige duidelijkheid over de precieze baan van het object en kan men zeggen of het deel uit maakt van de binnenste Oortwolk of dat het een ijsachtig Kuipergordel object is.

Overigens wordt het object in dit artikel aangeduid als een dwergplaneet maar is is de IAU die op enig moment zal beslissen of aan alle voorwaarden is voldaan. Eén van die voorwaarden is dan men de baan bent. Pas dan zal V774104 een definitieve naam krijgen en worden opgenomen in het exclusieve rijtje van dwergplaneten.

 

Laatste bewerking: 15 november 2015
Bron: UniverseToday & anderen