Ruimtevaartnieuws

Nieuwe foto’s tonen verrassend grote kunstmatige krater op Ryugu

Links: het oppervlak voor de explosie. Rechts: de krater na de explosie. Credit: JAXA 
Links: het oppervlak voor de explosie. Rechts: de krater na de explosie. Credit: JAXA

Eerder deze maand gebruikte de Hayabusa2 een explosief om een kunstmatige krater te maken in de asteroïde Ryugu. Vanwege het opdwarrelende ruimtepuin kon de ruimtesonde kon toen echter niet in de buurt blijven om het resultaat te bekijken. De Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA heeft nu bevestigd dat die kunstmatige krater bestaat. Maar de krater ziet er niet uit zoals ze verwachtten.

Onlangs vloog de Hayabusa2 op een hoogte van ongeveer 1700 meter over Ryugu heen waarbij de ruimtesonde zijn optische navigatie camera (ONC-T) gebruikte om het bestaan van een verrassend grote kunstmatige krater te bevestigen. Uitgaande van de samenstelling van het gebied had JAXA een ietwat kleinere krater verwacht. Deze oefening zegt wetenschappers dus al weer meer over het ontstaan van de asteroïde.

Op 5 april 2019 gebruikte de Hayabusa2 een explosief om een krater te slaan op het oppervlak van Ryugu. De afbeeldingen die de ruimtesonde maakte lieten zien dat het explosief, met de grootte van een basketbal, langzaam naar het oppervlak viel. Om de ruimtesonde niet te beschadigen door opvliegend puin werd de Hayabusa2 gedurende twee weken uit de buurt gehouden. In die tijd kon het stof langzaam weer neerdwarrelen. De aantrekkingskracht van Ryugu is maar heel klein dus dit duurde enige tijd. Maar omdat de Hayabusa2 niet in de buurt was van de beoogde inslagkrater on JAXA niet bevestigen dat het was gelukt en kon men ook niet de grootte van de krater bepalen.

Tussen 23 april en 25 april 2019 vloog de Hayabusa2 weer boven het gebied. De afbeeldingen die toen werden gemaakt bevestigden het bestaan van de krater. JAXA heeft de Hayabusa2 weer teruggebracht naar zijn oorspronkelijke positie van ongeveer 20 kilometer boven het oppervlak.

Deep Impact

Op 4 juli 2005 blies de Deep Impact van de NASA een kunstmatige krater in komeet Tempel 1. Het verschil met nu is dat de Hayabusa2 gaat proberen om materiaal van binnen in de krater op te halen. De Deep Impact kon alleen maar waarnemingen uitvoeren en geen materiaal verzamelen.

Als het goed is is er door de inslag materiaal van het binnenste van de asteroïde vrijgekomen. Onderzoekers hebben aan de hand van dit materiaal, dat nooit is blootgesteld aan de kosmische straling, meer te leren over het ontstaan van asteroïden en andere objecten in het zonnestelsel. Eerder tijdens de missie werd er al materiaal van het oppervlak verzameld. De bedoeling is dat al dit materiaal eind 2020 door de Hayabusa2 wordt teruggebracht naar de Aarde.

De wetenschappers van JAXA verwachtten een krater met een doorsnede van 2 tot 3 meter. Geheel onverwachts echter blijkt de nieuwe krater een doorsnede van ongeveer 10 meter te hebben. Het totale gebied waar iets van de inslag is te zien heeft een doorsnede van ongeveer 20 meter. Zou de inslag hebben plaatsgevonden in een zanderig terrein dan is dit een te verwachten grootte maar de inslag vond plaats in een rotsachtig gebied dat bedekt is met keien.

De exacte grootte en de vorm van de krater zullen nog tot in detail worden bestudeerd maar men kan zien dat de topografie over een gebied van 20 meter is veranderd. Dit had men niet verwacht en het roept natuurlijk weer veel vragen op. Misschien is er sprake van een nog onbekend wetenschappelijk mechanisme of er is iets bijzonders met het materiaal waar de asteroïde uit is opgebouwd.

De komende dagen zal JAXA de foto’s uitgebreid bestuderen en zo proberen meer te leren over de nieuwe krater. Hierna zal men de Hayabusa2 weer laten afdalen naar het oppervlak om vanuit het binnenste van de krater materiaal te verzamelen. Dit is een precisie karweitje maar misschien wordt het door de grotere krater wel iets gemakkelijker om uit te voeren.

Eerste publicatie: 26 april 2019
Bron: JAXA